Tötenşe jadai – tabiǧi nemese öndırıs apattarynyŋ zardaptaryn materialdyq, tehnikalyq, aqşa qarajaty men adam küşın talap etetın jadai. Qazaqta «Apat aityp kelmeidı» degen söz bar. Tabiǧi apattardyŋ ışındegı adamdardyŋ ömırı men densaulyǧyna, qorşaǧan ortaǧa ziian tigızetın alapat apattyŋ bırı – ört. «Ört – tılsız jau» dep ata-babamyz beker aitpaǧan.
Örttıŋ şyǧu sebepterı: elektr jabdyqtarynyŋ aqaulyǧy, balalardyŋ aşyq otpen oinauy, adamdardyŋ ört qauıpsızdıgı erejelerıne salǧyrt qarauynan, mas küiınde temekı şegıp ūiyqtap qalu, tūrmysta bolsyn, qyzmette, sauda oryndarynda ört qauıpsızdıgı erejelerınıŋ saqtamauynan tuyndaidy.
Jaqynda Ortalyq kommunikasiialar qyzmetınde «Jylytu mausymy jäne ört qauıpsızdıgı turaly» taqyrybynda ötken brifingte Qazaqstan Respublikasynyŋ Tötenşe jaǧdailar ministrı Iýrii İlin örttıŋ tuyndauy, adamdardyŋ qaza boluy men jaraqattanuy qaupın azaitu maqsatynda TJ ministrlıgınıŋ aldyn alu jūmystary turaly aqparat berdı.
Qazaqstannyŋ Tötenşe jaǧdailar ministrınıŋ aituynşa, halyqtyŋ äleumettık osal toptarynyŋ 118 959 tūrǧyn üiı esepke alynǧan. Tūrǧyn üilerdı aralau jūmystary 100 % oryndaldy, onyŋ barysynda 334 469 azamatqa nūsqamalar taratyldy.
Jergılıktı atqaruşy organdardyŋ ökılderınen komissiia qūrylyp, olar jiyny 87 497 üidı aralaǧan. Sondai-aq, profilaktikalyq jūmystarǧa ötken jylytu mausymdarynyŋ täjıribesı negızınde avtonomdy jylytu jüielerı bar tötenşe jaǧdailardyŋ tuyndauyna neǧūrlym beiım tūrǧyn üiler qamtyluda. Jalpy, 1 156 185 üige aralau jūmystary jürgızıldı, 2 410 536 azamatqa nūsqamalar berıldı.
Uly gazben ulanudan nemese örtten bolǧan qaiǧyly saldardyŋ qaupın azaitu maqsatynda jergılıktı atqaruşy organdardyŋ demeuşılık esebınen (2020 jylǧy 1 mausymnan bastap) 16 150 datchik alynyp, ornatylǧan. Onyŋ ışınde tabiǧi gaz – 6 237, uly gaz – 9 028, tütın – 885.
Jylytu mausymy bastalǧannan berı (2020 jylǧy 1 qyrküiekten bastap) tūrǧyn üi sektorynda 2 768 ört bolǧan, onyŋ saldarynan 96 adam, uly gazben ulanu (ört tuyndamai) saldarynan 7 adam qaitys bolǧan.
Ötken jylytu kezeŋınıŋ säikes kezeŋımen salystyrǧanda ört sanynyŋ 5,4%-ǧa ösken (2019j. – 2 625). Ört kezınde qaza tapqandar sany 11,6% (2019j. – 86), qaitys bolǧandar sany uly gazben ulanu saldarynan (ört tuyndamai) 53%–ǧa tömendedı (2019j. - 15).
Örtterdıŋ tuyndauy, adamdardyŋ qaza boluy men jaraqattanu qaupın azaitu maqsatynda TJ ministrlıgı jaŋa jyldyq ıs-şaralardy ötkızu barysynda ört qauıpsızdıgı talaptaryn saqtau boiynşa auqymdy profilaktikalyq jūmys ūiymdastyrdy.
2020 jyldyŋ basynan bastap el aumaǧynda pirotehnikalyq būiymdardy qoldanu kezınde 15 ört oqiǧasy tırkelgen. Osy oraida Polisiia departamentterımen bırlesıp, pirotehnikalyq qauıpsızdık būiymdaryn rūqsat etılmegen satu oryndary boiynşa 33 reid jürgızıldı. Reidter barysynda käsıpkerlerge ört qauıpsızdıgınıŋ talaptary tüsındırıldı. 222 nūsqama ötkızıldı (2414 adam qamtyldy). 3710 dana ügıt-nasihat materialy taratyldy.
Oiyn-sauyq ortalyqtarynyŋ, meiramhanalardyŋ, dämhanalardyŋ, klubtardyŋ ielerı bolyp tabylatyn jeke käsıpkerlık subektılerımen 3 döŋgelek üstel ötkızıldı, onda mädeni-būqaralyq ıs-şaralar ötkızu josparlanuda.
Tötenşe jaǧdailar ministrlıgı azamattardy ört qauıpsızdıgı qaǧidalaryn saqtauǧa şaqyrady.
D.Arǧyngeldı,
«Adyrna» ūlttyq portaly.
kömegımen daiyndaldy.
