Қазақстандағы атқарушы билік жүйесін қайта құруға қадам

4766
Adyrna.kz Telegram
Фото: Ақорда
Фото: Ақорда

Елбасы сөзінің басында елімізде жүзеге асырылып жатқан саяси реформаларға тоқталды. Ол «Мықты Президент – ықпалды Парламент – есеп беретін Үкімет» формуласы бұрынғыдан бетер нығайып, адам құқығын қорғау саласында маңызды қадамдар жасалып, заң үстемдігі мен заңдылықты қамтамасыз ету бағытында ауқымды жұмыстар атқарылып жатқанын атап өтті.

Жолдауда саяси және әлеуметтік-экономикалық қайта құрулардың көптеген аспектілері қозғалады, олардың мазмұны бойынша мен келесі тармақтарды ерекше атап өткім келеді:

Ақорда мен үкіметтің өкілеттігі. Президент Тоқаев экономиканы президент әкімшілігінің рұқсатынсыз өз бетінше басқарудың барлық мүмкіндіктеріне ие болуы тиіс. Экономикалық саясатты жүзеге асыру үшін толық жауапкершілік үкіметте болады деп санайды. Тоқаевтың айтуынша, президент әкімшілігі «саяси штабқа» айналады және «өз күштерін стратегиялық салаларға шоғырландырады».

Әкімдерді сайлау. Аудандар мен облыстық маңызы бар қалалар әкімдерінің тікелей сайлауы өтеді. Пилоттық режимде олардың 45-і сайлаудан өтуі керек. Президент аудан әкімдеріне бюджетті дербес қалыптастыру құқығын беру туралы нұсқау береді.

Атом энергетикасының дамуы. Қазақстан Президенті елде атом электр станциясын салудың орындылығына күмән келтірген жоқ. «Атом электр станциясын салу немесе салудан бас тарту – еліміздің болашағына қатысты аса маңызды мәселе. Сондықтан оны жалпыхалықтық референдумға шығаруды ұсынамын. Нақты даталарды кейінірек шешеміз», - деді Тоқаев.

Әскери-өнеркәсіп кешенін нығайту. «Дамыған елдерде қорғаныс өнеркәсібі ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз етуде басты рөл атқарады. Ең маңызды міндет – импорттық жеткізілімдерге тәуелділікті азайтуға мүмкіндік беретін жоғары оқшаулау дәрежесі бар өндірістік циклды құру. Біздің армиямыз жоғары технологиялық қару-жарақпен және әскери техникамен қамтамасыз етілуі тиіс», - деді Қазақстан Президенті.

Екі министрлік құру. Президент Су ресурстары және ирригация министрлігін құруды ұсынды: «Еліміз үшін су ресурстары мұнайдан, газдан немесе металдан кем емес». Тағы бір жаңа ведомство Көлік министрлігі болмақ. Бұл сала, Тоқаевтың айтуынша, «елдің экономикалық дамуының қозғалтқыштарының біріне айналуы тиіс. Қазақстан жаһандық Солтүстік пен Оңтүстікті, Батыс пен Шығысты байланыстыратын маршруттардың тоғысқан жерінде орналасқан. Бұл кең перспективалар ашатын маңызды артықшылығымыз».

Президент Тоқаевтың жолдауы Қазақстандағы атқарушы билік жүйесін қайта құруды көздейді, өйткені реформалардың негізгі жауапкершілігі атқарушы билік жүйесінде болады.

Үкіметтің кадрлық трансформациясы Президент Жолдауынан кейін бірден басталды. Ел үкіметінде де, Президент Әкімшілігінде де кадрлық өзгерістер болды.

 

Д-р Александр Цинкер

Шығыс Еуропа және ТМД елдері институтының директоры 

Пікірлер