Qaraǵandyda zańsyz mıssıonerlikpen aınalysqan psevdosalafıttik ýaǵyzshy Daryn Múbarov ákimshilik jaýapkershilikke tartyldy. Sottyń sheshimine sáıkes, ol 70 AEK kóleminde aıyppul men 112 348 teńge kóleminde proessýaldyq shyǵyndardy tóleýge mindetteldi.
Al 10-qańtar kúni Almaty oblysy Qarasaı aýdandyq soty «Áleýmettik jelide terrorızmdi nasıhattaǵany» úshin Eraltaı Abaıdy 7 jylǵa sottady.
Aıran ishken qutylyp, shelek jalaǵan tutylyp otyrǵan joq pa?
Bylaıǵy jurt Daryn Múbarovtyń salafıttik ıdelogııany nasıhattaýshy ekenin jıi aıtady.
Tipti bul týraly QMDB ókilderi men belgili dintanýshylar ashyq málimdegen. Máselen, OQO meshitiniń naıb ımamy Erkebulan Qaraqulov salafıttik ıdelogııany taratyp júrgen azamattardyń atyn atap, túsin tústegen bolatyn.
– Dinı basqarmanyń ustanymyna qaıshy keletin salafızm ıdelogııasyn nasıhattap júrgen kimder? Onyń ishinde, eń birinshiden Daryn Múbarovtyń esimin erekshe atap ótken jón. Óıtkeni, ol bir emes birneshe ret óreskel qatelik jiberdi. Sondaı-aq, Daryn Múbarovtan bólek, Oktam Zaýirbekov, Dilmurat, Nazrattýlla, aǵaıyndy Zınýllınderdi atyn ataýǵa bolady, – deıdi ol.
Belgili dintanýshy Dosaı Kenjetaıdyń aıtýynsha da, kópshilik Daryn Múbarovty salafıttik ıdelogııany nashattaýshy azamat retinde tanıtdy.
– Ótken jyly «Dinı qyzmet jáne dinı birlestikter týraly» zańnyń 39-babyna ózgertýler men tolyqtyrýlar engizildi. Atalǵan zańǵa baılanysty ruqsatsyz dinı ýaǵyz júrgizgen kez-kelgen adamǵa jaza qoldanylady. Naqtyraq aıtsam, QMDB ǵımaratynan tys jerde ýaǵyz júrgizýge múldem bolmaıdy. Daryn Múbarov osy talapty buzǵannan keıin ákimshilik jaýapkershilikke tartylyp otyr. Al
onyń dinı ustanymyna keler bolsaq, ol ózi salafıt ekenin ashyq moıyndaǵan bolatyn.
Onyń ústine, jurttyń bári ony jat aǵymdy nasıhattaýshy azamat retinde tanıtyny jasyryn emes,
– deıdi Dosaı Kenjetaı.
Shynynda,
qoǵamda «jastardyń salafıttik jolǵa túsýine dál osy Darynnyń yqpaly bar» degen áńgime jıi aıtylady. Bir qyzyǵy, ol soǵan qaramastan, birinshi ret jaýapkershilikke tartylyp otyr.
Alaıda bul jaýapkershilik oǵan shybyn shaqqan qurly áser etpeıtin tárizdi. Naqtyraq aıtsaq, 70 AEK shamamen 168 350, al sot shyǵyny 112 348 teńge. Iaǵnı,
belgili «ýaǵyzshy» tóleýi tıis 280 698 teńgeni saqaldy saýdagerler áp-sátte jınap berýi múmkin. Sonymen is támam!
Al Daryn Múbarov syndy salafıttik aǵymdy nasıhattaýshylardyń ýaǵyzyn tyńdaǵan Eraltaı Abaı syndy azamattar uzaq merizimge sottalyp ketip jatyr. Ol «VKontakte» áleýmettik jelisinde «Ábý Jıhad» degen atpen tirkelip, terrorızmdi nasıhattaǵan kórinedi. Árıne, biz Eraltaı Abaıdy sýdan taza, sútten aq deı almaımyz. Desek te, Eraltaı syndy azamattardy ýlaǵan Daryn Múbarovqa nege jeńil jaza berildi?
Bul suraqty belgili quqyq qorǵaýshy Abzal Quspanǵa qoıǵan bolatynbyz. Onyń aıtýynsha, Daryn Múbarovqa aıyppul salyp, al onyń ýaǵyzyna ýlanǵan azamatty uzaq merizimde sotttaýdyń eshqandaı qıysyny joq.
– Álemdik tájirıbede qylmyspen kúresýdiń eń tıimdi joly – saldarymen emes, sebepterimen kúresý bolyp sanalady. Eger qylmystyń sebepteri joıylsa, onyń quramy da ózinen-ózi joıylady. Al qylmystyń sebebimen emes saldarymen kúresetin bolsaq, onda onyń eshqandaı nátıjesi bolmaıdy. Quqyqtyq statıstıkaǵa júginetin bolsaq, eń kóp qylmys esirtki tasymaldaýǵa baılanysty eken. Bir qyzyǵy, bizdiń elde esirtkini satatyndar emes, ony qoldanatyndar sottalyp jatady. Sondyqtan bolsa kerek, elimizde esirtki qylmysyn joıa almaı otyrmyz. Sebebi, Aýǵanstannan keletin eń negizgi joldy jappaı, kerisinshe, ony damytýdamyz.
Jeke óz basym Daryn Múbarovty elimizdegi salafızm ıdelogııasyn taratýshy basty azamat retinde tanımyn.
Bul sózdi men atalǵan azamattyń áreketin jan-jaqty zerttegennen keıin baryp aıtyp otyrmyn. Al endi oǵan ákimshilik aıyppul salý halyqtyń narazylyǵyn basý úshin kózboıaýshylyqpen jasalyp otyrǵan tárizdi. Bilikti mamandar «narkomandardy sottamaı, emdeý kerek» dep, aıtyp jatady. Sol sııaqty Darynyń ýaǵyzyna ýlanǵan azamattardy sottamaı, kerisinshe, olardy emdeýimiz kerek.
Shyn máninde,
elimizdegi salafızm aǵymyn ustanýshylar Saýd Arabııasy sııaqty úlken kúshterden qoldaý alyp otyr. Sondyqtan da olardy sottap, belgili bir jazaǵa tartý múmkin emes.
Jaraıdy, olardy sottaý múmkin bolmasa, eń quryǵanda, qazaqy jolmen elden shyǵaryp, Saýd Arabııasyna jer aýdaryp tastaıyq. Sebebi, Daryn bastaǵan topty quryqtamaı turyp, salafızmdi joıamyz deý dalbasa áńgime,
– deıdi ol.
Sebepti emes, saldardy joıý kerek
Qazir salafımzdi joıý maqsatynda Úkimetten qyrýar qarjy bólinýde. Alaıda advokat negizgi aıyptylardy jazalamaı, qylmystyń saldarymen kúresý qarjyny jelge shashýmen birdeı ekenin aıtady.
Bul bir. Ekinshiden, Úkimet Aqtóbe, Almaty syndy qalalarda terakt jasaǵan jastardy sodyr dep, atý jazasyna kesti. Áı, olar qaýipti aǵymǵa 1-2 jyl buryn ǵana kirip ketken ózimizdiń baýyrlarymyz emes pe edi!? Mine, osy azamattardyń obal-saýaby kimniń moınynda?
– Salafıttik aǵymǵa erip ketken jastardyń obaly eń birinshiden Daryn bastaǵan toptyń moınynda. Sondaı-aq olardyń qanshalyqty qaýipti ekenin bile tura, oǵan kóz juma qaraǵan quqyq qorǵaý organdary da aıypty. Sottalǵan adamdar elimizdiń bıligi men sot júıesine rahmet aıtady dep oılaısyz ba?
Olar túrmeden odan saıyn radıkaldanyp shyǵady.
Qazir BAQ «15 salafıttik aǵymdaǵy azamat týra jolǵa qaıtty» dep súıinshi surap jatady. Biraq bul múmkin emes. Óz basym advokat retinde salafıttik aǵymǵa kirgen jastardy qorǵap kórgenmin. Mundaı jastardy qorǵaýyma birneshe sebep boldy, onyń birinshi sebebi salafıtterdi zertteý bolsa, ekinshiden, olar ózimniń kóz aldymda ósken aýyldastarymnyń balalary bolatyn. Aýyldas balaǵa bireýler aqsha berip jiberedi, al ol ony basqa bir azamatqa bergen. Shyn máninde, ol qarjy Sırııaǵa ketip bara jatqan aqsha eken. Kezinde ol jigitti emdeımin dep Abaı men Shákárimnen mysaldar keltirip kórdim. Alaıda,
namaz oqymaıtyn adamdy kápir dep esepteıtin olardy týra jolǵa salý múmkin emes eken. Olar qazir túrmeni «Allanyń synaǵy» dep otyr.
Erteń ol 3-4 jyldan soń, túrmeden shyqqannan keıin, naǵyz radıkal bolyp ortamyzǵa oralady,
– deıdi quqyq qorǵaýshy.
Shyny kerek, bizdiń elde dál qazir din máselesi óte qatty ýshyǵyp tur. Bılik aıran ishkenge tıispeı, shelek jalaǵandy quryqtaı berse, jaǵdaı odan saıyn shıelenise bermek. Bul kimge kerek?
Memleket basshysy Nursultan Nazarbaevtyń ózi elimizde sońǵy bolǵan teraktilerge salafıtter aıypty ekenin aıtty. Endeshe, nege bılik salafızm aǵymyna tıym sala almaı otyr?
Ókinishke qaraı, suraq kóp, jaýap joq…
