Bügın Halyqaralyq Türkı akademiiasy Nūr-Sūltan qalasynda Qazaqstan Respublikasynyŋ Ūlttyq akademiialyq kıtaphanasynda «Türkı älemı: tarihi-mädeni mūra» atty halyqaralyq konferensiia ötkızdı.
Bırqatar bauyrlas türkı memleketter täuelsızdıgıne 30 jyl tolatyn mereilı meje aiasyndaǧyıs-şaralardyŋ bastamasy retınde ūiymdastyrylǧan alqaly jiynǧa TürkPA ūiymynyŋ Bas hatşysy Altynbek Mamaiusupov, Türkı keŋesınıŋ alǧaşqy Bas hatşysy Halil Aqynjy, Halyqaralyq Türkı akademiiasynyŋ prezidentı Darhan Qydyrälı, Äzerbaijannyŋ alǧaşqy Premer-ministrı Gasan Gasanov, Qyrǧyzstannyŋ eks-memlekettık hatşysy Osmanakun İbraimov,Türkı keŋesı bas hatşysynyŋ orynbasary Ömer Kodjaman, Äzerbaijan Respublikasynyŋ Qazaqstandaǧy tötenşe jäne ökılettı elşısı Raşad Mammadov, Türkiia Respublikasynyŋ Qazaqstan Respublikasyndaǧy tötenşe jäne ökılettı elşısı Ufuk Ekidji, Majarstannyŋ Qazaqstan Respublikasyndaǧy tötenşe jäne ökılettı elşısı Mihai Galoşfai, Qazaqstan Respublikasy Senatynyŋ deputaty Altynbek Nūhūly, Özbekstan Respublikasy Senatynyŋdeputaty Azamat Zie, Bılım jäne ǧylym ministrlıgı Ǧylym koitetınıŋ töraǧasy Janna Qūrmanǧalieva, Türkı keŋesı Aqsaqaldar keŋesınıŋ müşesı, belgılı ǧalym Ädıl Ahmetov, Frankfurt universitetınıŋ professory, Resei ǧylym akademiiasynyŋ Sıbır bölımşesınıŋ filologiia institutynyŋ bas ǧylymi qyzmetkerı İrina Nevskaia,Tatarstan Respublikasy A.H.Halikov atyndaǧy arheologiia institutynyŋ direktoryAirat Sitdikov, elımızdegı diplomatiialyq missiialardyŋ jetekşılerı, bauyrlas türkı elderı Ūlttyq ǧylym akademiialarynyŋ basşylary, belgılı qoǧam jäne memleket qairatkerlerı, Äzerbaijan, Qazaqstan, Qyrǧyzstan, Özbekstan, Türkiia,Resei, AQŞ, İtaliia, Moŋǧoliia, Germaniia, taǧy basqa20-dan astammemleketten tanymal türkıtanuşy ǧalymdar men sarapşylar qatysty.
Onlain-offlain rejimde ötken basqosu barysynda Türkı akademiiasy äzırlegen «Türkı älemı: tarihi-mädeni Atlas» atty ırgelı ǧylymi eŋbektıŋ saltanatty tūsaukeser räsımı jasaldy. Elbasy – Qazaqstan Respublikasynyŋ Tūŋǧyş Prezidentı N.Ä.Nazarbaevtyŋ alǧysözımen jaryq körgen bıregei basylym äigılı saiahatşylar men jihankezder jasaǧan köne kartalar men baiyrǧy babalarymyzdyŋ mol mūrasyn körsetetın maŋyzdy mälımetterdı qamtidy.
Aita ketu kerek, Atlas Elbasy N.Ä.Nazarbaevtyŋ «Ūly dalanyŋ jetı qyry» atty baǧdarlamalyq maqalasynyŋ mazmūnyna negızdelgen alty taqyryptyq bölımge jüielengen.
Konferensiiany Halyqaralyq Türkı akademiiasynyŋ prezidentı Darhan Qydyrälı jürgızıp otyrdy. Jiynnyŋ täuelsızdıktıŋ 30 jyldyǧyna arnalyp ötkızılıp otyrǧanyn atap ötken ūiym basşysyQazaqstan Prezidentı Qasym-Jomart Toqaevtyŋ «Egemen Qazaqstan» gazetınde jariialanǧan «Täuelsızdık bärınen qymbat» atty maqalasyndaǧy «Qazaqqa osynau ūlan-ǧaiyr aumaqty syrttan eşkım syiǧa tartqan joq» degen ūstanymyn Türkı akademiiasy äzırlep şyǧarǧan 200-den astam tarihi kartany qamtityn «Türkı älemı» atlasy ǧylymi tūrǧyda aiqyndai tüsetının atap öttı.
Türkı älemınıŋ alǧaşqy tarihi-mädeni atlasyn tanystyru räsımnen keiın söz alǧan TürkPA ūiymynyŋ bas hatşysy Altynbek Mamaiusupov oqyrmanǧa jol tartqan bıregei basylymdy joǧary baǧalap, Qazaqstan Prezidentı Q.Toqaevtyŋ baǧdarlamalyq maqalasyndaǧy oramdy oilardyŋ tarihy ortaqbauyrlas elderdıŋ barşasy üşın maŋyzdy ekenın aitty.
Būdan keiın söz alǧan Türkı keŋesınıŋ alǧaşqy bas hatşysy Halil Aqynjy qazırgı Sıbır, Moŋǧoliia jerlerınen Qarateŋız ben Jerorta teŋızıne deiıngı alyp aumaqty qonys etken türkı halyqtarynyŋ myŋdaǧan jyldar boiy saqtalyp kele jatqan bıregei mädenietıne toqtaldy. «Bügınde jetı türkı memleketınıŋ bairaǧykök jüzınde asqaq ruhpen jelbırep tūr. Endı olardy eşkım qūlata almaidy» dedı beinebailanys arqyly baiandama jasaǧan Halil Aqynjy.
Öz kezegınde Äzerbaijannyŋ alǧaşqy Premer-ministrı Gasan Gasanov qatysuşylardy alǧaşqy tarihi-mädeni atlastyŋ jaryq köruımen qūttyqtap, Türkı akademiiasyna şynaiy rizaşylyǧyn bıldırdı. «Türkı halyqtarynyŋ küş-quaty – yntymaqta. Bızdıŋ tereŋnen tartqan ortaq tarihi tamyrymyz bügıngı yntymaǧymyzdy berık saqtau qajet ekenın körsetedı» dep qortyndylady ol öz sözın.
Qyrǧyzstannyŋ eks-memlekettık hatşysy Osmonakun İbraimov türkı älemı jäne HHI ǧasyrdaǧy geosaiasi qaterler jaiynda jan-jaqty baiandap, osy oraida «Türkı älemı» atlasynyŋ jaryq köruı maŋyzdy qadam ekenıne toqtaldy.
Al Frankfurt universitetınıŋ professory, Resei ǧylym akademiiasy Sıbır bölımşesı filologiia institutynyŋ bas ǧylymi qyzmetkerı İrina Nevskaia konferensiiaǧa qatysuşylardy türkı memleketterınıŋ Täuelsızdıgınıŋ 30 jyldyǧymen qūttyqtai otyryp, jaŋa basylyp şyqqan Atlasty joǧary baǧalady. Sonymen qatar ejelgı türkı jazba eskertkışterınıŋ taraluynyŋ negızgı erekşelıkterı men geografiiasy turaly baiandap berdı.
Tatarstan Respublikasy A.H.Halikov atyndaǧy arheologiia institutynyŋ direktory Airat Sitdikov türkı halyqtaryna qatysty ortaǧasyrlyq eskertkışterdıŋ qazırgı zerttelu mäselelerın jan-jaqty baiandap, soŋǧy jaŋalyqtarymen bölıstı. Sondai-aq, özge bauyrlas elderdegı ǧalymdarmen ärıptestık bailanystar men bırlesken jobalardyŋ tiımdılıgı joǧary ekenın aitty.
Halyqaralyq Türkı akademiiasy
Baspasöz qyzmetı
87051147978
ITApressa@gmail.com
