Inflıaııa 2022 jyly álemde ekonomıkalyq ósimniń baıaýlaýyna yqpal etedi, bul munaı baǵasynyń azdap tómendeýine jáne teńge baǵamynyń túzetilýine ákelýi múmkin, dep habarlaıdy "Adyrna" ulttyq portaly 365info.kz-ke silteme jasap.
2022 jyl qarsańynda kópshilikti aldaǵy 12 aıda álemdik ekonomıka men Qazaqstan ekonomıkasyn ne kútip tur degen suraq qyzyqtyrady. Kóptegen halyqaralyq qarjy ınstıtýttary oń boljam jasaıdy. Mysaly, qarjylyq qyzmetter salasyndaǵy álemdik kóshbasshy JP Morgan sarapshylary búgingi tańda pandemııanyń álemdik ekonomıkaǵa áseri álsirep jatqanyn, biraq áli de damyǵan jáne damyp kele jatqan naryqtarǵa áser etetinin atap ótti. Al 2022 jyly ol is júzinde toqtaıdy.
Eýrazııalyq damý bankiniń (EADB) sarapshylary álemde ınflıaııalyq qysym 2022 jyly saqtalady, biraq jahandyq suranys dınamıkasy qalypqa túsip, usynys ulǵaıǵan saıyn azaıady dep esepteıdi. Olardyń boljamy boıynsha, 2022 jyly Qazaqstanda JIÓ 4,2%-ǵa ósedi, al ınflıaııa 6%-ǵa deıin tómendeıdi.
Munyń bári ınflıaııaǵa baılanysty
TeleTrade kompanııasynyń aǵa sarapshysyArtem Fýrmanov atap ótkendeı, 2021 jyly álemdik ekonomıka joǵary qarqynmen ósti. Bul negizinen taýarlardyń suranysy men shyǵarylymy arasyndaǵy alshaqtyqtyń jabylýyna baılanysty boldy. Sonymen qatar, jalpy lokdaýn kezinde taýarlar óndirisi logıstıkalyq tizbekterdiń úzilýine jáne kásiporyndardyń toqtap qalýyna baılanysty óndiristiń jetkiliksizdigine baılanysty kúrt tómendedi.
— Osy turǵyda álemde ınflıaııa oryn aldy, ol endi odan ári belsendi ósýge kedergi bolady. Biraq álemdik qarjy daǵdarysynyń bastalýy ekitalaı. Kerisinshe, bul baıaýlaýdy álemdik ekonomıkanyń ósý qarqynyn qalypqa keltirý jáne ortasha mánderge oralý dep ataýǵa bolady. Qazaqstan Ulttyq Bankiniń baǵalaýyna sáıkes, 2022 jyly eldiń JIÓ ósimi 3,9-4,2% dıapazonynda bolady. Buryn 4,1-4,4% deńgeıinde ósý kútilgen bolatyn. Eger Qazaqstan Ulttyq banki ınflıaııany jeńe almasa, epıdemıologııalyq jaǵdaı covid-19 jańa shtammdarynyń paıda bolýyna baılanysty nasharlasa aǵymdaǵy boljam kelesi jyly odan ári tómendeý jaǵyna qaraı qaıta qaralýy múmkin, - dep atap ótti sarapshy.
Kúres sharalary
Onyń boljaýynsha, baǵanyń jalpy deńgeıiniń ósý qarqynyn tómendetý úshin Qazaqstannyń Ortalyq banki basqa da álemdik ortalyq bankter sııaqty aqsha-nesıe saıasatyn qatańdatatyn bolady.
- Retteýshi bazalyq mólsherlemeniń bastalǵan ulǵaıýyn 2022 jyly jalǵastyrýy múmkin. Eger ınflıaııa tómendemese, Ulttyq bank qazir 1,05%-ǵa teń (bazalyq mólsherleme – ınflıaııa 9,75% – 8,7% = 1,05% – red. ) Qazaqstan úshin 3-3,7% dıapazonynda bolatyn beıtarap naqty mólsherlememen (ınflıaııa Ulttyq Banktiń maqsatty kórsetkishi deńgeıinde turaqtanatyn naqty paıyzdyq mólsherleme – red.).
Bazalyq mólsherlemeniń odan ári ósýi nesıeleý qunynyń ósýine ákeledi. Atap aıtqanda, ıpotekalyq nesıeniń mólsherlemesi kóteriledi. Biraq bul ósim turǵyn úı qunynyń turaqty tómendeýine ákelmeıdi. Baǵanyń jergilikti tómendeýin qamtamasyz etý yqtımaldyǵy joǵary.
Qurylys salýshylar baǵalardy ózgerissiz qaldyrady, biraq ártúrli jeńildikter men qosymsha syılyqtar usynady - mysaly, avtoturaq túrinde. Osylaısha olar qazirgi suranysqa beıimdeledi, dep esepteıdi Fýrmanov.
Munaı men teńge baǵamy
Onyń pikirinshe, 2022 jyly Qazaqstannyń saýda balansy profııtte qalýy múmkin. Degenmen, profııt 2021 jylǵa qaraǵanda az bolady. Bul munaıdyń álemdik baǵasynyń yqtımal tómendeýine baılanysty.
– Álemdik ekonomıkanyń ósý qarqynynyń báseńdeýi munaıǵa suranystyń tómendeýine ákeledi.
Sondyqtan jaqyn arada baǵa belgilenimin qalpyna keltirýdi kútýge negiz joq. Brent boıynsha bir barrel úshin 65-80 dollar aýqymynda turaqtandyrý joqqa shyǵarylmaıdy, biraq eń yqtımal senarıı — bir barrel úshin 60 dollarǵa tómendeý jáne birinshi jartyjyldyqta qalpyna keltirý bolyp tabylady.
Munaı baǵasy tómendegen jaǵdaıda dollar/teńge 450 – 460 aralyǵynda ósýin jalǵastyrýy ábden múmkin, – dep túıindedi ol.
"Adyrna" ulttyq portaly
