Qorǵanys salasy - ár túrli syn men týyndaǵan máselelerge beıimdelý qasıetine ıe bolýy mańyzdy. Qorǵanys salasy – halyqaralyq qaqtyǵystar men zamanaýı qarý naryǵyn zerttep, zerdedep otyrýy shart.
«Qorǵanys jáne qarýly kúshter týraly» Qazaqstan Respýblıkasynyń Zańyna sáıkes, Qorǵanys mınıstrligi áskerı-tehnıkalyq saıasat salasyndaǵy ýákiletti organ bolyp tabylady. Bul qorǵanys vedomstvosyna Qarýly Kúshter úshin ǵana emes, sonymen qatar Ulttyq Gvardııa, UQK Shekara qyzmeti, Arnaıy quramy bar basqa da áskerı quralymdar úshin qandaı qarý-jaraq pen áskerı tehnıkanyń bolýy kerek ekenin anyqtaýǵa quqyly ekenin bildiredi. Bul kóp qyrly ujymdyq jumys jáne ol ár túrli áskerı quralymdardyń qarýy men tehnıkasynyń birigýi men úılesimdiligin qamtamasyz etý maqsatynda júzege asady. Qandaı áskerı tehnıka qajet ekenin túsiný úshin yqtımal qaýipter men táýekelderdiń sıpatyn zertteıdi, qadaǵalap otyrady. Áskerı mamandar aımaqtaǵy qazirgi saıası jáne áskerı jaǵdaıdy únemi taldaıdy, eldiń aýmaqtyq tutastyǵy men táýelsizdigine yqtımal qaýipterdi anyqtaıdy, álemde bolyp jatqan soǵystar men yqtımal qarýly qaqtyǵystardyń sıpaty men erekshelikterin zertteıdi. Bul zertteýler men erekshelikter zamanaýı qýatty ásker qalyptastyrýǵa, qorǵanys salasyna qarý satyp alýǵa negiz bolady. Mysaly Qarabaq soǵysynan keıin soqqy jasaýshy drondardyń artyqshylyqtary kórine bastady, al kerisinshe drondardan qorǵana almaǵan áskerı tehnıka túrlerine degen senimsizdik artty. Mine, osyndaı túrli jaǵdaılar men qaqtyǵystardy qarap otyrý asa mańyzdy.
Mysaly Afrıka, Taıaý Shyǵys, Kavkaz ben Aýǵanstandaǵy sońǵy áskerı qaqtyǵystar barlaý jáne elektrondy soǵys, ushqyshsyz áýe júıeleri men áýe qorǵanysy júıeleri, robototehnıkanyń mańyzdylyǵyn arttyrdy. Sonymen qatar túrli memleketterdiń, sonyń ishinde Qazaqstannyń qarýly kúshteri tabıǵı jáne tehnogendik sıpattaǵy tótenshe jaǵdaılardyń saldaryn joıýǵa, pandemııa kezinde halyqqa kómek kórsetýge qatysady. Bul qosarlanǵan komponentterdi, ıaǵnı, soǵys ýaqytynda ǵana emes, beıbit ýaqytta da qoldanýǵa bolatyn qondyrǵylar men jabdyqtardy ázirleý qajettiligin kórsetedi. Ásirese sońǵy jyldary bul qaýipti de eskere otyryp jumys isteýdiń mańyzdy ekeni aıqyndaldy.
Olarǵa ınjenerlik, medıınalyq, radıaııalyq, hımııalyq jáne bıologııalyq qorǵanys qondyrǵylary kiredi. Árıne oqıǵalardyń damýynyń barlyq yqtımal senarıılerin eseptep, olardy quzyrly memlekettik organdarmen talqylap, el basshylyǵyna Qarýly Kúshterdi uzaq merzimdi perspektıvada damytý men qaıta qarýlandyrý boıynsha usynystar engizilip otyrady. Olar bekitilgennen keıin bólingen bıýdjet qarajatyn eskere otyryp, osy usynystardy iske asyratyn vedomstvolyq josparlar ázirlenedi. Bul barlyq eldiń qorǵanys salasynda bolatyn qalypty qujattyq negizder.
Sońǵy jyldary Qarýly Kúshterge kópfýnkıonaldy Sý-30SM ushaqtary, Mı-35M shabýyldyq tikushaqtary, barlaýdyń ár túrli tıpteri men «Arlan» brondy mashınalary, «Nur» men «Roza» qazirgi zamanǵy úsh koordınatty radıolokaııalyq stanııalar alyndy. Bul áskerlerdiń jaýyngerlik múmkindikterin edáýir arttyrýǵa múmkindik berdi. Onyń ústine qazirgi zaman talabyna saı qarýlardy alý jalǵasyn taba bermek. Joǵaryda aıtqanymyzdaı qarýly kúshter soqqy jasaýshy drondardy alýdy arttyrmaq. Ushqyshsyz drondarǵa qyzyǵýshylyq týdyrǵan Taýly Qarabaq qaqtyǵysynan áldeqaıda erterek bul negizde qadamdar jasalyp ta úlgergen edi. 2016 jyly armııa úshin Wing Loong barlaýshy jáne soqqy berýshi apparatyn satyp aldy, 2017 jyly Qarýly Kúshterde UShQ daıyndaıtyn ortalyq quryldy. 2017 jyly Qazaqstan aımaqtyq deńgeıde drondardy úırený jáne tájirıbe almasý maqsatyn kózdeıtin jarystardy usyndy. Halyqaralyq armııa oıyndary aıasynda ushqyshsyz ushý apparattarynyń operatorlary daıyndalyp, kásibı deńgeıge jetti.
Birneshe zymyran júıeleri, artıllerııalyq atysty basqaratyn mashınalar, barlaý keshenderi, «Barys» brondalǵan dońǵalaqty mashınalary, áýe shabýylyna qarsy qarý jáne basqalary da ıgerilip, satyp alynýda. Ǵylymı potenıaldy damytý jáne óndiristiń jańa túrlerin ıgerý maqsatynda Qorǵanys mınıstrligi ásker uzaq merzimdi perspektıvada qyzyǵýshylyq tanytatyn áskerı ónimniń 110 túriniń tizimin jasap, Indýstrııa jáne ınfraqurylymdyq damý mınıstrligine tapsyrdy. Sonymen qatar áskerı-ónerkásiptik kásiporyndardyń ókilderin jınap, olarǵa sol mindetterdi sheshý jaǵy da qoıylǵan.
Pandemııa jáne ásker
Qazaqstan áskeri kez kelgen jaǵdaıǵa jyldam beıimdelip, jańa qaýipti eńserýge baryn salady. Pandemııa jaǵdaıynda Qorǵanys mınıstrligi memlekettik qorǵanys tapsyrysynyń quramyn tez arada ózgertip úlgerdi. Birinshiden, bul áskerı medıınaǵa qatysty edi. 2020 jyly medıınalyq bólimshelerdiń múmkindikterin arttyrý úshin aǵymdaǵy jyly áskerge kirýge tıis eki jyljymaly PTR zerthanasy men modýldik dalalyq ınfekııalyq aýrýhana satyp alyndy. Densaýlyq saqtaý mınıstrligi osyndaı qyzmetterdi usynýda qıyndyqtar týyndaǵan shalǵaıdaǵy garnızondarda áskerı qyzmetshiler men olardyń otbasy múshelerin dıagnostıkalaýǵa múmkindik beretin taǵy eki jyljymaly PTR zerthanasy qosymsha alýdy jón dep tapty. Ásker karantındik shekteýlerdi saqtaýda, koronavırýstyq ınfekııany anyqtaýda úlken kómek kórsetti. Vırýs juǵý qaýpi artqyn sátte, áskerı medıına qyzmetkerleri myńdaǵan adamnyń ómiri úshin jan aıamaı kúresti.
Qazaqstan qorǵanys salasy osyndaı kópqyrly jáne ózgermeli úderisterdi bastan keshirip, beıimdelgish qasıeti damyǵan myqty qurylym.
"Adyrna" ulttyq portaly
