ءپۋتيندى قولداعان ازاماتقا قارسى شىعىپ، عايباتتاۋ ۇلكەن قاتەلىك. بۇل پىكىردى ءدىنتانۋشى عالىم زىكىريا جانداربەك Facebook پاراقشاسىندا جازدى، دەپ حابارلايدى “ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى.
“قۇرمەتتى باۋىرلار! ءبىر ەكى-كۇن بولدى ءماجىلىس دەپۋتاتى ازامات ابىلداەۆتى رەسەيدى، ءپۋتيندى قولدايمىن دەگەنى ءۇشىن فب-دا، ت.ب. الەۋمەتتىك جەلىدە يتتەي تالاپ جاتىر. ول دەپۋتات جىگىتتىڭ پىكىرىنە قارسى شىعىپ جاتقان ازاماتتاردىڭ ىشىندە نەبىر اتاقتى، ابىرويلى ازاماتتار بار. سەرىك ءپىرنازار دەگەن باۋىرىمىز «مۇنىڭ ادامنان جاراتىلعانىنا ۇلكەن كۇمانىم بار»-جازىپتى. مۇنداي ايىپتاۋلاردىڭ جەتى اتاسى ءورىپ ءجۇر. بىراق، سوندا بۇل جىگىتتىڭ وسىلاي دەپ، ايتۋىنا نە سەبەپ بولدى؟ دەگەن سۇراق كوپشىلىكتىڭ ويىنا كەلمەپتى. بۇل وتە قاۋىپتى سيندروم. ازامات باۋىرىمىز ورىستىڭ ۋكراينا جەرىنە نەلىكتەن باسىپ كىرگەنىن ءوزىنىڭ ورەسى جەتكەن جەرگە دەيىن ايتتى. سونىڭ ءوزى تۇسىنگەن ادامعا جەتەرلىك بولاتىن. رەسەيدىڭ ۋكرايناعا سوعىس اشۋىنا سەبەپ بولعان باستى فاكتور، رەسەيدىڭ قاۋىپسىزدىگىنە تونگەن قاۋىپتىڭ الدىن الۋ ەدى. ەگەردە ۋكراينا جەرىنە اقش باستاعان باتىس ەلدەرى يادرولىق قارۋلارىن اكەپ قوياتىن بولسا، رەسەيدىڭ ول سوعىستا امان قالۋى مۇمكىن ەمەس ەدى. بۇل تۇرعىدان كەلگەندە رەسەيدىڭ ۋكريناعا سوعىس اشۋىن تۇسىنۋگە بولادى. ازامات وسى تۇرعىدان ايتىپ وتىر. سوندىقتان تايلى-تاياعىمىزبەن ازاماتقا قارسى شىعىپ، عايباتتاۋ ۇلكەن قاتەلىك. جالپى بۇل پوستىمدا ايتىلاتىن نەگىزگى ماسەلە بۇل ەمەس. بۇدان كۇردەلى. بىراق ونى كوپشىلىك تۇسىنە الادى ما؟ جوق پا؟ مەن ونى بىلمەيمىن. مەن دە مەن رەسەيدىڭ، ءپۋتيننىڭ جەڭگەنىن قالايمىن. ەرتەڭگى كۇنى قازاق جەرىنە دە باسىپ كىرسە قايتەسىڭ؟ -دەپ ايتاتىندارىڭىزدى دا بىلەمىن. ارينە. ونداي جاعداي قالىپتاسسا مەن ەلىمدى، جەرىمدى، قورعايمىن”، دەپ جازدى ول.
سونداي-اق، ونىڭ ايتۋىنشا، رەسەيدىڭ ءبىزدىڭ ەلگە تيىسپەۋى ءۇشىن ۋكراينانى قولداپ، رەسەيدى جاۋ ساناعاندى قويۋ كەرەك.
“بىراق، ماسەلەنى ولاي ۋشىقتىرماي شەشۋگە بولادى. ول ءۇشىن ۋكراينانى قولداپ، رەسەيدى جاۋ ساناعاندى قويۋ كەرەك. سوندا رەسەي دە ءبىزدىڭ ەلىمىزگە دەگەن تەرىس پيعىلىنان باس تارتادى دەگەن ويدامىن. مەنىڭ بىلەتىنىم، بۇل سوعىستا رەسەي جەڭىلۋگە ءتيىس ەمەس. سوندا مىڭداعان ادامدى ءولتىرىپ جاتقان رەسەيدىكى دۇرىس دەپ ەسەپتەيسىز بە؟ -دەۋلەرىڭىز مۇمكىن. راس. الايدا، رەسەي جەڭىلسە، ادامي بولمىس جەڭىلىپ، ادامزات بالاسى حايۋاني بولمىستىڭ جەتەگىندە كەتەدى. بۇل سوعىستا حالىق مىڭداپ، ميلليونداپ قىرىلۋى مۇمكىن، بىراق، اقش پەن باتىس ەلدەرى جەڭەتىن بولسا، وندا ادامزات بالاسى ميللياردتاپ قىرىلادى. ويتكەنى، ادامزات بالاسى تولىعىمەن ازعىندىق جولىنا تۇسەدى. قازىرگى اقش باستاعان باتىس مەملەكەتتەرىنىڭ ادامزاتتى ازعىنداتىپ، ادامي بولمىسىن قۇرتۋعا باعىتتالعان ساياساتى ادامزاتتىڭ باسىنا تونگەن باستى قاۋىپ. ونىڭ ىقپالىن قازىرگى كۇنى قازاق حالقى انىق سەزىنىپ تە، كورىپ تە وتىر. ەلىمىزگە كەلىپ، جاستاردى ازعىنداتىپ، لبگت، گەموسەكسۋاليزم ت.ب. ادامنىڭ ازعىنداۋىنا اپاراتىن ءتۇرلى جولداردى ەلىمىزگە اكەلگەن توپتىڭ ارتىندا كىمدەر تۇر؟ مەكتەپتەرگە «الەمدىك قۇزىرەتتىلىك» دەگەن ءپاندى ەنگىزۋدى تالاپ ەتىپ، بالالارىمىزدى قىرشىنىنان قياتىن جوبانى ەلىمىزگە تىقپالاپ وتىرعان كىمدەر؟ ەگەردە رەسەي ۋكراينادا جەڭىلەتىن بولسا، وندا وسى ازعىندىقتىڭ بارلىعىن ءوز قولىمىزبەن ىسكە اسىرۋعا ءماجبۇر بولامىز. سەبەبى، ونداي جاعدايدا اقش پەن باتىس ەلدەرىنىڭ اياعىن تارتىپ، قارايلايتىن ەشكىم قالمايدى. بۇكىل الەمگە وزدەرى بي، وزدەرى قوجا بولاتىن زامانعا جەتەدى. بىراق ولاردىڭ دا ءوز ماقساتتارىنا جەتۋى مۇمكىن ەمەس. وسى جارىق دۇنيە مەن ون سەگىز مىڭ عالامدى جاراتقان ءتاڭىر تاعالا مۇنداي ازعىندىقتىڭ تولىعىمەن ىسكە اسۋىنا مۇمكىندىك بەرمەيدى. ادامزات باسىنا اقىرزامان اپاتىن اكەلەدى. اقىرزاماننىڭ بەلگىلەرى قازىرگى تولىعىمەن دەرلىك جەر بەتىنە شىقتى. ءبىر عانا كۇننىڭ باتىستان شىعۋى عانا قالدى. قازىرگى كوزى قاراقتى، جەر بەتىندە قانداي اپاتتاردىڭ بولىپ جاتقانىن كورىپ، باقىلاپ جۇرگەن ادام، مەنىڭ ءسوزىمنىڭ جالعان ەمەستىگىنە كۋالىك بەرە الادى. يسماتۋللا قاري سياقتى رۋحاني الەمنەن حابارى بار تۇلعالاردىڭ ءپۋتيندى، رەسەيدى قولداپ جۇرۋىندە وسىنداي حيكمەت بار. وسى قاتەردى سەزىنبەگەن جانداردىڭ ۋكراينانى، اقش پەن باتىس ەلدەرىن قولدايتىنىن، وزدەرىنشە ادىلەتتى قورعاپ ءجۇرمىز دەپ ويلايتىنىن كورگەندە ادام ساناسىنىڭ قانشالىقتى ماتەريالدىق بولمىس جەتەگىندە كەتكەنىنە كوز جەتكىزەمىز. وكىنىشكە وراي، مۇنىڭ سوڭى بۇكىل ادامزات بالاسى ءۇشىن قۇردىم ەكەنىن دە سەزىنە الار ەمەسپىز”، - دەدى ءدىنتانۋشى عالىم زىكىريا جانداربەك.
