جانۇزاق اكىم: مەملەكەتتىك تىلگە نەمقۇرايلى قاراپ ينتەللەكتۋالدىق ۇلت قۇرۋ مۇمكىن ەمەس

3076
Adyrna.kz Telegram

قر پرەزيدەنتى ق.ك. توقاەۆ مىرزاعا

قازاق زيالىلارى وتكەن قاڭتاردا «جاڭا قازاقستان» جوباسىن ۇسىنعاندا، ول الدىمەن جاڭا مەملەكەتتىڭ جاس ۇرپاعىن تاربيەلەۋگە باعىتتالادى دەپ ەسەپتەلگەن ەدى. وكىنىشكە وراي، ەلدەگى ۇلەسى 82-85% قۇرايتىن 6-7 جاسقا دەيىنگى قازاق بالالارىنىڭ بارلىعىنىڭ تىلدەرى ورىس تىلىندە شىعۋدا. مەملەكەتتىك ءتىلدى دامىتۋدا اقوردا باستاعان مەملەكەتتىك ورگاندار ەشقانداي ناقتى ءىستى شەشۋگە جىگەرسىز، ساۋاتسىز جانە قاۋقارسىز ەكەندىكتەرىن ياعني ول دەبيليزمنىڭ ورتاسىنا اينالعانىن كورسەتۋدە. وسىنداي قادامدارىمەن ءسىز باستاعان مەملەكەتتىك ورگاندار قازاقتى دەناتسيفيكاتسيالاۋ ساياساتىن جۇرگىزۋدە. قازاققا ۇلت رەتىندە جويىلۋ ءۇشىن سىرتتان جاۋدىڭ كەرەگى جوق، قازىرگى بيلىك جەتكىلىكتى.

«انا ءتىلىڭ مەن داستۇرىڭنەن ايىرىلساڭ، شەگارانى اشا بەر. باسقا قورعايتىن ەشتەڭە جوق...» دەگەن نەلسون ماندەللا. بۇل ەلدىڭ يەسى، كيەسى جانە ماڭگى تۇعىرى، - ول ماعجان اقىننىڭ، «تاراپ كەتكەن بالالارىڭدى باۋىرىڭا، الاقانىڭمەن تاراتا الارسىڭ، سەن ءتىلىم...» دەيتىن قۇدىرەت، - قازاق ءتىلى.

تاۋەلسىزدىك جىلدارى ماڭگۇرت بيلىك قازاق ءتىلىن دامىتۋدىڭ ورنىنا، ونىمەن ياعني قازاق مەملەكەتىمەن كۇرەسۋمەن بولدى. وعان مەملەكەتتىلىكتەن گورى، كوررۋپتسيا، ەل مۇددەسىنەن گورى مەملەكەتتىڭ كەنورىندارى، كاسىپورىندارىن ياعني ەكونوميكالىق نەگىزىن قۇرتىپ ساتۋ ماقسات بولدى. ديكتاتورلىق بيلىك حالىقپەن، مەملەكەتتىك ينستيتۋتپەن كۇرەسۋدى ءوز ماقساتى ەتىپ قويدى.

قاڭتاردا ورتاق قورعا جيناعان قارجىنى اينالاڭىزداعى ۇرىلارعا تالان-تاراجعا سالدىرماي، ادام كاپيتالى ياعني بولاشاق ۇرپاقتىڭ انا ءتىل، اتا ءداستۇرىن ۇيرەنىپ، مادەنيەتتى دامىتۋعا جۇمساۋ كەرەك ەدى.

سەكسەننەن اسقان كەمپىر-شالداردى جارىلقاعانشا، ەل بولاشاعى سەگىزگە دەيىنگى ۇرپاققا، اللا جاراتقان انا تىلدەرىنەن اجىراتپاي، سول تىلدە سويلەتۋ الدىمەن پرەزيدەنت رەتىندە ءسىزدىڭ مىندەتىڭىز. باسقانىڭ ءبارى وتكىنشى، ۋاقىتشا، قۇبىلمالى تىرلىكتەر.

لاتىنعا كوشۋدى ۋاقىتىلى قولعا الۋ كەرەك. بۇل باعىتتا سوڭعى ءۇش جىلدا ەشقاندا شارا ىسكە اسىپ جاتقان جوق. سودان كەيىن باسقا تىلدەردى قازاق تىلىنەن جوعارى قويۋعا تالپىنعان ديپلوماتتار مەن دەپۋتاتتاردىڭ اراسىنداعى ماڭگۇرتتىك قوعامنىڭ وبىر اۋىرۋى بولۋدا. مەملەكەتتىك تىلگە نەمقۇرايلى قاراپ، ونى ۇيرەنبەيتىن، IQ 20-30-دان اسپايتىندارمەن ينتەللەكتۋالدىق ۇلت قۇرۋ مۇمكىن ەمەس ياعني ولارمەن ءبىزدىڭ جولىمىز ءبىر ەمەس.

مەملەكەتتىك ءتىل، - ول ۇزىن-ارقان، كەڭ تۇساۋ قىلىپ سوزبالاقتاپ جۇرەتىن سوزىلمالى اۋىرۋ ەمەس، ادام كاپيتالى مەن مەملەكەتتىك ينستيتۋتتاردى دامىتاتىن نەگىزگى قۇرال. سوندىقتان،مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ باستى مىندەتى، ءارى قاسيەتتى بورىشى،- ول الەۋمەتتىك، نە ەكونوميكالىق ماسەلەلەر ەمەس، الدىمەن مەملەكەتتىڭ ءتىل ماسەلەسىن شەشۋ بولىپ تابىلادى. مەملەكەتتىڭ وسى تۇپكىلىكتى ماسەلەسىن شەشۋدە حالىق سىزبەن بىرگە. وتىز جىلعا كەشىگىپ جاتىرمىز. ىسكە كىرىسىڭىز.

قۇرمەتپەن، جانۇزاق اكىم، عالىم، اكادەميك

پىكىرلەر