111 jyl būryn (1910-1982) Ekınşı düniejüzılık soǧystaǧy daŋqty qolbasşy, äskeri qairatker, jazuşy, Sovet odaǧynyŋ Batyry, Halyq qaharmany, Qazaqstan Respublikasy Memlekettık syilyǧynyŋ laureaty Bauyrjan MOMYŞŪLY düniege kelgen, dep habarlaidy “Adyrna” ūlttyq portaly Qazaqparatqa sılteme jasap.
Jambyl oblysy Jualy audanynda tuǧan. Leningrad qarjy akademiiasy janyndaǧy kursty, Sovet armiiasy Bas ştabynyŋ janyndaǧy Joǧary äskeri akademiiany bıtırgen.
1936 jyly Qyzyl Armiia qataryna alynyp, vzvod, rota komandirı, polk ştaby bastyǧynyŋ kömekşısı, Qazaq äskeri komissariatynyŋ nūsqauşysy bolǧan. soǧys bastalysymen 316-şy atqyştar (keiınnen 8-şı gvardiia) diviziiasynyŋ jasaqtaluyna belsene qatysyp, sol diviziia qūramynda maidanǧa attanǧan.
Mäskeu tübındegı ūrystarǧa qatysyp, Panfilov atyndaǧy 8-şı gvardiialyq diviziia batalonynyŋ, polkınıŋ komandirı bolǧan. 1944-1945 jyldary osy diviziiany basqarǧan. Onyŋ soǧys kezındegı ūrys jürgızudegı äskeri şeberlıgı, tapqyrlyǧy men jeke basynyŋ eren erlıgı erekşe közge tüsıp, batyrlyq daŋqy aŋyzǧa ainalǧan.
Batyrdyŋ qalamynan tuǧan körkem şyǧarmalar bırneşe şetel tılderıne audarylǧan. Ol tuyndylaryn orys-qazaq tılınde bırdei jazǧan. Onyŋ «Bızdıŋ semia», «Ūşqan ūia», «General Panfilov», «Kuba äserlerı», «Moskva üşın şaiqas», «Maidan», «Tölegen Toqtarov» atty kıtaptary bar.
Sonymen qatar batyrdyŋ qaharmandyq erlıgı turaly orys jazuşysy Aleksandr Bektıŋ «Volokolamsk tas joly» atty povesı, Äzılhan Nūrşaiyqovtyŋ «Aqiqat pen aŋyz» atty roman-dilogiiasy, Mekemtas Myrzahmetūlynyŋ «Bauyrjan Batyr» atty kıtaby, Maǧira Qojahmetovanyŋ «Tosyn syr-sūhbat» atty pesalary jaryq körıp, jazuşy-dramaturg Elen Älımjannyŋ «Polkovniktıŋ jariialanbaǧan jazbalary» pesasy qoiyldy.
«Qazaqfilm» kinostudiiasy «El basyna kün tusa» atty körkem film tüsırdı. Moskva akademiialyq drama teatry Bauyrjan Momyşūly turaly «Volokolamsk tas joly» spektaklın qoidy. 2001 jyly Bauyrjantanu ǧylymi zertteu ortalyǧy aşylǧan. Batyrǧa tuǧan jerınde, Astana qalasynda eskertkışter qoiylyp, Mäskeu oblysy Volokolamsk qalasynda batyrdyŋ tas müsını ornatyldy.
Batyr esımı auyldarǧa, köşelerge, respublikalyq äskeri balalar mektebıne berılgen. Qazaqstanda Bauyrjan Momyşūlynyŋ 100 jyldyǧyna arnalǧan mereitoi respublika kölemınde keŋınen atalyp ötıldı. 2010 jyldyŋ aqpan aiynda Mäskeu qalasynda «Aŋyzǧa ainalǧan batyr» kıtabynyŋ tūsaukeserı ötkızıldı.
Jambyl oblysy Jualy audanynda Bauyrjan Momyşūlynyŋ ülken mūrajaiy aşyldy. Daŋqty batyrdyŋ 100 jyldyq mereitoiy qarsaŋynda Bauyrjan Momyşūlynyŋ 30 tomdyq akademiialyq şyǧarmalary 2010 jyldyŋ 22 qyrküiegınde «Öner» baspasynan tolyǧymen jaryq kördı.
2010 jyldyŋ 29 qazanynda Qazaqstan Respublikasynyŋ Ūlttyq akademiialyq kıtaphanasynda qazaq halqynyŋ ūly perzentı Bauyrjan Momyşūlyna arnalǧan «Qazaqtyŋ Bauyrjany» derektı filmınıŋ körsetılımı bolyp öttı.
Qyzyl Tu, Eŋbek Qyzyl Tu, Halyqtar Dostyǧy, 1-därejelı Otan soǧysy, 2 ret Qyzyl Jūldyz, «Qūrmet belgısı» ordenderımen jäne medaldarmen marapattalǧan.
“Adyrna” ūlttyq portaly
