2022 جىلعى 26 ناۋرىزدا پرەمەر-مينيستر ءاليحان سمايىلوۆتىڭ توراعالىعىمەن مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرمالارىن جانە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق جاعدايدى تۇراقتاندىرۋ جونىندەگى جەدەل ءىس-قيمىل جوسپارىن ورىنداۋ بويىنشا كەزەكتى كەڭەس ءوتتى، دەپ حابارلايدى "ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى primeminister.kz سايتىنا سىلتەپ.
وتكەن اپتادا (2022 جىلعى 19-25 ناۋرىز) قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا الەۋمەتتىك ماڭىزى بار ازىق-تۇلىك تاۋارلارى ء(امات) باعاسىنىڭ 1,7%-عا ءوسۋى تىركەلدى.
جىل باسىنان بەرى ءامات باعاسىنىڭ ءوسۋى 9,9%-دى قۇرادى. ءبىر اپتا ىشىندە ەڭ كوپ قىمباتتاعان ونىمدەر: قىرىققابات – 11%، پياز – 9,3%، قانت – 6,3%، كارتوپ – 4,7%، ءسابىز – 3,3%، تاۋىق جۇمىرتقاسى – 1,7%.
ءبىر اپتادا ءامات باعاسىنىڭ ەڭ جوعارى ورتاشا ءوسىمى الماتى قالاسىندا جانە قاراعاندى وبلىسىندا – 3,5%-عا، تۇركىستان وبلىسىندا – 2,5%-عا، جامبىل وبلىسىندا – 2,2%-عا تىركەلدى. مونيتورينگتىك توپتاردىڭ ەسەپتەرىنە سايكەس، قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا كاسىپكەرلەردىڭ ءامات-قا رۇقسات ەتىلگەن 15% بولشەك ساۋدا ۇستەمەسىن ساقتاۋىنا تەكسەرىس جۇرگىزىلدى.
تەكسەرۋ ناتيجەسىندە ءبىر اپتا ىشىندە ەلىمىزدە 749 ساۋدا ءتارتىبىن بۇزۋشىلىق — الەۋمەتتىك ماڭىزى بار ازىق-تۇلىك ونىمدەرىنە باعانى رۇقسات ەتىلگەن بولشەك ساۋدا ۇستەمەسىنەن اسىرۋ جاعدايلارى انىقتالدى. ءامات-قا ساۋدا ۇستەمەلەرىن اسىرۋ قانت بويىنشا 40%-عا دەيىن، كۇنباعىس مايى بويىنشا 35%-عا دەيىن جانە كوكونىستەر بويىنشا 25%-عا دەيىن انىقتالدى. باعانىڭ نەگىزسىز وسۋىنە جول بەرمەۋ، ينفلياتسيانى رۇقسات ەتىلگەن شەكتەردە ۇستاپ تۇرۋ جانە ماكروەكونوميكالىق تۇراقتىلىقتى قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا وتكەن اپتادا ەلىمىزدە مونيتورينگتىك توپتاردىڭ جۇمىسى رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار قالالار مەن وڭىرلەر دەڭگەيىنەن اۋداندار دەڭگەيىنە دەيىن كەڭەيتىلدى.
پرەمەر-ءمينيستردىڭ تۇركىستان وبلىسىنان ەرتە پىسەتىن كوكونىستەردى جەتكىزۋگە الدىن الا شارتتار جاساۋ تۋرالى تاپسىرماسىن ورىنداۋ ماقساتىندا قازاقستاننىڭ 9 ءوڭىرى كەلىسىمشارت جاساپ، ەرتە پىسەتىن قىرىققاباتتى جەتكىزۋگە قاراجات ءبولدى. اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگىنىڭ اقپاراتىنا سايكەس، قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا 2022 جىلعى 24 ناۋرىزداعى جاعداي بويىنشا شامامەن 1,1 ملن توننانى قۇرايتىن ءامات جەتكىلىكتى قورى قالىپتاستىرىلدى. اتاپ ايتقاندا، كارتوپ قورى 380 مىڭ توننانى قۇرايدى، ەرتە ەگىن بولجامى 170 مىڭ توننادان اسادى; 32 مىڭ توننا قىرىققابات ساقتالۋدا. بۇگىنگى تاڭدا قانت قورى 34,5 مىڭ توننانى قۇرايدى (ەلدىڭ ورتاشا جىلدىق قاجەتتىلىگى – شامامەن 44 مىڭ توننا), وعان قوسا كەيىن وڭدەلەتىن 30 مىڭ توننا قانت شيكىزاتى بار.
مونوپولياعا قارسى ارەكەت ەتۋ شارالارىن قولدانۋ اياسىندا تاۋىق ەتىن كوتەرمە ساۋدادا جەتكىزۋشى (قوستاناي وبلىسى), تاۋىق جۇمىرتقاسىن وندىرۋشىلەر (قاراعاندى، اقمولا، پاۆلودار، سولتۇستىك قازاقستان وبلىستارى), كوتەرمە ساۋدادا جەتكىزۋشى (اقتوبە وبلىسى), اممياك سەليتراسىن (ماڭعىستاۋ وبلىسى) جانە امموفوس وندىرۋشىلەر (الماتى) بويىنشا 8 تەرگەۋ جۇرگىزىلۋدە. ءبىر اپتا ىشىندە الماتى وبلىسىنداعى «فۋدماستەرترەيد كومپانياسى» جشس-عا ءبىر ەسكەرتۋ جاسالدى، سونداي-اق پاۆلودار وبلىسىنداعى «Grano-PV» جشس جانە «تسارسكايا كاشا» جشس قاراقۇمىق جارماسىن وندىرۋشىلەرگە، الماتىداعى «ساحارپروم كازاحستانا» جشس قانتتى كوتەرمە جەتكىزۋشىگە 3 حابارلاما جىبەرىلدى. پرەمەر-مينيستر اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگىنە ءامات قورلارىن ءبولۋدى ۇيلەستىرۋ جۇمىسىن كۇشەيتۋ قاجەت ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
كەڭەس بارىسىندا ءامات باعاسىن باقىلاۋعا قاتىستى جاعدايمەن قاتار، يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ ءمينيسترى ق. وسكەنباەۆتىڭ مەملەكەت باسشىسىنىڭ ارنايى ەكونوميكالىق ايماقتاردىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ جونىندەگى تاپسىرماسىن ورىنداۋ تۋرالى بايانداماسى تىڭدالدى. كەڭەس سوڭىندا ءاليحان سمايىلوۆ يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ مينيسترلىگىنە ءوڭىر باسشىلارىمەن بىرلەسىپ، اەا قىزمەتىنىڭ تيىمدىلىگىن قوسىمشا تالداپ، باسىم باعىتتارىن انىقتاۋدى تاپسىردى.
