16 ماۋسىم كۇنى جەلىدە 16,3 ملن قازاقستاندىقتىڭ جەكە دەرەكتەرى تارالىپ كەتكەنى تۋرالى اقپارات تارادى. بۇل تۋرالى SecuriXy.kz تelegram ارناسىجاريالاعان، دەپ حابارلايدى، "ادىرنا".
تەلەگرام ارنانىڭ مالىمەتىنشە، 16,3 ميلليون جازبانى قامتيتىن قازاقستاندىقتاردىڭ جەكە دەرەكتەرى بار CSV فايل تارالىپ كەتكەن. ۇرلانعان جازبالار اراسىندا قازاقستاندىقتاردىڭ مىناداي دەرەكتەرى بار:
- اتى-ءجونى;
- جىنىسى;
- تۋعان كۇنى;
- ID يدەنتيفيكاتور;
- جسن;
- ءموبيلدى تەلەفون;
- جۇمىس تەلەفونى;
- ءۇي تەلەفونى;
- ازاماتتىعى;
- ۇلتى;
- مەكەنجايى;
- تۇرعىلىقتى مەكەنجايىنىڭ راستالعانى تۋرالى اقپارات;
- تىركەلگەن كۇنى مەن تىركەۋدەن شىققان كۇنى.
تارالىپ كەتكەن دەرەكتەر الاياقتار ءۇشىن وڭاي ولجا. ارنانىڭ مالىمەتىنشە، دەرەكتەر 13 ماۋسىم كۇنى جوعالعان. تارالعان دەرەكتەردىڭ دەنى جۇيەگە 2011 جىلى ەنگىزىلگەن. ۇرلانعان مالىمەتتەر اراسىندا 2023-2024 جىلداردىڭ دا دەرەكتەرى بار. بۇل دەرەكتەردى الاياقتار قىلمىستىق ماقساتتا پايدالانا الادى.
«تارالىپ كەتكەن قۇپيا جەكە دەرەكتەر اراسىندا جسن جانە بايلانىس تەلەفوندارى بار. بۇل وتە قاۋىپتى. مۇنداي دەرەكتەر فيشينگ، الەۋمەتتىك ينجەنەريا، قۇجاتتاردى قولدان جاساۋ، تەلەفون الاياقتىق ءۇشىن پادالانىلۋى مۇمكىن»، – دەپ ەسكەرتەدى تەلەگرام ارنا.
بۇل اقپاراتتى كيبەرشابۋىلداردى تالداۋ جانە تەرگەۋ ورتالىعىنىڭ پرەزيدەنتى ولجاس ساتيەۆ تە راستاعان.
«اسا ءىرى كولەمدەگى اقپارات تاراپ وتىر. قازىر تەرگەۋ ءجۇرىپ جاتىر. ءبىز ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ مەملەكەتتىك تەحنيكالىق قىزمەتىنەن اقپارات كۇتەمىز، ولار دا بۇل وقيعانى تەكسەرۋى كەرەك»، – دەپ مالىمدەگەن ساتيەۆ.
بۇل وقيعادان كەيىن تسيفرلىق دامۋ جانە يننوۆاتسيالار جانە اەروعارىش ونەركاسىبى مينيسترلىگى مالىمدەمە جاساپ، تەكسەرىس ءجۇرىپ جاتقانىن حابارلادى.
«الەۋمەتتىك جەلىلەردە ازاماتتاردىڭ جەكە دەرەكتەرى تارادى دەگەن اقپاراتقا بايلانىستى تسيفرلىق دامۋ، يننوۆاتسيالار جانە اەروعارىش ونەركاسىبى مينيسترلىگى ءتيىستى جۇمىستار جۇرگىزىپ جاتىر. قر ءتسدياوم اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى قۇقىق قورعاۋ جانە ارنايى ورگاندارمەن بىرلەسىپ، ۇسىنىلعان مالىمەتتەردىڭ شىنايىلىعى مەن وزەكتىلىگىن انىقتاۋ ماقساتىندا كەشەندى تەكسەرۋ جۇرگىزۋدە»، – دەلىنگەن مينيسترلىك مالىمدەمەسىندە.
قۇزىرلى ورگان تارالىپ كەتكەن دەرەكتەردىڭ مەملەكەتتىك جۇيەلەردەن تارالماعانىن حابارلادى. ياعني اتالمىش جەكە دەرەكتەر جەكەمەنشىك اقپاراتتىق جۇيەلەردەن تارالعان بولۋى مۇمكىن.
«بۇگىنگى تاڭدا مەملەكەتتىك اقپاراتتىق جۇيەلەردەن دەربەس دەرەكتەردىڭ تارالۋى نەمەسە حاكەرلىك شابۋىلدار ناتيجەسىندە بۇزىلۋى تىركەلگەن جوق»، – دەلىنگەن مينيسترلىك جاۋابىندا.
جەكە دەرەكتەر ەسكى اقپاراتتىق بازالاردان – نەگىزىنەن قىزمەت كورسەتۋ سالالارى مەن ميكروقارجى ۇيىمدارىنان الىنعان بولۋى مۇمكىن. سونداي-اق ەسكى مالىمەتتەر بولۋى مۇمكىن.
دەسە دە، تەكسەرۋ تولىق اياقتالعانعا دەيىن قانداي دا ءبىر قورىتىندى جاساۋ نەمەسە اقپاراتتىڭ شىنايىلىعىن راستاۋ مۇمكىن ەمەس.
«ەگەر ازاماتتىڭ دەربەس دەرەكتەرى تاراعان مالىمەتتەر اراسىندا بولسا، ول تۋرالى ەلەكتروندىق ۇكىمەت پورتالى (eGov) ارقىلى جەكە كابينەتىنە حابارلاما جولدانادى. مينيسترلىك جاعدايدى ءجىتى باقىلاۋدا ۇستاپ وتىر. قوسىمشا اقپارات تەكسەرۋ ناتيجەلەرى بويىنشا جاريالانادى»، – دەپ حابارلايدى ۆەدومستۆو.
