Jekeme hat kelıptı. Post qylyp şyǧaryŋyzşy degen ötınışpen. Oqyp otyryp oilanyp qaldym. Şynymen de, demokratiialy qoǧam qūruymyzǧa bilık, jemqorlyq, aqyr aiaǧy Kreml kınälı eken. Al sol demokratiialy elder siiaqty maŋaiymyzdy taza ūstasaq kım kedergı? Hoş, hat söilesın.
"Jastar, ūldar, jasöspırımder (ışınde mümkın qyzdar da bar bolar, mümkın būny ıstegen jastar emes erkekter de boluy mümkın) sender elderıŋe jaqsy özgerıs, jaŋa demokratiialy qoǧam qūryp bere almadyŋdar-myna jüienı jeŋe almai aitqanyna köndıŋder, jaqsy ömırdı äkelerıŋe, analaryŋa, halqyŋa jasai almadyŋdar, järäidı oǧan da bärımız kınälımız, bärıne köndıgıp jürmız. Eŋ qūrǧanda taza jüru, tūryp jatqan jerıŋdegı aulaŋdy büldırmei şaşpai, qiratpai, tūryp jatqan üiıŋdegı lift, baspaldaqtardy büldırmei temekı tartyp bötelke qaldyǧy t.b.qoqym-qoqystardy tastap lastamai jürudı üirenıp boilaryŋa darytsaŋdar ettı .Osy kışkentai ıstı ısteu qoldaryŋnan keletın şyǧar-aqyry eldı jaŋa demokratiialy elge ainaldyra aluǧa küşımız kelmei bıreuden qorqyp otyrady ekensıŋde.
Bū nenı aityp otyr özı dep otyrǧandarǧa tüsınıktı qylyp jazaiyn. Qazaqtyŋ basynda ne bar kredit bar jäne bolǧanda da 2-3-ten ekenın bärımız bılemız.Sol kredittı töleu üşın jaqyn ǧoi dep köp adamda üilerınıŋ maŋaiyndaǧy ksk t.b. jerlerge sypyruşy, eden juuşy bop jūmysqa tūratyny köp. Sol kreditter üşın 12 qabatty jaŋadan salynǧan mikroaudan TK(jk dep atap ketken) eden juuşy bop tūrdym. 12qabatty üidıŋ 3-uın bır adamǧa bekıtıp tazalauǧa beredı eken. Bır äiel 72 qabatty+baspaldaqtar jaǧyn + 2liftını juu oŋai şarua emes.
Sol bekıtılıp berılgen 3 üidıŋ bıreuın bır künde juyp şyǧuyŋ kerek. 2 podezdı , 12+12=24 qabatty juyp şaŋdaryn sürtıp şyǧuyŋ kerek. Jalaqysy — 80myŋ teŋge. Taŋǧy 8-den keşkı beske deiın grafigı. Bügın 24qabatty juǧan äiel erteŋıne qolyn köterıp tūra ala ma joq pa, onymen eşkımnıŋ ısı joq. Aiqailap otyrǧan bastyqtar, jusa da jumady dei beretın tūrǧyndar. 5 kün būryn 24 etajdyŋ tap-taza qylyp juyp ketken baspaldaq jaqty(lestnisa jaǧy bölek)körgende ökırıp tūryp jylap otyryp qaldym. 5 kün būryn qinalyp tūryp tazalap juǧan baspaldaqtar temekı, kola, ışımdık bötelkelerı, bötelke synyqtary,tıptı bötelkege siıp qūiyp qoiǧan, odan qalsa ülken däretke otyryp betın chipsydyŋ qaǧazymen jauyp qoiǧan.
Būndai sūmdyq nastyq, oŋbaǧandyq, tärtıpsızdık eş elde joq-au. Osynyŋ bärı 12-şı qabattan 1-şı qabatqa deiın ıstelgen, bylǧanyş. Bıreuler juatyn äielderge oŋai bolmasyn dep ädeiı ıstep ketken dep oilaǧyŋ kep-aq tūrady. Dalany jinap jürgen kıleŋ qazaq kısıler, alpysqa taiap qalǧan qarttau adamdar olar da taŋǧy 5-ten tüskı 4-ke şeiın dalany jinap bıte almai jürgenderı. Kündegısı osy qoqysty tonnalap esıktıŋ aldyna üiıp ketedı, qoldarymen aparyp qoqys tastauǧa erınetınderı üiınen şyǧyp tastai salady. Könbıs, momyn qazaq şaldar ündemei söz de aitpai jinap arbaǧa salyp qoqysqa aparyp tögıp jatqandary.
Dalany da şaşady, üidıŋ baspaldaqtaryn da şaşady. Dalany jinap jürgen äkesındei qazaq qartty da aiamaidy, üidıŋ baspaldaǧyn, liftısın, etajyn juyp jürgen anasyndai qazaq äielderın de aiamaidy-täulıktep şaşudy, qoqys tastaudy ǧana bıletın ūrpaq, jastar, ūldar, balalar ösıp şyqqan eken.
Äskerge jıbergen balany suisid dep öltıre salyp, özı auyrdy, mınezı özgerdı dep-ötırıktı sudai sapyryp qazaq balalaryn qyryp joq qyp jatqan äskerı bar-ne degen 'kemeŋger"edık...
Barlyq jaǧynan alyp qarasaŋ da älımjettık, şaşu, büldıru, tonau.
Al elıŋdı kım körkeitedı? Körkeitedı degen "älgıler" me, mınbede ejelep qazaqşa söilei almai tūrǧan?
Orys pen qytai bar bailyǧyŋdy talap ap jatqanda ,eldegılerdıŋ bıletını tek şaşu, töbelesu, öltıru ǧana eken ıstep jatqan tırlıkterı.
Aitqym kelgenı jan-jaǧymyzdy küteiık, ışkı mädenietımızdı tüzeiık, syrtqy mädeniettı tüzeiık, jürgen jerıŋdı şaşyp bylǧai bermei bır mezgıl jinap jürgen äielder men köşenı esıgıŋnıŋ aldyn sypyryp berıp jürgen qarttardyŋ eŋbegın baǧalaiyq. Şaşpaiyq. Äkeŋdei, anaŋdai adamdar jinap jür ǧoi-bır mezgıl oilanyp qoiyŋyzdar tūratyn jerlerıŋdı lastai bermei .
Jäi sözben aitqan şynaiy bolmai qalǧan siiaqty, negızı şaşylǧan jerlerdı közben körgende ǧana mynany ıstegen adam ba älde..., der edıŋızder...
Aqyry dūrys demokratiialy qoǧam jasap, özgerıs jasai almadyq, eŋ qūrǧanda tūrǧan jerıŋdı lastamaudy üirenıŋızder, jastar, balalar,ūldar, erler!
Oŋǧar myrza, aty-jönımdı jazbai-aq qoiyŋyzşy. Osy jūmys ıstep aqşa tauyp otyrǧan jūmysymnan aiyrylyp qalarmyn".
Oŋǧar QABDEN.
