2 jeltoqsan 2020 jyl, Qazaqstannyŋ «Aq jol» Demokratiialyq partiiasynyŋ baspasöz qyzmetı
«Aq jol» partiiasy aq halatty jandardyŋ käsıbi jäne adamdyq qadır-qasietın qorǧau üşın därıger men medisina qyzmetkerınıŋ märtebesı turaly zaŋ äzırleudı ūsyndy. Tiıstı deputattyq saualdy bügın Mäjılıs otyrysynda fraksiia deputaty D.Espaeva joldady.
QR Premer-Ministrı
A. Ū. Maminge
Koronavirustyq pandemiia densaulyq saqtau jüiesındegı köptegen problemalardy aşyp körsetıp, qoǧam men aq halatty jandarǧa osy mäselelerdı şūǧyl türde şeşulerıne tura keldı. Ol üşın öz densaulyqtaryn, tıptı ömırlerın qidy. Sonymen, aǧymdaǧy jyldyŋ 1 qazanyndaǧy jaǧdai boiynşa öz qyzmetınde basqa adamdardy qūtqaru barysynda 182 därıger men medisina qyzmetkerı koronavirustan qaitys boldy, 13 myŋ aq halatty jan osy ındetpen auyrdy. Myŋdaǧan därıgerler bırneşe aptalap, tıptı ailar boiy öz otbasylaryn, sonyŋ ışınde kämeletke tolmaǧan balalary men qart ata-analaryn körmedı, daiyn kespe jep, äbden qajydy, bıraq özderı bergen Gippokrat antyna meiırımdılık, batyldyq pen adaldyq körsetıp, emdeluşılerdıŋ ömırı üşın kürestı jalǧastyrdy. Pandemiia kezınde prezident pen Ükımet därıgerlerdıŋ janqiiarlyǧyna qūrmet körsete otyryp, erekşe eŋbek jaǧdailary üşın yntalandyru syiaqylaryn, sondai-aq därıgerlerdıŋ özderı jūqtyrǧan jäne qaitys bolǧan jaǧdailar üşın tölemder engızdı. Alaida, 20 qazannan bastap būl tölemder toqtatyldy. Aita keteiık, «Aq jol» demokratiialyq partiiasy 28 qazandaǧy deputattyq saualynda Covid-19-ben auyrǧan medisina qyzmetkerlerıne tölenetın tölemderdıŋ küşın joiǧanyn synǧa alyp, olardy saqtaudy talap etken bolatyn. Densaulyq saqtau ministrlıgı öz şeşımın qoldai otyryp, şeneunıkter därıgerlerdıŋ jalaqylary joǧary ekenın aityp, baspasözde därıgerlerdıŋ milliondaǧan kırısı turaly mälımdedı. Ärine būl äreket tūrǧyndardyŋ narazylyǧyn tudyrdy, ömır men ölım arasynda küresetın adamdardyŋ auyr fizikalyq jäne emosionaldy synaqtardan kündelıktı ötetını eskerılmeitının körsettı. Būl jerde mäsele tölem mölşerınde de emes, al memlekettıŋ pandemiianyŋ jaŋa tolqyny qarsaŋynda äleumettık maŋyzy zor mamandyqqa degen qarym-qatynasynda. Qarjylyq qiyndyqtar tuyndaǧan jaǧdaida tölemderdı azaituǧa bolady, bıraq ony qoǧam men memlekettıŋ aq halattaǧy jandardyŋ eren eŋbegın baǧalau belgısı retınde qaldyruǧa bolady. Europada medisinalyq kadrlardyŋ jetıspeuşılıgıne bailanysty keibır elder şyǧyndardyŋ kölemıne qaramastan därıgerlerdı, medbikeler men sanitarlardy jūmysqa şaqyruda. Al bızde memleket resmi mındettemelerden aşyq türde bas tartyp, öz şeşımderın qajetınşe qaita qaraidy. Bızdıŋ saualdan keiın «Aq jol» fraksiiasynyŋ deputattaryna kün saiyn osyndai közqarasqa şaǧymdanǧan därıgerlerdıŋ ötınışterı kelıp tüsude. Aldymen olar keŋselerdı aralap, şeneunıkterdıŋ aldynda özderın aqtaumen boldy. Olar täulık boiy (küşterı tausylǧanǧa deiın) kezekşılıkter arasynda toilar men meiramhanalarǧa baruǧa uaqyttary, mümkındıkterı bolmaǧanyn däleldeumen boldy. Al 20 qazannan keiın olar jinalǧan paidasyz qaǧazdardy medisina qyzmetkerlerınıŋ aldaryna tastady. Ötınış beruşılerdıŋ köpşılıgı şılde-tamyz ailarynda auyryp qalyp, al qalǧan uaqyt biurokratiialyq kedergılerdı jeŋuge ketkenın eskeru kerek. Teledidarda bır oblys äkımnıŋ orynbasary pandemiia kezınde därıgerler men jeke klinikalardyŋ medisina qyzmetkerlerın bosqa aiyptady, būl äreket därıgerlerdıŋ osy sanatyn qatty qorlady. Esterıŋızge sala keteiık, osy jyldyŋ 9 säuırınde «Aq jol» demokratiialyq partiiasynyŋ fraksiiasy jeke klinikalardyŋ ötınışı boiynşa Ükımetke pandemiiamen küreste jeke medisinalyq mekemelerdıŋ mümkındıkterı men kadrlaryn tartu turaly ūsynys jasaǧan bolatyn. Bükıl el boiynşa jeke klinikalar provizorlyq ortalyqtar aşyp, öz qarajaty esebınen üi-jailardy qaita qūrdy, myŋdaǧan nauqasqa kömek körsettı jäne bügınde kömek berudı jalǧastyruda. Mūnyŋ bärı bolyp jatqan qaiǧyly oqiǧalarǧa qaramastan, memlekettık organdardyŋ därıgerlerge degen nemqūrailylyǧyn körsetedı. Osyǧan bailanysty «Aq jol» demokratiialyq partiiasynyŋ fraksiiasy Ükımetke şūǧyl türde «Därıger men medisina qyzmetkerınıŋ märtebesı turaly» zaŋdy äzırlep, engızudı ūsynady. Jaqynda osyndai ūsynysty senator Mūrat Baqtiiarūly jäne basqa da ärıptesterımız jasady. Alaida olar halyq densaulyǧy turaly kodekste osyndai normalardyŋ boluyna sılteme jasai otyryp, qoldau tappady. Sonymen qatar, Densaulyq saqtau ministrlıgınıŋ pandemiianyŋ jaŋa tolqynyna daiyndyq turaly mälımdemesı aiasynda elımızde pulmonologtar, reanimatologtar, epidemiologtar, radiologtar siiaqty öte özektı mamandyqtar boiynşa 4 myŋǧa juyq därıger jetıspeidı. Orta jäne kışı medisina qyzmetkerlerınıŋ jaǧdaiy odan da tömen ekenı anyq. Alaida, täjıribe men keltırılgen mysaldar körsetkendei memlekettık qyzmetkerlerdıŋ keibırı aq halatty jandardyŋ eŋbegı men batyrlyǧynyŋ memlekettık maŋyzyn tüsıne bermeidı. Olardyŋ materialdyq qamtamasyz etıluı zaŋǧa emes, şeneunıkterdıŋ erkıne bailanysty. Osy aitylǧandardy negızge ala otyryp, "Aq jol " därıger men medisina qyzmetkerınıŋ materialdyq jaǧdaiyn (epidemiiany eskere otyryp) qamtamasyz etu, sondai-aq aq halatty jandardyŋ käsıbi jäne adami qasietterın qorǧau üşın olardyŋ märtebesı turaly Zaŋdy äzırleudı talap etedı..Qūrmetpen,
«Aq jol» fraksiiasynyŋ deputattary