Senattyń Halyqaralyq qatynastar, qorǵanys jáne qaýipsizdik komıtetiniń tóraǵasy Muhtar Qul-Muhammed reseılik depýtat Vıacheslav Nıkonovtyń arandatýshylyq málimdemelerine jaýap berdi, dep habarlaıdy «Adyrna» ulttyq portaly Tengrinews.kz saıtyna silteme jasap.
"Jaqynda birinshi arnanyń efırinde óte arandatýshylyq málimdeme aıtyldy, ony bizdiń áriptesimiz, Memlekettik Dýmanyń Bilim jáne ǵylym komıtetiniń tóraǵasy Vıacheslav Nıkonovtyń aýzynan estimesek, nazar aýdarmaı qaldyrýǵa bolar edi. Aıtpaqshy, kóptegen adamdar onyń Uly Otan soǵysy bastalardan eki jyl buryn Rıbbentroppen qupııa paktige qol qoıǵan Molotovtyń nemeresi ekenin bilmeıdi", - dedi Muhtar Qul-Muhammed.
"Nıkonov, burynǵy komsomol jetekshisi, jalyndy partorg, KSRO MQK-niń Belgili tóraǵasy Bakatınniń kómekshisi bylaı dedi: "Qazaqstan jaı ǵana bolǵan joq, Soltústik Qazaqstanda múlde qonystanǵan halyq bolǵan joq. Olar ómir súrdi, biraq áldeqaıda ońtústikte. Jáne, shyn máninde, Qazaqstan aýmaǵy-bul Reseı men Keńes Odaǵynyń úlken syıy...". Bul ne: áskerı nadandyq, saıası ınfantılızm nemese eki halyq pen memleket arasynda syna soǵýǵa baǵyttalǵan áreket"- dep atap ótti senator.
"Múmkin, AQSh-tyń saıası partııalarynyń tarıhyna mamandandyrylǵan tarıh ǵylymdarynyń doktory Nıkonov jaqyn kórshilerdiń tarıhyna mán bermeıtin shyǵar, sondyqtan men oǵan belgili tarıhı faktilerdi eske salýǵa múmkindik beremin.
Soltústik Qazaqstan aýmaǵynyń qonystanýy týraly. Bul jerlerdi ejelgi dáýirden bastap búgingi kúnge deıin naǵyz qazaq taıpalary mekendegeni aıqyn fakt. Dál osy jerde bizdiń dáýirimizge deıingi úshinshi myńjyldyqta ómir súrgen ataqty Botaı mádenıetine jatatyn kóptegen qonystar ashyldy. Botaılyqtar jabaıy jylqylardy ósirýmen aınalysty jáne túrli kásipshiliktermen aınalysty. Ǵasyrlar men myńjyldyqtar boıy munda saqtar, ǵundar, túrikter, qypshaqtar men qazaqtar sııaqty tikeleı ata – babalarymyzdyń memleketteri bir-birin almastyrdy. Eger biz Taıaý kezeń týraly aıtatyn bolsaq, tarıhshylar Qazaqstannyń qazirgi astanasynyń janynda qypshaq handarynyń astanasy – Ortaǵasyrlyq Bozoq qalasy bolǵanyn jaqsy biledi. Biz, qazaqtar, qumandardyń, polovy men pechenegterdiń, qypshaqtardyń, skıfterdiń urpaǵymyz. Osy taqyrypta júzdegen mańyzdy ǵylymı eńbekter jazylǵan.
Bizdiń memlekettiligimizge keletin bolsaq. 552 jyly qurylǵan, ózinen keıin kóptegen jazba eskertkishterdi qaldyrǵan Túrki qaǵanatynyń quqyqtyq mırasqory bolyp tabylatyn Qazaqstannyń ejelgi tarıhyn, onyń shynaıy tarıhy kóptegen kórnekti orys tarıhshylarynyń arasynda kýálandyrylǵan. Basqasyn atap óteıin: Shyńǵyshan shapqynshylyǵy qarsańynda qazaqtardyń memleketi qazirgi Qazaqstannyń búkil aýmaǵyn qamtyǵan Deshti-Qypshaq boldy.
Shyńǵyshan shapqynshylyǵynan keıin Eýrazııanyń ortaǵasyrlyq uly memleketi – Altyn orda quryldy. Altyn Ordanyń negizin salýshy Kereı men Jánibekten bastap Abylaı hanǵa deıingi barlyq qazaq handarynyń negizin salýshy Joshy (Joshy) hany boldy. Joshy han kesenesi Ortalyq Qazaqstan aýmaǵyndaǵy Ulytaýda ornalasqan.
Altyn Orda ydyraǵannan keıin 1465 jyly Qazaq handyǵy quryldy, onyń 550 jyldyq mereıtoıyn biz 2015 jyly memlekettik deńgeıde atap óttik. Dál osy handyq Reseımen tatý kórshilik qarym-qatynas ornatty, olardyń tarıhyn orys ǵalymdary egjeı-tegjeıli zerttedi".
Senator búginde Qazaqstan men Reseıdi strategııalyq seriktestik, máńgilik dostyq pen odaqtastyq týraly shart, jeti jarym myń shaqyrymnan astam tatý kórshilik shekarasy baılanystyratynyn atap ótti.
"Eń bastysy - adamdar men halyqtar arasyndaǵy kórinbeıtin berik baılanys. Olar bizdiń atalarymyz ben ákelerimizdiń myzǵymas baýyrlastyǵy men qanymen birge soǵysyp, ólip, urys dalasynda birge jeńiske jetti. Olar Máskeý men Lenıngradtan, Saratov pen Tambovtan evakýaııalanyp, qýǵyn-súrginge ushyraǵan baspana men sońǵy nanmen bólisken analarymyzdyń kóz jasymen jýylady.
Sondyqtan mundaı demarsh nıkonovtar barsha qazaqstandyqtar úshin qasıetti mereke – Táýelsizdik kúni qarsańynda bizdiń otandastarymyzdyń narazylyǵyn týdyrdy", - dep atap ótti Qul - Muhammed.
"Bul saıası jaýapsyzdyq qana emes, ǵasyrlar boıy bizdiń ortaq ıgiligimiz – halyqtar arasyndaǵy dostyqty qalyptastyrǵan mıllıondaǵan qazaqtar men orystardyń jadyn qorlaý.
Men úshin, mıllıondaǵan qazaqstandyqtar sııaqty, orys jáne qazaq halqy arasyndaǵy dostyqty saqtalýy mańyzdy. Qorlaý men arandatýshylyq málimdemelerge jol bermeý kerek. Federaldyq jınalys depýtattary osyndaı syndarly ustanymǵa ıe bolyp, dostyq qarym - qatynastarymyzdy odan ári nyǵaıtý úshin jumys isteıtinine senimdimin",-dep túıindedi Muhtar Qul-Muhammed.
