Jyl saiyn gazballondy qondyrǧylardyŋ jarylysy men tarsylynyŋ 30-ǧa juyq oqiǧasy tırkelse, mūnyŋ saldarynan şamamen 10 adam qaza tabady jäne 50-ge juyq adam jaraqat alady. Mysaly 2018 jyly -39 jarylys bolyp, 4 adam qaza tapqan, 2019 jyly -27 jarylystyŋ saldary 10 adamdy ajal qūştyrǧan, 41 adamǧa zardabyn tigızgen, 2020 jyldyŋ on aiynda 21 jarylys bolsa, 9 adam qaza tauyp, 38 adam zardap şekken. Qaza boludyŋ negızgı sebepterı tūrmystyq gaz qūrylǧylaryn paidalanu kezınde ört qauıpsızdıgı talaptarynyŋ būzyluy, tütın jäne jeldetu arnalarynyŋ tartpauy, gaz jabdyǧynyŋ tütın kanalymen jalǧastyruşy qūbyrlarynyŋ germetikalyǧynyŋ naşarlauy, japqyşty jabu, aqauy bar peşter men gaz qazandyǧyn paidalanu, üi-jailardy jylytu üşın gaz plitalaryn paidalanu bolyp tabylady.
Künı keşe gaz ballony jaryluy saldarynan, Elordadaǧy dämhanalardyŋ bırınde de ört şyǧyp, adam ölımıne äkelıp soqqany belgılı. Osyndai qaiǧyly oqiǧa qaitalanyp oryn almas üşın, «Adyrna» ūlttyq portaly Qazaqstan Respublikasy Tötenşe jaǧdai ministrlıgı ūsynǧan tūrmysta gaz jabdyqtaryn paidalanu qauıpsızdıgı boiynşa negızgı talaptardy eske salady.
Gazben jabdyqtau jüielerı obektılerınıŋ qauıpsızdıgı jönındegı talaptarǧa säikes gaz toltyrylǧan ballondardy saqtauǧa arnalǧan qoimalar jeŋıl ülgıdegı jabyndary bar bır qabatty üi-jailarda saqtaluy tiıs.
Gazdardy saqtauǧa arnalǧan qoimalardyŋ qabyrǧalary, aralyqtary, jabyndary otqa tözımdılıktıŋ II därejesınen tömen emes, janbaityn materialdardan jasalady, terezelerı men esıkterı syrtqa qarai aşylady.
Ballondarǧa arnalǧan qoima üi-jailarynyŋ biıktıgı edennen töbe jabyndylarynyŋ astyŋǧy körınetın bölıkterıne deiın kemınde 3,25 metrge teŋ bolady.
Qoimalardyŋ edenderı betkı bölıgı syrǧanamaityndai tegıs, al janǧyş gazdary bar ballondarǧa arnalǧan qoimalardyŋ edenderı olarǧa qandai da bır zattar soǧylǧanda ūşqynnyŋ şyǧuyn boldyrmaityn materialdardan jasaluy tiıs.
Qoimalarda olardaǧy ballondardy paidalanu jönındegı nūsqaulyqtar, erejeler men plakattar ılınedı.
Gaz toltyrylǧan ballondarǧa arnalǧan qoimalardyŋ tabiǧi nemese jasandy jeldetkışı bolady.
Jarylys jäne ört qauıptı gazdary bar ballondarǧa arnalǧan qoimalar naizaǧaidan qorǧau jüiesımen jaraqtalady.
Ornatylǧan tabandyqtary bar toltyrylǧan ballondar tık qalpynda saqtalady.
Tabandyqtary joq ballondar köldeneŋınen aǧaş jiektemelerde nemese sörelerde köldeneŋ qalpynda saqtalady.
Ballondardy qūlaudan saqtandyru üşın olar jabdyqtalǧan ūialarǧa, torşalarǧa qoiylady nemese bögetpen qorşalady.
Tabandyqtary joq ballondar köldeneŋınen aǧaş jiektemelerde nemese sörelerde köldeneŋ qalpynda saqtalady.
Aşyq alaŋdarda saqtaǧanda tabandyqtary bar ballondardy köldeneŋ qatarlar arasyna arqannan, qyrly börenelerden nemese rezeŋkeden jasalǧan tösemmen qatar-qatar qoiuǧa jol berıledı.
Ballondardy qatar-qatar qoiǧan kezde soŋǧylarynyŋ biıktıgı 1,5 metrden astam bolmauy tiıs.
«Gaz jäne gazben jabdyqtau turaly» Qazaqstan Respublikasynyŋ 2012 jylǧy 9 qaŋtardaǧy № 532-IV Zaŋyna säikes 2012 jyldyŋ qaŋtar aiynan bastap gaz jäne gazben jabdyqtau salasynda äleumettık infraqūrylym obektılerınde (tūrmystyq jäne kommunaldyq-tūrmystyq) gaz ballondar men gazdy paidalanu jabdyqtaryn baqylaudy jergılıktı atqaruşy organdar jüzege asyrady.
«Qazaqstan Respublikasynda tekserulerge jäne profilaktikalyq baqylau men qadaǧalaudy baryp jürgızuge moratorii engızu turaly» Qazaqstan Respublikasy Prezidentınıŋ 2019 jylǧy 26 jeltoqsandaǧy № 229 Jarlyǧyna säikes 2020 jylǧy 1 qaŋtardan bastap 2023 jylǧy 1 qaŋtarǧa deiın şaǧyn mikrobiznes subektılerın tekserulerdı jäne profilaktikalyq baqylau men qadaǧalaudy baryp jürgızudı toqtatty.
Tötenşe jaǧdailar ministrlıgı azamattardy gaz ballondardy paidalanu jäne ört qauıpsızdıgı qaǧidalaryn saqtauǧa şaqyrady.
Al bız öz tarapymyzdan, qadaǧalau jürgızılmeidı eken dep, arqany keŋge saluǧa bolmaityndyǧyn aitqymyz keledı. Mūny oryn alyp jatqan qaiǧyly oqiǧalar eske salyp tūrǧandai.
Erke Jomart,
«Adyrna» ūlttyq portaly
