COVID-19 jūqtyru qaupın profilaktika jäne vaksina jürgızu arqyly azaituǧa bolady - almatylyq professor

Almaty qalasynyŋ öŋırlık kommunikasiialar qyzmetıne bergen sūhbatynda medisina ǧylymdarynyŋ doktory, S.D.Asfendiiarov atyndaǧy QazŪMU jūqpaly jäne tropikalyq aurular kafedrasynyŋ professory Küläş Qūrmanova älemdegı kürdelene tüsken epidemiialyq ahual aiasynda vaksinasiialaudyŋ maŋyzdylyǧy turaly aitty, dep habarlaidy “Adyrna” QazAqparatqa sılteme jasap. - Küläş Baiseihqyzy, älemdegı epidemiologiialyq jaǧdaidy qalai baǧalaisyz? Osy turaly aityp berıŋızşı. - Älemdegı epidemiialyq jaǧdai kürdelı. Qazırgı taŋda KVİ-den 2 mln-nan astam adam qaza boldy. Ūlybritaniiada jaŋa ştamm paida boldy, ol äldeqaida bäseŋdeu, degenmen taralu qarqyny joǧary (COVID-19-ǧa qaraǧanda ainalasyndaǧylarǧa jiı jūǧady). - Almatydaǧy jaǧdai qandai? Sızdıŋ oiyŋyzşa, tömen temperatura epidemiialyq jaǧdaiǧa äser ettı me? - Almaty qalasyndaǧy jaǧdai da kürdelı. 21 qaŋtarda bır täulıktıŋ özınde aurudy jaŋadan jūqtyrǧan 115 adam tıkeldı. Qazırgıdei tömen temperaturada, ärine, joǧarǧy tynys joldarynyŋ jergılıktı qorǧanys faktorlary tömendegennen keiın (şyryşty qabattarda sektorly immunoglobulin IgA mölşerı azaiady, būl qozdyrǧyştyŋ epitelii jasuşalaryna jabysu mümkındıgın tejeidı jäne virusty, lizosimdı joiady) respiratorlyq infeksiiasy bar adamdardyŋ jiı auruǧa şaldyǧuyna äkeledı. Jūqtyrǧan adam jötelgende nemese tüşkırgende ūsaq bölşekterdı şyǧarǧanda virus adamnan adamǧa aua tamşylary arqyly oǧai berıledı. Epidemiiaǧa qarsy şaralardy jürgızu arqyly COVID-19 infeksiiasynyŋ qaupın barynşa azaituǧa bolady. COVID-19 aldyn alu üşın jeke gigiena erejelerın saqtau qajet. Bır rettık betperdenı qoldanu, dezinfeksiialau şaralary, kem degende 1,5-2 metr äleumettık araqaşyqtyqty saqtau. İmmundyq profilaktika qajet – būl koronavirus infeksiiasyna qarsy vaksinasiia. - Tūmauǧa qarsy vaksinasiia qanşalyqty maŋyzdy? Äkım Baqytjan Saǧyntaevtyŋ tapsymasy boiynşa qalada JRVİ men tūmauǧa qarsy 430 myŋ doza vaksina satyp alyndy, olar tiıstı sanatta,y azamattarǧa tegın jetkızıldı. Sızdıŋ oiyŋyzşa, būl epidemiialyq jaǧdaidyŋ salystyrmaly tūraqtylyǧyna äser etuı mümkın be? - Tūmauǧa jäne JRVİ-ǧa qarsy vaksinalardyŋ 430 myŋ dozasy JRVİ men syrqattanudyŋ jalpy tömendeuıne äser ettı. Alaida vaksinasiialanǧan denede olar KVİ aquyzdarynan qorǧaityn antideneler tüzbegen. Qaraǧandyda şyǧarylatyn Sputnik V vaksinasy koronavirus infeksiiasyn azaituǧa äser etedı. - Qazır Ūlbritaniiada koronavirustyŋ jaŋa türı taraluda. Būqaralyq aqparat qūraldarynyŋ habarlauynşa, özgergen virusty ǧalymdar anyqtaǧan jäne ol infeksiianyŋ tez taraluymen bailanysty boluy mümkın. Virustyŋ mūndai mutasiiasy Qazaqstanda boluy mümkın be? - Ūlybritaniiada anyqtalǧan kornavirustyŋ jaŋa türı halyq arasynda tez taralyp jatqanyn BAQ habarlauda. Qazaqstan men Ūlybritaniia arasyndaǧy äue qatynasy jaǧdaiynda COVID-19 jaŋa ştammynyŋ taraluy yqtimaldylyǧy saqtalady. Mūndai mümkındıktı boldyrmau üşın bızdıŋ elge jolauşylar kelgen kezde äuejaida epidemiiaǧa qarsy ıs-şaralardy jürgızu qajet (PTR testı üşın mūrynnan jūǧyndy alu, dene temperaturasyn ölşeu, karantindı saqtau). Qūramynda RNQ bar koronavirus öte özgermelı sipatta bolady. Är türlı faktorlardyŋ äserınen koronavirus mutasiiaǧa ūşyrauy mümkın. - Älemde jäne bızdıŋ elımızde qazırdıŋ özınde COVID-19-ǧa qarsy vaksinasiialau jūmystary jürgızılude. Jappai vaksinasiia 1 aqpanda bastalady. Sız būǧan qandai tüsınıkteme berer edıŋız? - Resei men älemnıŋ bırneşe elderınıŋ tūrǧyndary koronavirusqa qarsy vaksinasiiadan ötıp jatyr. COVID-19-ǧa qarsy vaksina qanaǧattanarlyq türde tözımdı, eger vaksinasiia erejelerı saqtalsa, janama äserler öte sirek kezdesedı. Bızdıŋ eldıŋ tūrǧyndaryna vaksinasiia qajet dep sanaimyn. - Äŋgımeŋızge rahmet!