Jalpyūlttyq Aza künı barşa qazaqstandyqtarǧa künı keşe bolǧan qaiǧyly oqiǧalarǧa qatysty köŋıl aitamyn!
Qazaqstan osy künderı būryn-soŋdy bop körmegen tragediiany bastan keşırdı.
Armiia men polisiiaǧa, arnaiy qyzmetter men basqa da küştık qūrylymdarǧa jyl saiyn orasan zor qarjy böletın memleketımızde mūndai jappai terroristık äreket qalaişa oryn aldy? Osy künderı Almaty sekıldı aru qalamyz nege bülıkşılerdıŋ qolyna bere salyndy? Keŋ auqymdy ärı aldyn-ala josparlaǧan, aimaqtarda sinhrondy sipat alǧan terrorlyq äreketterdıŋ bır myqty, ūiymdyq jäne qarjylyq qauqary zor ortalyqtan basqarylyp otyruyna qalai jol berıldı?
Bügın ODKB sammitınde Toqaev oqiǧaǧa öz diagnozyn qoiyp, «memlekettık töŋkerıs jasau äreketı» dep atady. «Osynyŋ bärın bilıktıŋ özı ūiymdastyrdy» degen aiyp taǧylmauy üşın ökımet taiau arada töŋkerıske qatysty barlyq materialdar men faktılerdı jariia etuı tiıs!
«Bızdı, aşyq saiasi oppozisiiany aŋdisyŋdar da, şyn mänındegı memleket jaularynan, öz ışterıŋde jäne syrtta astyrtyn äreket jasap jürgen bülıkşılerden köz jazyp qalasyŋdar!», - dep bilıkke talai aitqanmyn da! Sol aitqanym keldı!
Sonymen bırge, özınıŋ konstitusiialyq qūqyn qorǧap, beibıt mitingke şyqqan azamattar men tapa-tal tüste adam aitqysyz jauyzdyqqa baryp, kısı öltırgen naǧyz banditterdı ekı bölek qarastyru kerek dep sanaimyn!
Osy künderı tūtqyndalǧan azamattardyŋ ışındegı beibıt mitingke şyǧyp, būzaqylyq jasamaǧandar dereu bosatyluy tiıs dep sanaimyn! Olar özderınıŋ konstitusiialyq qūqyn paidalandy.
Terrorizmge qarsy küres demokratiiaǧa qarsy küreske ūlaspauy tiıs! Terrorister syrttan kelse de, bolǧan oqiǧanyŋ basty sebepterı öz ışımızde! Bilık sony tüsınuı kerek!
Mäselen, elbasy Nūrsūltan Nazarbaevtyŋ osy künderı ünsız qaluy, el Täuelsızdıgıne qauıp töngen sätte halqyn, prezidenttı qoldap efirge şyqpauy da ärtürlı oilarǧa, sonyŋ ışınde, bas bilık ışınde boluy yqtimal teketıres turaly joramaldarǧa jeteleidı. Nazarbaevtyŋ otbasy müşelerınıŋ de dausy estılmeidı.
Erteŋ prezident eldegı jaǧdaidy tüzeu jolyndaǧy öz ūsynystaryn aitamyn dep jatyr. Jaŋa ükımet jasaqtalady.
Menıŋşe, prezident bır närsenı tüsınuı kerek: qaŋtar oqiǧasynan keiın bız müldem basqaşa elde ömır sürıp jatyrmyz! Qoǧamdyq sana adam tanyǧyzsyz özgerdı! Mıne, däl osyndai asa maŋyzdy özgerıs - prezidenttıŋ müldem jaŋa reformalardy qolǧa aluyna moraldyq-psihologiialyq, saiasi-äleumettık negız bola alady. Osy tarihi mümkındıktı ol paidalana ala ma, joq pa – ony erteŋgı sözı körsetedı.
Eger de pandemiia kezınde jūrt densaulyqtyŋ qadırın tüsınse, keşegı qandy oqiǧadan keiın adamdar beibıt ömır men tynyştyqtyŋ şynaiy baǧasyn ūǧyndy!
Saiasi prosess tūrǧysynan aitsaq, Täuelsızdık, memlekettılık pen halyqtyq müddenı saiasi koniunktura men bilık üşın talastan biık qoiatyn küşter köbeie tüstı.
Osy künı, baiqaimyn, prezidenttıŋ syn saǧattaǧy qimyl-äreketın negızınen öz partiialastary qoldap jatyr. Menıŋşe, osynau jauapty kezeŋde prezident Toqaev öz maŋyndaǧy jeke toptar men tūlǧalarǧa emes, şynaiy demokratiialyq özgerısterdı qalaǧan pliuralistık qoǧamǧa süienuı kerek!
Sonyŋ alǧaşqy qarlyǧaşy jaŋa ükımettıŋ qūramy boluy tiıs dep sanaimyn! Osy jyldar boiyna eldı osyndai keşendı daǧdarysqa jetkızgen şendıler öz oryndaryna qaitadan qonjiyp otyra qalsa, ol – reformalardyŋ o bastan ölı bolatynynyŋ kepılı!
Söitıp, Toqaevtyŋ bügıngı jeŋısı Pirr jeŋısı bop qaluy mümkın!
Sol sebeptı parlamenttegı erteŋgı sözınen men däl osyndai signal, däl osyndai taŋdau kütemın!
Osy künderı halqymyzdyŋ basyna kün tudy. Şaŋyraǧymyz şaiqala jazdady.
2019 jylǧy prezident sailauynda men de däl osylai bolaryn bılıp, eldı sabyrlyqqa, revoliusiialyq emes, evoliusiialyq jolmen damudy taŋdauǧa şaqyryp edım. Sol kezde bıraz adam menı tüsınbedı.
Işkı jäne syrtqy qauıpter älı de tönıp tūrǧan kezde men taǧy da qazaqstandyqtardy bırlıkke, el Täuelsızdıgı men jer tūtastyǧyn, memlekettıgımızdı bas maqsat-müdde retınde taŋdauǧa, saiasi ūstanymdarymyz ärqily bolsa da, osy abyroily jolda bırge boluǧa şaqyramyn.
Bügıngı taŋda terrorizmmen küresıp jatqan bilıktıŋ, sonyŋ ışınde, prezidenttıŋ qarsylastary älı de bar sekıldı. Ony keibır şendıler men saiasatkerlerdıŋ sözderı men ünsız qaluy, naqty äreketı men qimylsyz qaluy ap-anyq körsettı.
Sonymen qatar, 30 jyl boiyna qordalanyp qalǧan qarama-qaişylyqtardy bır künde, bır arnaiy operasiiamen şeşıp tastau mümkın emes.
Sondyqtan da prezidenttıŋ elde tärtıp ornatyp, bülıkşılerdı joiu jolyndaǧy qimyl-äreketın qoldau kerek. El ışınde tynyştyq ornatyp alaiyq, qalǧan mäselelerdı sosyn şeşe jatarmyz.
Qaŋtar basynan prezident Toqaev şyn mänındegı el basşysyna ainalyp keledı.
Sonymen bırge, naqty ökılettıkter naqty jauapkerşılık degen söz!
Eger de qoǧam qoldasa, prezident qoǧam ömırın jaqsartu jolyndaǧy özı aityp jürgen maqsattaryna jete alady. Qoǧam qoldamasa, ondai jūmys önbeidı.
10 qaŋtar 2022 jyl
