Qaraǧandyda zaŋsyz missionerlıkpen ainalysqan psevdosalafittık uaǧyzşy Daryn Mübarov äkımşılık jauapkerşılıkke tartyldy. Sottyŋ şeşımıne säikes, ol 70 AEK kölemınde aiyppūl men 112 348 teŋge kölemınde prosessualdyq şyǧyndardy töleuge mındetteldı.
Al 10-qaŋtar künı Almaty oblysy Qarasai audandyq soty «Äleumettık jelıde terrorizmdı nasihattaǧany» üşın Eraltai Abaidy 7 jylǧa sottady.
Airan ışken qūtylyp, şelek jalaǧan tūtylyp otyrǧan joq pa?
Bylaiǧy jūrt Daryn Mübarovtyŋ salafittık idelogiiany nasihattauşy ekenın jiı aitady.Tıptı būl turaly QMDB ökılderı men belgılı dıntanuşylar aşyq mälımdegen. Mäselen, OQO meşıtınıŋ naib imamy Erkebūlan Qaraqūlov salafittık idelogiiany taratyp jürgen azamattardyŋ atyn atap, tüsın tüstegen bolatyn. – Dıni basqarmanyŋ ūstanymyna qaişy keletın salafizm idelogiiasyn nasihattap jürgen kımder? Onyŋ ışınde, eŋ bırınşıden Daryn Mübarovtyŋ esımın erekşe atap ötken jön. Öitkenı, ol bır emes bırneşe ret öreskel qatelık jıberdı. Sondai-aq, Daryn Mübarovtan bölek, Oktam Zauırbekov, Dılmūrat, Nazrattulla, aǧaiyndy Zinullinderdı atyn atauǧa bolady, – deidı ol. Belgılı dıntanuşy Dosai Kenjetaidyŋ aituynşa da, köpşılık Daryn Mübarovty salafittık idelogiiany nashattauşy azamat retınde tanitdy. – Ötken jyly «Dıni qyzmet jäne dıni bırlestıkter turaly» zaŋnyŋ 39-babyna özgertuler men tolyqtyrular engızıldı. Atalǧan zaŋǧa bailanysty rūqsatsyz dıni uaǧyz jürgızgen kez-kelgen adamǧa jaza qoldanylady. Naqtyraq aitsam, QMDB ǧimaratynan tys jerde uaǧyz jürgızuge müldem bolmaidy. Daryn Mübarov osy talapty būzǧannan keiın äkımşılık jauapkerşılıkke tartylyp otyr. Al
onyŋ dıni ūstanymyna keler bolsaq, ol özı salafit ekenın aşyq moiyndaǧan bolatyn.Onyŋ üstıne, jūrttyŋ bärı ony jat aǧymdy nasihattauşy azamat retınde tanityny jasyryn emes, – deidı Dosai Kenjetai. Şynynda,
qoǧamda «jastardyŋ salafittık jolǧa tüsuıne däl osy Darynnyŋ yqpaly bar» degen äŋgıme jiı aitylady. Bır qyzyǧy, ol soǧan qaramastan, bırınşı ret jauapkerşılıkke tartylyp otyr.Alaida būl jauapkerşılık oǧan şybyn şaqqan qūrly äser etpeitın tärızdı. Naqtyraq aitsaq, 70 AEK şamamen 168 350, al sot şyǧyny 112 348 teŋge. Iаǧni,
belgılı «uaǧyzşy» töleuı tiıs 280 698 teŋgenı saqaldy saudagerler äp-sätte jinap beruı mümkın. Sonymen ıs tämam!Al Daryn Mübarov syndy salafittık aǧymdy nasihattauşylardyŋ uaǧyzyn tyŋdaǧan Eraltai Abai syndy azamattar ūzaq merızımge sottalyp ketıp jatyr. Ol «VKontakte» äleumettık jelısınde «Äbu Jihad» degen atpen tırkelıp, terrorizmdı nasihattaǧan körınedı. Ärine, bız Eraltai Abaidy sudan taza, sütten aq dei almaimyz. Desek te, Eraltai syndy azamattardy ulaǧan Daryn Mübarovqa nege jeŋıl jaza berıldı? Būl sūraqty belgılı qūqyq qorǧauşy Abzal Qūspanǧa qoiǧan bolatynbyz. Onyŋ aituynşa, Daryn Mübarovqa aiyppūl salyp, al onyŋ uaǧyzyna ulanǧan azamatty ūzaq merızımde sotttaudyŋ eşqandai qiysyny joq. – Älemdık täjıribede qylmyspen küresudıŋ eŋ tiımdı joly – saldarymen emes, sebepterımen küresu bolyp sanalady. Eger qylmystyŋ sebepterı joiylsa, onyŋ qūramy da özınen-özı joiylady. Al qylmystyŋ sebebımen emes saldarymen küresetın bolsaq, onda onyŋ eşqandai nätijesı bolmaidy. Qūqyqtyq statistikaǧa jügınetın bolsaq, eŋ köp qylmys esırtkı tasymaldauǧa bailanysty eken. Bır qyzyǧy, bızdıŋ elde esırtkını satatyndar emes, ony qoldanatyndar sottalyp jatady. Sondyqtan bolsa kerek, elımızde esırtkı qylmysyn joia almai otyrmyz. Sebebı, Auǧanstannan keletın eŋ negızgı joldy jappai, kerısınşe, ony damytudamyz.
Jeke öz basym Daryn Mübarovty elımızdegı salafizm idelogiiasyn taratuşy basty azamat retınde tanimyn.Būl sözdı men atalǧan azamattyŋ äreketın jan-jaqty zerttegennen keiın baryp aityp otyrmyn. Al endı oǧan äkımşılık aiyppūl salu halyqtyŋ narazylyǧyn basu üşın közboiauşylyqpen jasalyp otyrǧan tärızdı. Bılıktı mamandar «narkomandardy sottamai, emdeu kerek» dep, aityp jatady. Sol siiaqty Darynyŋ uaǧyzyna ulanǧan azamattardy sottamai, kerısınşe, olardy emdeuımız kerek. Şyn mänınde,
elımızdegı salafizm aǧymyn ūstanuşylar Saud Arabiiasy siiaqty ülken küşterden qoldau alyp otyr. Sondyqtan da olardy sottap, belgılı bır jazaǧa tartu mümkın emes.Jaraidy, olardy sottau mümkın bolmasa, eŋ qūryǧanda, qazaqy jolmen elden şyǧaryp, Saud Arabiiasyna jer audaryp tastaiyq. Sebebı, Daryn bastaǧan topty qūryqtamai tūryp, salafizmdı joiamyz deu dalbasa äŋgıme, – deidı ol.
Sebeptı emes, saldardy joiu kerek
Qazır salafimzdı joiu maqsatynda Ükımetten qyruar qarjy bölınude. Alaida advokat negızgı aiyptylardy jazalamai, qylmystyŋ saldarymen küresu qarjyny jelge şaşumen bırdei ekenın aitady. Būl bır. Ekınşıden, Ükımet Aqtöbe, Almaty syndy qalalarda terakt jasaǧan jastardy sodyr dep, atu jazasyna kestı. Äi, olar qauıptı aǧymǧa 1-2 jyl būryn ǧana kırıp ketken özımızdıŋ bauyrlarymyz emes pe edı!? Mıne, osy azamattardyŋ obal-sauaby kımnıŋ moinynda? – Salafittık aǧymǧa erıp ketken jastardyŋ obaly eŋ bırınşıden Daryn bastaǧan toptyŋ moinynda. Sondai-aq olardyŋ qanşalyqty qauıptı ekenın bıle tūra, oǧan köz jūma qaraǧan qūqyq qorǧau organdary da aiypty. Sottalǧan adamdar elımızdıŋ bilıgı men sot jüiesıne rahmet aitady dep oilaisyz ba?Olar türmeden odan saiyn radikaldanyp şyǧady.Qazır BAQ «15 salafittık aǧymdaǧy azamat tura jolǧa qaitty» dep süiınşı sūrap jatady. Bıraq būl mümkın emes. Öz basym advokat retınde salafittık aǧymǧa kırgen jastardy qorǧap körgenmın. Mūndai jastardy qorǧauyma bırneşe sebep boldy, onyŋ bırınşı sebebı salafitterdı zertteu bolsa, ekınşıden, olar özımnıŋ köz aldymda ösken auyldastarymnyŋ balalary bolatyn. Auyldas balaǧa bıreuler aqşa berıp jıberedı, al ol ony basqa bır azamatqa bergen. Şyn mänınde, ol qarjy Siriiaǧa ketıp bara jatqan aqşa eken. Kezınde ol jıgıttı emdeimın dep Abai men Şäkärımnen mysaldar keltırıp kördım. Alaida,
namaz oqymaityn adamdy käpır dep esepteitın olardy tura jolǧa salu mümkın emes eken. Olar qazır türmenı «Allanyŋ synaǧy» dep otyr.Erteŋ ol 3-4 jyldan soŋ, türmeden şyqqannan keiın, naǧyz radikal bolyp ortamyzǧa oralady, – deidı qūqyq qorǧauşy. Şyny kerek, bızdıŋ elde däl qazır dın mäselesı öte qatty uşyǧyp tūr. Bilık airan ışkenge tiıspei, şelek jalaǧandy qūryqtai berse, jaǧdai odan saiyn şielenıse bermek. Būl kımge kerek? Memleket basşysy Nūrsūltan Nazarbaevtyŋ özı elımızde soŋǧy bolǧan teraktılerge salafitter aiypty ekenın aitty. Endeşe, nege bilık salafizm aǧymyna tiym sala almai otyr?
Ökınışke qarai, sūraq köp, jauap joq…
