Qazaqstan Respublikasy Tūŋǧyş Prezidentı – Elbasy Nūrsūltan Äbışūly Nazarbaev «Ūly dalanyŋ jetı qyry» atty maqalasynda qazaqtyŋ qobyz, dombyra, sybyzǧy, sazsyrnai jäne basqa da dästürlı muzykalyq aspaptarymen oryndauǧa arnalǧan maŋyzdy tuyndylarǧa köŋıl bölu kerek ekenın aŋǧartady.
"Alatau" dästürlı öner teatrynyŋ repertuaryndaǧy "Altybaqan" oiyn-sauyq än keşı men "Än-Mūhit" dästürlı muzykalyq dramasyna qysqaşa toqtala ketkendı jön kördım. Teatrdyŋ direktory – Rinat Zaitov. Körkemdık jetekşısı – Jūldyzbek Jūmanbai.
Ūltymyzdyŋ maqtanyş eter asyl mūrasy, ruhani jädıgerlerı ışınde ūmyt bolyp bara jatqan qazaqtyŋ tūrmys-saltqa baǧyttalǧan "Altybaqan" ūlttyq oiyny – qazaq jastarynyŋ erteden kele jatqan keşkılık bas qosyp, än aityp, dombyra tartyp, aitys jasap, bi bilep, türlı oiyndar oinap, köŋıl köterıp, oiyn-sauyq qūratyn keşı. Osy ūlttyq oiynnyŋ töŋıregınde äueletken dästürlı än men kümbırlgen küi, bilerımız bır bırımen astasyp, oiyn-sauyq än keşı ūsynylady. Eskını eske tüsırıp, padişa dästürlı än önerımızdı, ūlttyq oiynymyzdy halyq sanasynda jaŋǧyrtyp, ūly dala ruhyn jetkızedı.
Keşte qazaqtyŋ dästürlı än önerındegı oryndauşylyq, äuendık, qūrylymdyq erekşelıkterıne bailanysty şartty türde bölınetın bes mektep boiynşa (Arqa, Jetısu, Batys, Syr, Altai-Tarǧybatai) popuri aitylady. Kökbai Janataiūlynyŋ sözıne jazylǧan Alaş Ordaşylardyŋ gimnı de şyrqalady.
"Än-Mūhit" dästürlı muzykalyq dramasynda Mūhit Merälıūlynyŋ ömır joly baiandalady. Mūhit ömır sürgen XIX-XX ǧasyrlardy köz aldyŋa aina qatesız äkeledı. Sondai-aq onyŋ änşılık önerınıŋ san qyrly jaratylysy, tabiǧaty aşylady. Mūhittyŋ qoǧamnyŋ aşy şyndyǧy men onyŋ beinesı körınıs tabatyn, «Kelıptı bızdıŋ elge meşın, tauyq, «Men» – degen adamzatqa boldy qauıp», – dep tolǧanyp, adamnyŋ sai-süiegın syrqyratatyn tereŋ psihologiialyq tebırenıske qūrylǧan emosiialyq boiauy öte küştı, şynaiy «adam keipın» ızdep jürgen änşınıŋ änderı tyŋdauşyny tolǧandyra otyryp, oilandyrady. Sol zamandaǧy ädıletsızdık, bügıngı künnıŋ şyndyǧymen astasyp jatady. Ainalasyndaǧylardyŋ qaiǧysy men mūŋyna, şattyǧy men quanyşyna ortaqtasu, tıptı bıreudıŋ basyndaǧy baqytsyzdyǧyn öz basynyŋ baqytsyzdyǧyndai körıp, qaiǧy jeuı Mūhit änderınıŋ basty erekşelıgı.
"Alatau" dästürlı öner teatryna kelıŋızder!
Quanyş Jūmabekūly PhD doktory, "Alatau" dästürlı öner teatry Ädebiet bölımınıŋ basşysy
