Bauyrlas el Türkiianyŋ Qazaqstanǧa degen közqarasy men qūrmetı airyqşa. Äsırese, ǧalymdary men jas zertteuşılerınıŋ qazaq tarihyna, ädebietı men tılıne, mädenietıne, äleumettık-ekonomikalyq jäne saiasi jaǧdaiyna degen yntalary sūmdyq. Izdenıp, jaŋalyq aşuǧa ūmtylyp tūrady. Talai saqa ǧalymdardyŋ äŋgımesın tyŋdap, qatarlas jastarmen pıkır almastym. Bärınıŋ aitatyny sol — Türkiianyŋ Ūlt kıtaphanasy men Ūlttyq kıtaphanasyndaǧy qazaq kıtaptarynyŋ azdyǧy jäne sapasy (!).
Mädeniet ministrlıgınıŋ qoldauymen Astanadaǧy Ūlttyq akademiialyq kıtaphana jyl saiyn zeinetker Ümıthan Mūŋalbaeva degen professor, doktor ǧylymi ataq-därejesın tolyq iemdenıp alǧan apaiymyz dünienıŋ tört būryşyna aldyna ädebiet, mädeniet salasynan delegasiiany salyp alyp, “QAZAQ ÄDEBİETINIŊ ORTALYǦYN” (resmi aty solai) aşyp jatady. Aşqany — dūrys. Ulatyp-şulatyp jarnamasyn “öltıredı”. Bıraq sol aty dardai ORTALYQ ortalyq emes, jai ǧana BŪRYŞ eken(?!). Osyndai piarşikterdıŋ kesırınen Qazaqstannyŋ atyna daq tüsıp, aidai älemge qazaqtyŋ ädebietın MASQARALAP jatyrmyz! Qūdai aqyryn bersın!
“Aidaǧany bes eşkı — ysqyryǧy jer jarady” degen osy. Aldyna qazaq ziialysyn salyp alyp, baqyryp-şaqyryp jüretın osy kısını almastyrar 19 million qazaq ışınen bıreu qūryp qaldy ma?! Zeinetker nege ornyn bosatpaidy?! Elordamyzdaǧy Ūlttyq degen aty bar ruhaniiat ordasy parasatty basşyǧa jarymady ǧoi, tegı! Prezidentke de, Ükımetke de, oqyrmanǧa da ziian keltırıp jatqanyn oilasaŋ, aza boiyŋ qaza bolady… Türkiiadaǧy oqyrman qauym közboiauşylyqpen ainalysatyn osy “ortalyq” aşu ısınıŋ masterı bolǧan apamyzdyŋ jūmysyna narazy.
Memleket qarjysynan (sız ben bızdıŋ salyǧymyzdyŋ esebınen) ıs-sapar ūiymdastyryp, kıtaptar alyp barady. Qandai kıtaptar deisız ǧoi?! Eşkımge keregı joq, eşkım eşqaşan oqymaityn kıtaptar. Mäselen, Türkiiada nemese basqa eldegı osyndai būryşta tūrǧan Ermek Amanşaev degen şeneunık “jazuşynyŋ” kıtaby men Assambleia degen aramtamaq ūiymnyŋ ötırık esepterı jinaqtalǧan kıtaptar, “Men Töke Tanaūlymyn” (Bır baidyŋ kıtaby) siiaqty kıtaptar kımge kerek?!
El ızdeitın, oqyrmanǧa asa qajettı kıtaptardy nege jetkızbeidı? Mäselen, qyrǧyz, özbek syqyldy qandas aǧaiynnyŋ kıtap būryşynda Ūlttyq ensiklopediiasynan bastap klassik jazuşylarynyŋ, tanymal ǧalymdarynyŋ kıtaptary, sol memlekettı tanytatyn naǧyz kerek äm paidaly kıtaptar samsap tūr! Qazaqtyŋ kıtap būryşy — jetım būryş syqyldy… Bızdıŋ ūlttyq 12 tomdyq ensiklopediia, “Abai”, “Mūhtar Äuezov” siiaqty tūlǧalyq ensiklopediia, “Şaŋyraq” etnografiia ensiklopediiasy, “Qazaqstan tarihy” köptomdyǧy siiaqty kıtaptar qaida?! “Abai joly” romanynyŋ qazaqşasy joq, esesıne orysşasy bar. Orysşa kıtaptar yǧy-jyǧy. Būl Qazaqstannyŋ emes, Reseidıŋ būryşy siiaqty közge qoraş körınedı. Äbden orysqūl bolyp ketıppız ǧoi. Tym bolmasa öz söregımızge ana tılımızdegı kıtapty qoia almadyq. Al Türıkter orysşany oqi ma?
Jaraidy, Europanyŋ bır memleketı bolsa, köz jūmatyn edık. Būl qazaqşa bıletın aǧaiyn el emes pe? Nege kıtap söresınde akademik Räbiǧa Syzdyq bastaǧan lingvisterdıŋ, akademik Serık Qirabaev bastaǧan qazaq ädebiettanu ǧylymynyŋ asa kerektı kıtaptary körınbeidı?!
Nege şetel kıtaphanalaryna jıberıletın kıtaptar tanym-talǧam süzgısınen ötpeidı?! Nege bailardyŋ şimai-şatpai öleŋsymaqtary men şejıre, ömırbaianyndary jıberılgen?! Sūraq köp…
Ūlttyq akademiialyq kıtaphana — eldıŋ ainasy. Ökınışke qarai, ainamyz qyisyq bolyp tūr! Osy arzuymdy Ūlttyq akademiialyq kıtaphananyŋ ūranşyl tobyna aitsaŋyzdar!
Bırqatar QR bilık ökılderın osy jazbaǧa belgıledım. Qūzyrly organnyŋ qaperıne aluyna järdem berseŋızder.
El ızdeitın, oqyrmanǧa asa qajettı kıtaptardy nege jetkızbeidı? Mäselen, qyrǧyz, özbek syqyldy qandas aǧaiynnyŋ kıtap būryşynda Ūlttyq ensiklopediiasynan bastap klassik jazuşylarynyŋ, tanymal ǧalymdarynyŋ kıtaptary, sol memlekettı tanytatyn naǧyz kerek äm paidaly kıtaptar samsap tūr! Qazaqtyŋ kıtap būryşy — jetım būryş syqyldy… Bızdıŋ ūlttyq 12 tomdyq ensiklopediia, “Abai”, “Mūhtar Äuezov” siiaqty tūlǧalyq ensiklopediia, “Şaŋyraq” etnografiia ensiklopediiasy, “Qazaqstan tarihy” köptomdyǧy siiaqty kıtaptar qaida?! “Abai joly” romanynyŋ qazaqşasy joq, esesıne orysşasy bar. Orysşa kıtaptar yǧy-jyǧy. Būl Qazaqstannyŋ emes, Reseidıŋ būryşy siiaqty közge qoraş körınedı. Äbden orysqūl bolyp ketıppız ǧoi. Tym bolmasa öz söregımızge ana tılımızdegı kıtapty qoia almadyq. Al Türıkter orysşany oqi ma?
Jaraidy, Europanyŋ bır memleketı bolsa, köz jūmatyn edık. Būl qazaqşa bıletın aǧaiyn el emes pe? Nege kıtap söresınde akademik Räbiǧa Syzdyq bastaǧan lingvisterdıŋ, akademik Serık Qirabaev bastaǧan qazaq ädebiettanu ǧylymynyŋ asa kerektı kıtaptary körınbeidı?!
Nege şetel kıtaphanalaryna jıberıletın kıtaptar tanym-talǧam süzgısınen ötpeidı?! Nege bailardyŋ şimai-şatpai öleŋsymaqtary men şejıre, ömırbaianyndary jıberılgen?! Sūraq köp…
Ūlttyq akademiialyq kıtaphana — eldıŋ ainasy. Ökınışke qarai, ainamyz qyisyq bolyp tūr! Osy arzuymdy Ūlttyq akademiialyq kıtaphananyŋ ūranşyl tobyna aitsaŋyzdar!
Bırqatar QR bilık ökılderın osy jazbaǧa belgıledım. Qūzyrly organnyŋ qaperıne aluyna järdem berseŋızder.
