Bügın — Qazaqstan halqynyŋ tılderı künı. Būryn 22 qyrküiekte atap ötıletın būl mereke 2017 jyldyŋ 31 qazany küngı «Qazaqstan Respublikasynda mereke künder tızbesın bekıtu turaly» №689 QR Ükımetınıŋ qaulysyna säikes 5 qyrküiekte toilanatyn boldy.
Tıl merekesınıŋ 5 qyrküiek bolyp belgılenuınıŋ de özındık sebebı bar. Būl kün - "Ūlttyŋ saqtaluyna da, joǧaluyna da sebep bolatyn närsenıŋ quattysy - tıl" dep ūlaǧatty söz qaldyrǧan, qazaq halqynyŋ taǧdyry, tılı üşın küresken Alaş arysy, Ūlt ūstazy Ahmet Baitūrsynūlynyŋ tuǧan künı.Qazaqtyŋ ädebiet zertteuşı ǧalymy, türkıtanuşy, publisist, pedagog, audarmaşy, qoǧam qairatkerı Ahmet Baitūrsynūly 1872 jyly 5 qyrküiekte qazırgı Qostanai oblysy, Jangeldı audany, Sarytübek auylynda düniege kelgen.
"...Özge oqyǧan myrzalar şen ızdep jürgende, qorlyqqa şydap, qūldyqqa könıp, ūiqy basqan qalyŋ qazaqtyŋ ūlt namysyn jyrtyp, ūlttyq aryn joqtaǧan patşa zamanynda jalǧyz-aq Ahmet edı" dep Säken Seifullin baǧa bergen qazaqtyŋ asyl ūly Ahmet Baitūrsynūlynyŋ tuǧan künı elımızde Tıl merekesımen qosa toilanatyny qalyŋ qazaq üşın öte quanyşty jaǧdai.Ahmet Baitūrsynūlynyŋ saiasi qyzmet joly 1905 jyly bastalǧan. 1905 jyly Qoiandy järmeŋkesınde jazylyp, 14500 adam qol qoiǧan Qarqaraly petisiiasy (aryz-tılegı) avtorlarynyŋ bırı de Ahmet bolatyn. Qarqaraly petisiiasynda sol kezdegı qazaq jūrtşylyǧynyŋ müddesı qamtylǧan edı. Petisiiadan keiın jandarmdyq baqylauǧa alynǧan Baitūrsynūly 1909 jyly 1 şıldede gubernator Troiniskiidıŋ būiryǧymen tūtqyndalyp, Semei türmesıne jabyldy. Resei IIM-nıŋ Erekşe Keŋesı 1910 jyly 19 aqpanda Ahmettı qazaq oblystarynan tys jerge jer audaru jönınde şeşım qabyldady. Osy şeşımge säikes Ahmet Baitūrsynūly Orynborǧa 1910 jyly 9 nauryzda kelıp, 1917 jyldyŋ soŋyna deiın sonda tūrdy. Ūlt ūstazy atanyp, soŋyna öşpes ız qaldyrǧan Ahmet 1937 jyly jeltoqsanda jazyqsyz atylyp kettı.
Aqynnyŋ alǧaşqy kıtaby - «Qyryq mysal» 1909 jyly jaryq körgen. Halqyn «Masa» bop oiatqan Ahmet Baitūrsynovtyŋ qazaq ädebietınıŋ damu kezeŋderın ǧylymi negızde toptap bergen. «Ädebiet tanytqyş» - san-salaly ädebiet tabiǧatyn jan-jaqty aşyp, taldap-tüsındırgen ǧylymi zerttedı. Baitūrsynūly «Ädebiet tanytqyşymen» qazaq ädebiettanu ǧylymynyŋ negızın saldy.Sondai-aq ol - ädebiet tarihynyŋ mūrasyn, auyz ädebietı ülgılerın jinaǧan zertteuşı ǧalym. Körkemdıgı airyqşa «Er Saiyn» jyry (1923) men qazaq tarihynyŋ tört jüz jylyn qamtityn «23 joqtau» jinaǧyn (1926) kıtap etıp şyǧardy. Osylaişa ol qazaq tılınıŋ tıl bolyp qalyptasuyna, onyŋ damuyna ülken üles qosty.
"Adyrna" ūlttyq portaly.
