اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپ بىرنەشە ەلدەردىڭ قۇپيا تۇردە جەراستى يادرولىق سىناقتارىن جۇرگىزىپ جاتقانىن ايتىپ، ۆاشينگتون دا وسى باعىتتى ۇستاناتىنىن مالىمدەدى. بۇل تۋرالى ول 2 قاراشا كۇنى CBS News تەلەارناسىنداعى “60 Minutes باعدارلاماسىنا بەرگەن سۇحباتىندا ايتتى، دەپ حابارلايدى “ادىرنا”.
ترامپتىڭ سوزىنشە، رەسەي مەن قىتاي يادرولىق قارۋ سىناقتارىن جۇرگىزىپ وتىر، بىراق بۇل تۋرالى رەسمي تۇردە حابارلامايدى.
«رەسەي مەن قىتاي سىناقتار وتكىزەدى، بىراق ولار بۇل تۋرالى ەشكىمگە ايتپايدى. مەن سىناق وتكىزبەيتىن جالعىز ەل بولعىم كەلمەيدى»، — دەدى ترامپ.
ول سونداي-اق سولتۇستىك كورەيا مەن پاكىستاننىڭ دا وسىنداي سىناقتار جۇرگىزىپ وتىرعانىن ايتتى.
تىلشىلەردىڭ سۇراعىنا جاۋاپ بەرە وتىرىپ، ترامپ اقش 30 جىلدان استام ۋاقىتتان كەيىن يادرولىق قارۋدى قايتا سىناقتان وتكىزەتىنىن راستادى.
ء«بىز دە باسقا ەلدەر سياقتى يادرولىق قارۋدى سىنايمىز»، — دەدى ول.
قازىر الەمدەگى يادرولىق قارۋى بار مەملەكەتتەردىڭ ىشىندە تەك سولتۇستىك كورەيا عانا رەسمي تۇردە تولىق يادرولىق جارىلىستار جاساعان. قالعان دەرجاۆالار مۇنداي سىناقتاردى توقتاتقان.
الايدا ترامپتىڭ پايىمىنشا، كەي ەلدەر سىناقتاردى قۇپيا تۇردە، ياعني تەرەڭ جەراستى نىساندارىندا وتكىزەدى:
«ولار مۇنى جاريالامايدى. تەرەڭ جەراستى پوليگوندارىندا وتكىزىلەدى، سوندىقتان سىرت كوز تەك ازداعان ءدىرىلدى عانا سەزەدى»، — دەيدى اقش پرەزيدەنتى.
29 قازاندا ترامپ اقش يادرولىق سىناقتارىن قايتا باستايتىنىن مالىمدەگەنىمەن، اق ءۇي اكىمشىلىگى بۇل تولىق جارىلىستارى بولا ما، الدە زەرتتەۋ سىناقتارى ما ەكەنىن ناقتىلاماعان.
2 قاراشادا اقش ەنەرگەتيكا ءمينيسترى كريس رايت Fox News تەلەارناسىنداعى The Sunday Briefing باعدارلاماسىندا تۇسىنىكتەمە بەردى:
«قازىرگى سىناقتاردا اتوم بومبالارى جارىلمايدى. بۇل — سۋبكريتيكالىق سىناقتار، ياعني جارىلىسسىز تاجىريبەلەر. ولار يادرولىق قارۋدىڭ باسقا كومپونەنتتەرىن تەكسەرۋگە باعىتتالادى»، — دەدى مينيستر.
ءمينيستردىڭ ايتۋىنشا، مۇنداي سىناقتار قارۋدىڭ ىشكى قۇرىلىمى مەن قاۋىپسىزدىگىن باقىلاۋعا، سونداي-اق ەسكى قارۋلاردىڭ جارامدىلىعىن باعالاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
ايتا كەتسەك، امەريكا قۇراما شتاتتارى سوڭعى رەت تولىق يادرولىق جارىلىستى 1992 جىلى جاساعان.
1996 جىلى ۆاشينگتون يادرولىق سىناقتارعا جاپپاي تىيىم سالۋ تۋرالى شارتقا (دۆزياي) قول قويعانىمەن، ونى كونگرەسس ءالى كۇنگە دەيىن راتيفيكاتسيالاعان جوق.
سول ۋاقىتتان بەرى اقش نەۆادا پوليگونىندا سۋبكريتيكالىق جەراستى سىناقتارىن عانا جۇرگىزىپ كەلەدى.
