توقسان جەتى جىل بۇرىن. قازاقستان لاتىن الىپبيىندە جازا باستادى

103
Adyrna.kz Telegram
https://www.adyrna.kz/storage/uploads/cFLxCsmkq20HylxoUCfAzINSoTb9Q1Ch1L1tZAsp.webp

20 جەلتوقسان - قازاق حالقىنىڭ جازۋ تاريحىنداعى ماڭىزدى داتالاردىڭ ءبىرى، دەپ حابارلايدى "ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى.

ءدال وسى كۇنى، 1928 جىلى قازاق كسر ورتالىق اتقارۋ كوميتەتى قازاق جازۋىن اراب الىپبيىنەن لاتىن گرافيكاسىنا كوشىرۋ تۋرالى قاۋلى قابىلداعان.

اتالعان شەشىمگە دەيىن بۇل ماسەلە ۇزاق ۋاقىت بويى تالقىلانىپ، تۇركولوگتاردىڭ سەزدەرى مەن ورتالىق ازيا ەلدەرىنىڭ رەسپۋبليكاارالىق ءماسليحاتتارىندا جان-جاقتى قارالعان. ناتيجەسىندە لاتىن گرافيكاسى قازاق ءتىلىنىڭ گرامماتيكالىق قۇرىلىمىنا اناعۇرلىم ۇيلەسىمدى، ساۋاتتىلىقتى ارتتىرۋعا جانە عىلىم مەن ءبىلىمدى دامىتۋعا قولايلى دەپ تانىلدى.

1929 جىلدان باستاپ لاتىن ءالىپبيى قازاق قوعامىندا كەڭىنەن قولدانىسقا ەنگىزىلىپ، مەكتەپتەردە وقىتىلدى، ءباسپاسوز بەتتەرىندە پايدالانىلدى. الايدا بۇل كەزەڭ ۇزاققا سوزىلمادى. 1940 جىلى كەڭەس وكىمەتىنىڭ شەشىمىمەن قازاق جازۋى كيريلليتساعا كوشىرىلىپ، لاتىن ءالىپبيى 1939 جىلعا دەيىن عانا قولدانىلدى.

1991 جىلى قازاقستان تاۋەلسىزدىك العاننان كەيىن ۇلتتىق جاڭعىرۋ مەن مادەني قايتا ورلەۋ ماسەلەلەرى قايتا كۇن تارتىبىنە شىقتى. وسى تۇستا قازاق ءتىلىن دامىتۋ ماقساتىندا لاتىن الىپبيىنە كوشۋ يدەياسى دا قايتا قارالا باستادى. 1993 جىلى قابىلدانعان ء«تىل تۋرالى» زاڭدا قازاق ءتىلى مەملەكەتتىك ءتىل مارتەبەسىنە يە بولىپ، ونى دامىتۋعا باعىتتالعان شارالار بەلگىلەندى.

2017 جىلى قازاقستاننىڭ بۇرىنعى پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ باستاماسىمەن قازاق ءالىپبيىن لاتىن گرافيكاسىنا كوشىرۋ تۋرالى باعدارلامالىق شەشىم قابىلداندى.

ال 2019 جىلى مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ 2025 جىلعا دەيىن قازاق ءتىلىن لاتىن الىپبيىنە تولىق كوشىرۋ جوسپارىن جاريالادى.

2018–2021 جىلدار ارالىعىندا لاتىن ءالىپبيىنىڭ بىرنەشە نۇسقاسى ۇسىنىلىپ، عىلىمي جانە قوعامدىق تالقىلاۋلاردان وتكەن ەدى.

پىكىرلەر