M.Qūl-Mūhammed: «Nikonov-saiasi jauapsyz adam»

Senattyŋ Halyqaralyq qatynastar, qorǧanys jäne qauıpsızdık komitetınıŋ töraǧasy Mūhtar Qūl-Mūhammed reseilık deputat Viacheslav Nikonovtyŋ arandatuşylyq mälımdemelerıne jauap berdı, dep habarlaidy «Adyrna» ūlttyq portaly Tengrinews.kz  saityna sılteme jasap. "Jaqynda bırınşı arnanyŋ efirınde öte arandatuşylyq mälımdeme aityldy, ony bızdıŋ ärıptesımız, Memlekettık Dumanyŋ Bılım jäne ǧylym komitetınıŋ töraǧasy Viacheslav Nikonovtyŋ auzynan estımesek, nazar audarmai qaldyruǧa bolar edı. Aitpaqşy, köptegen adamdar onyŋ Ūly Otan soǧysy bastalardan ekı jyl būryn Ribbentroppen qūpiia paktıge qol qoiǧan Molotovtyŋ nemeresı ekenın bılmeidı", - dedı Mūhtar Qūl-Mūhammed. "Nikonov, būrynǧy komsomol jetekşısı, jalyndy partorg, KSRO MQK-nıŋ Belgılı töraǧasy Bakatinnıŋ kömekşısı bylai dedı: "Qazaqstan jai ǧana bolǧan joq, Soltüstık Qazaqstanda mülde qonystanǧan halyq bolǧan joq. Olar ömır sürdı, bıraq äldeqaida oŋtüstıkte. Jäne, şyn mänınde, Qazaqstan aumaǧy-būl Resei men Keŋes Odaǧynyŋ ülken syiy...". Būl ne: äskeri nadandyq, saiasi infantilizm nemese ekı halyq pen memleket arasynda syna soǧuǧa baǧyttalǧan äreket"- dep atap öttı senator. "Mümkın, AQŞ-tyŋ saiasi partiialarynyŋ tarihyna mamandandyrylǧan tarih ǧylymdarynyŋ doktory Nikonov jaqyn körşılerdıŋ tarihyna män bermeitın şyǧar, sondyqtan men oǧan belgılı tarihi faktılerdı eske saluǧa mümkındık beremın. Soltüstık Qazaqstan aumaǧynyŋ qonystanuy turaly. Būl jerlerdı ejelgı däuırden bastap bügıngı künge deiın naǧyz qazaq  taipalary mekendegenı aiqyn fakt. Däl osy jerde bızdıŋ däuırımızge deiıngı üşınşı myŋjyldyqta ömır sürgen ataqty Botai mädenietıne jatatyn köptegen qonystar aşyldy. Botailyqtar jabaiy jylqylardy ösırumen ainalysty jäne türlı käsıpşılıktermen ainalysty. Ǧasyrlar men myŋjyldyqtar boiy mūnda saqtar, ǧūndar, türıkter, qypşaqtar men qazaqtar siiaqty tıkelei ata – babalarymyzdyŋ memleketterı bır-bırın almastyrdy. Eger bız Taiau kezeŋ turaly aitatyn bolsaq, tarihşylar Qazaqstannyŋ qazırgı astanasynyŋ janynda qypşaq handarynyŋ astanasy – Ortaǧasyrlyq Bozoq qalasy bolǧanyn jaqsy bıledı. Bız, qazaqtar, qūmandardyŋ, polovsy men pechenegterdıŋ, qypşaqtardyŋ, skifterdıŋ ūrpaǧymyz. Osy taqyrypta jüzdegen maŋyzdy ǧylymi eŋbekter jazylǧan. Bızdıŋ memlekettılıgımızge keletın bolsaq. 552 jyly qūrylǧan, özınen keiın köptegen jazba eskertkışterdı qaldyrǧan Türkı qaǧanatynyŋ qūqyqtyq mirasqory bolyp tabylatyn Qazaqstannyŋ ejelgı tarihyn, onyŋ şynaiy tarihy köptegen körnektı orys tarihşylarynyŋ arasynda kuälandyrylǧan. Basqasyn atap öteiın: Şyŋǧyshan şapqynşylyǧy qarsaŋynda qazaqtardyŋ memleketı qazırgı Qazaqstannyŋ bükıl aumaǧyn qamtyǧan Deştı-Qypşaq boldy. Şyŋǧyshan şapqynşylyǧynan keiın Euraziianyŋ ortaǧasyrlyq ūly memleketı – Altyn orda qūryldy. Altyn Ordanyŋ negızın saluşy Kerei men Jänıbekten bastap Abylai hanǧa deiıngı barlyq qazaq handarynyŋ negızın saluşy Joşy (Joşy) hany boldy. Joşy han kesenesı Ortalyq Qazaqstan aumaǧyndaǧy Ūlytauda ornalasqan. Altyn Orda ydyraǧannan keiın 1465 jyly Qazaq handyǧy qūryldy, onyŋ 550 jyldyq mereitoiyn bız 2015 jyly memlekettık deŋgeide atap öttık. Däl osy handyq Reseimen tatu körşılık qarym-qatynas ornatty, olardyŋ tarihyn orys ǧalymdary egjei-tegjeilı zerttedı". Senator bügınde Qazaqstan men Reseidı strategiialyq serıktestık, mäŋgılık dostyq pen odaqtastyq turaly şart, jetı jarym myŋ şaqyrymnan astam tatu körşılık şekarasy bailanystyratynyn atap öttı. "Eŋ bastysy - adamdar men halyqtar arasyndaǧy körınbeitın berık bailanys. Olar bızdıŋ atalarymyz ben äkelerımızdıŋ myzǧymas bauyrlastyǧy men qanymen bırge soǧysyp, ölıp, ūrys dalasynda bırge jeŋıske jettı. Olar Mäskeu men Leningradtan, Saratov pen Tambovtan evakuasiialanyp, quǧyn-sürgınge ūşyraǧan baspana men soŋǧy nanmen bölısken analarymyzdyŋ köz jasymen juylady. Sondyqtan mūndai demarş nikonovtar barşa qazaqstandyqtar üşın qasiettı mereke – Täuelsızdık künı qarsaŋynda bızdıŋ otandastarymyzdyŋ narazylyǧyn tudyrdy", - dep atap öttı Qūl - Mūhammed. "Būl saiasi jauapsyzdyq qana emes, ǧasyrlar boiy bızdıŋ ortaq igılıgımız – halyqtar arasyndaǧy dostyqty qalyptastyrǧan milliondaǧan qazaqtar men orystardyŋ jadyn qorlau. Men üşın, milliondaǧan qazaqstandyqtar siiaqty, orys jäne qazaq halqy arasyndaǧy dostyqty saqtaluy maŋyzdy. Qorlau men arandatuşylyq mälımdemelerge jol bermeu kerek. Federaldyq jinalys deputattary osyndai syndarly ūstanymǧa ie bolyp, dostyq qarym - qatynastarymyzdy odan ärı nyǧaitu üşın jūmys ısteitınıne senımdımın",-dep tüiındedı Mūhtar Qūl-Mūhammed.