26 تامىز كۇنى Reuters اگەنتتىگى اتى-ءجونىن اتاماۋدى سۇراعان بەس دەرەككوزگە سىلتەمە جاساپ حابارلاعانداي، ۋكرايناداعى سوعىستى بەيبىت جولمەن رەتتەۋ جونىندەگى سوڭعى كەلىسسوزدەر اياسىندا رەسەي مەن اقش ۇكىمەتى وكىلدەرى ەنەرگەتيكا سالاسىنداعى بىرقاتار مامىلەلەردى دە تالقىلاعان. بۇل كەلىسسوزدەردىڭ ماقساتى – كرەملدى ۋكراينادا بىتىمگە كەلۋگە ىنتالاندىرۋ جانە ۆاشينگتوننىڭ رەسەيگە سالعان سانكتسيالارىن جەڭىلدەتۋگە تۇرتكى بولۋ بولعان، دەپ حابارلايدى “ادىرنا”.
اگەنتتىكتىڭ حابارلاۋىنشا، تاراپتار Exxon Mobil كومپانياسىنىڭ رەسەيدەگى مۇناي-گاز جوباسى – «ساحالين-1» جوباسىنا قايتا ورالۋ مۇمكىندىگىن قاراستىرعان. رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتين وسى جوبانىڭ وپەراتورى قۇرىلىمىنداعى شەتەلدىكتەردىڭ ۇلەسىن رەتتەيتىن ارنايى جارلىققا قول قويعان. بۇل قۇجات 15 تامىزدا، ياعني پۋتين مەن اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپتىڭ الياسكادا كەزدەسكەن كۇنى قابىلدانعان.
ول كەزدەسۋ بارىسىندا ەكى ەل اراسىنداعى ينۆەستيتسيا مەن ىسكەرلىك ىنتىماقتاستىق مۇمكىندىكتەرى تالقىلانعانى حابارلانعان بولاتىن.
سونداي-اق، «اركتيك سپگ 2» سياقتى سۇيىتىلعان تابيعي گاز (سپگ) جوبالارى ءۇشىن اقش-تىڭ جابدىقتارىن رەسەيگە جەتكىزۋ ماسەلەسى دە كۇن تارتىبىندە بولعان. اتالعان جوبا باتىس سانكتسيالارىنىڭ استىندا تۇر.
بۇدان بولەك، 15 تامىزدا Reuters اقش-تىڭ رەسەيدەن اتوم مۇزجارعىشتار ساتىپ الۋدى جوسپارلاپ وتىرعانى تۋرالى دا حابارلاعان ەدى.
Reuters-كە پىكىر بىلدىرگەن ءۇش دەرەككوزدىڭ مالىمەتىنشە، جوعارىدا اتالعان ماسەلەلەر اقش پرەزيدەنتىنىڭ ارنايى وكىلى ستيۆ ۋيتكوففتىڭ تامىز ايىنىڭ باسىندا ماسكەۋگە جاساعان ساپارى كەزىندە تالقىلانعان. ول ساپار بارىسىندا ۋيتكوفف ۆلاديمير پۋتينمەن جانە رەسەيدىڭ تىكەلەي ينۆەستيتسيالار قورىنىڭ باسشىسى كيريلل دميتريەۆپەن كەزدەسكەن.
ەكى دەرەككوزدىڭ ايتۋىنشا، بۇل تاقىرىپتار اقش پرەزيدەنتىمەن بىرگە اق ۇيدە دە قاراستىرىلعان. تاعى ءبىر دەرەك كوزى پۋتين مەن ترامپتىڭ الياسكاداعى ءسامميتى كەزىندە دە ەنەرگەتيكا ماسەلەسى قوزعالعانىن ايتادى.
جۋرناليستەردىڭ سۇراعىنا جاۋاپ رەتىندە اق ءۇيدىڭ وكىلى: «دونالد ترامپ پەن ونىڭ ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك سالاسىنداعى كومانداسى رەسەي جانە ۋكراينا شەنەۋنىكتەرىمەن ەكى ەل پرەزيدەنتتەرى اراسىنداعى تىكەلەي كەزدەسۋدى ۇيىمداستىرۋ باعىتىندا جۇمىس ىستەپ جاتىر. بۇل كەزدەسۋ قانتوگىستى جانە سوعىستى توقتاتۋعا ارنالماق»، – دەپ مالىمدەگەن.
سونداي-اق، ول: «بۇل تاقىرىپتاردى جاريا تۇردە تالقىلاۋ ۇلتتىق مۇددەگە قايشى»، – دەپ تولىقتىردى.
كيريلل دميتريەۆتىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى قانداي دا ءبىر تۇسىنىكتەمە بەرۋدەن باس تارتقان.
Reuters ەسكە سالعانداي، رەسەيدىڭ ۋكرايناعا كەڭ اۋقىمدى باسىپ كىرۋىنەن كەيىن باتىس ەلدەرى سالعان سانكتسيالار ماسكەۋدى حالىقارالىق ەنەرگەتيكا نارىعىنان شەتتەتتى. رەسەي ءىرى ينۆەستيتسيالار مەن تەحنولوگيالىق سەرىكتەستىكتەردەن ايىرىلدى.
Exxon Mobil 2022 جىلى، سوعىس باستالعان سوڭ، رەسەي نارىعىنان شىعىپ كەتتى. كومپانيانىڭ جوبادان كەتۋى 4,6 ميلليارد دوللار شىعىنعا ۇشىراتقان. سول جىلى رەسەي ۇكىمەتى Exxon Mobil-ءدىڭ “ساحالين-1”-دەگى 30 پايىز ۇلەسىن تاركىلەپ، ونى مەملەكەت مەنشىگىنە وتكىزدى.
