Maǧiza QŪNAPİIаQYZY «Alaş» ädebi syilyǧynyŋ iegerı atandy

Qazaqtyŋ aqyn  qyzy, qoly  şipaly  därıger Maǧiza Qūnapiiaqyzy  Halyqaralyq “Alaş” ädebi  syilyǧynyŋ iegerı atandy. Maǧiza hanymǧa «Adyrna» aqparattyq agenttıgı şyǧarmaşylyq tabystar tıleidı. Endeşe aqynnyŋ öleŋderın nazarlaryŋyzǧa ūsynamyz.   BAL QADİŞA   "Degende Balqadişa,Balqadişa, Esıldı boilai bıtken tal,Qadişa". "Erkem"dep ekı jeŋgeŋ ertıp jürer, Qadırıŋ Han qyzyndai bar,Qadişa.   Aq süirık sausaqtaryŋ ülbıregen, Maiysqan är qimylyŋ  bır- bır öleŋ. Körgen jan kelbetıŋnen közın almai, Bozbala dei almaityn "dılgır emen".   Qadişa! Didary- jaz,közı-köktem. Tüsken bır perı dersıŋ özı kökten. Üzıltıp taŋǧa deiın än salǧanda, Aqannyŋ qoly jetpei,sözı jetken.   Teŋ edıŋ köp ışınen, sanaulyǧa. Qoidy ma qyryq jıgıt qarauylǧa? Uaqytty şegeruge mümkın bolsa, Barar em sol däuırge ,sol auylǧa!   "Qyzy edıŋ Ybekeŋnıŋ Balqadişa"... Mūŋymyz saǧan aitar bar,Qadişa: Qūlatpai, qoltyqtaityn qos jeŋge joq, Bız jürgen joldyŋ şetı jar, Qadişa!   Keibıreu özı qūlar jar degenge. Qadişa qalar ma edıŋ,"qal"degende? Serı Aqan ainalǧandai mūzart şyŋǧa, "Rūqsat bızden sızge,bar"degende!   "Auylyŋ qondy eken" dep "qaidan jyraq?" Qaitty eken,qanşa jıgıt toidan jylap? Tūrǧylas küieuıŋdı "şal edı"dep, Pysyqtar söz qystyrǧan oidan qūrap.   Özıne ūqsatypty dala-serı, Tögılgen än men jyr bol nala,şerı. Dalanyŋ,Aqan degen-töl perzentı, Qazaqtyŋ onan keiın, balasy edı.   Şapqanda jelden ozar Qūlagerı, Bürkıtı būlt üstınde qūmar edı. Ǧalamnyŋ myŋ notasyn än ǧyp örgen, Baiyrǧy bekzat künnıŋ mūragerı.   Änmenen qandai ǧajap syrdy aqtarǧan, Jüregıŋ äuenıne qūndaqtalǧan. Jüikemız jünjıp bıttı būl künderı, Oisyz söz, osqyrynǧan yrǧaqtardan....   Qadişa! Ūrpaqtaryŋ jür me elıŋde? Belgıŋ qap,dauysy men jüzderınde? Er salar arǧymaqqa kün bolar ma, Bauyryn Jylandynyŋ bır köruge?!!     ǦANİBET   Qara tünge qadalǧanym- ǧanibet. Aina aldynda taranǧanym-ǧanibet. Bırde oiǧa,bırde mūŋǧa batyryp, Süiu üşın jaralǧanym- ǧanibet.   Qas-qaǧym sät,baqyt qūşqan- mäŋgı şaq. Özgermeitın,ötpeitūǧyn mändı şaq. Köz aldymnan ketpei qoiǧan kölbeŋdep, Qūlaǧymda tūnyp qalǧan än qūsap.   Zorǧa jyly tıl qatqanym- ǧanibet. Tättı ūiqyŋdy ūrlatqanyŋ- ǧanibet. Ökınbeşı,senı oilap jürgende, Ai,jyldarym qoldy bolǧan zar ilep!   Qanat bıtıp,şarq ūrǧanym- ǧanibet, Tözım bıtıp,sarqylǧanym- ǧanibet. Jasyruǧa älım jetpei sezımdı, Jalynyŋa şarpylǧanym- ǧanibet.   Bız baqyttan qalǧiyqşy qalǧysaq. Ǧaşyqtardyŋ qūdaiynan alǧys ap. Quanyştan esı şyqqan jel qūsap, Bır-aq tünde bürlei salǧan tal qūsap!   Synai, synai,synaqtarym siregen. Elesıŋ kep bar erkımdı bilegen. Jan men tändı orap alǧan ot sezım, Tün reŋdı būrym qaldy küimegen!     QİIа ALMAI....   Qiia almai zorǧa qalasyŋ daǧy, Alasyŋ közden mūŋ ūrlap. Ekı kezdesu arasyndaǧy, Üzılıs nege tym ūzaq?   Ekı kezdesu arasyndaǧy, Bolmaidy bostyq tym tynyş. Qyzǧanyş,küdık,ökpe,renış, Saǧynyş,alaŋ,kürsınıs.   Jaŋbyrdyŋ jyry,ormannyŋ biı, Borannyŋ küiı- ūqqanym. Qalypqa oiym syimaǧanmenen, Qalyptan bıraq şyqpadym.   Taldyrdy mūŋym,talşyq etıp em, Ötken künderdıŋ elesın. Basqalar netken baqytty edı, Özıŋdı künde köretın.   Sūq sausaqtarym müiızgek boldy,, Esıgın qaǧyp baqyttyŋ. Jolyqpai mümkın ketermız bızder, Qanjyǧasynda uaqyttyŋ...     JASYRAMYN SÖZIMDI   Bolsam ba eken janyŋnyŋ qūrbandyǧy, Körkın aşyp baǧyŋnyŋ tūrǧan gülı. Saǧan aitqan sözderım jazǧan jyrym, Aitylmaǧan sözımnıŋ myŋnan bırı.   Ūmytam dep özımdı äure etıppın, Körgenıme aman-sau,täube etıppın. Myna ömırge menı ızdep kelgenıŋmen, Adastyŋ-au, qaiteiın, säl keşıktıŋ...   Janym qyldai bolady «ketem» deseŋ, Keterıŋ bar kezdestıŋ bekerge sen. Senedı ekem sen tündı «kündız»deseŋ, Nanady ekem ömırdı «şeker» deseŋ!   Osy eken ǧoi bır bolar toi degenıŋ! (Öŋım bırdei tüsımmen keide menıŋ). Ne aitqanyŋ maŋyzdy emes, bıraq, Maǧan qarap keregı söilegenıŋ.   Qajetı joq, eşkımdı şaqyrmaǧyn, Tyŋdamaimyn, bıreudıŋ aqyldaryn... Myna älemnıŋ eleusız nüktesınde, Keregı tek janymda otyrǧanyŋ.   Jaralǧansyŋ sezımmen terbetuge, Qozǧamaşy! Qūlqym joq erjetuge... Jasyramyn sözımdı estır bolsaŋ, Bır özgerıs bolardai jer betınde!     SEN KELESIŊ Sansyraisyŋ, qūr bosqa sendelesıŋ, Ötken künnıŋ qumaimyn endı elesın. Aqboz attyŋ jalynan jel estırıp, Şyǧys jaqtan, bır künı sen kelesıŋ!   Sen kelesıŋ tübıŋde, joq talasym, Qaryp tüser talaidy, ot qarasyŋ. Qūbylany betke alyp şyqqanmenen, Bızdıŋ tūsqa kelgende. Toqtalasyŋ!   At bas şūlǧyp,al itter yryldasyp... «Qūt keldı» dep jūrt köşpen, yrymdasyp. Airan alyp şyǧamyn, sol kün aldan, Qoldarymdy azyraq dırıl basyp...   Tasqa bıtken, qyna men arşa deimın, Arşany aityp, bıreu än salsa deimın. At üstınen airandy tausai salmai, Tüsse deimın, qasymda qalsa deimın...   Tamşy ılınıp, köz deitın şar ainaǧa, «Qoş!»deimın be, bolmasa, säl oilana... Jetem degen auylyŋ, jyraq bolsa, Jolyŋ bolsyn! Artyŋa qarailama!