سوڭعى كەزدەرى «اۋىل» پارتياسىنىڭ اتىنان ءماجىلىس دەپۋتاتى بولعان جيگۋلي دايراباەۆتىڭ باسىنان داۋ ارىلار ەمەس. اۋەلى ەكى ۇلى ءىستى بولىپ، سوتتالسا، cوڭعى كۇندەرى مەركى اۋدانى تۇرعىندارى ءۇي مەن جەرگە بايلانىستى الەۋمەتتىك جەلىدە دەپۋتاتتى ايىپتادى.
ءۇي ماسەلەسىندە سوتتىڭ شەشىمىنە ىقپال ەتىپ، اجىراسقانداردىڭ ءۇيىن يەسىنىڭ كەلىسىمىنسىز وزىنە راسىمدەگەنى ايتىلادى. ەكىنشى ماسەلەدە كەڭەس اۋىلىنىڭ تۇرعىندارى دەپۋتاتتى جەردى زاڭسىز تارتىپ الدى دەپ ايىپتايدى. ال جيگۋلي مولداحالىقۇلىنىڭ ءوزى بولسا، بۇل داۋدى ءوزىنىڭ بۇرىنعى «جولداستارى» ۇيىمداستىرىپ وتىر دەپ سەزىكتەنەدى.
«بوپسالاپ جۇرگەن شىعار...»
– مەركى اۋدانى تۇرعىندارى ءۇي مەن جەرگە بايلانىستى ءوزىڭىزدى ايىپتاپ وتىر. جەرلەستەرىڭىزدىڭ ءوزىڭىزدى ايىپتاعانىنا نە دەپ جاۋاپ بەرەسىز؟
– نەگىزى ءۇيدىڭ ناقتى قوجايىنى ارقىلى نوتاريۋسپەن كەلىسىپ زاڭدى تۇردە الدىق. ال ەندى ەرلى-زايىپتىڭ اراسىندا قانداي جاعداي بولعانى كەيىن شىعىپ جاتىر. وعان ءبىز جاۋاپ بەرمەيمىز، ونى زاڭ ورگاندارى قارايدى. ءبىزدىڭ ەشكىمگە وكپە-رەنىشىمىز جوق. مۇمكىن مەنىڭ دەپۋتات بولعانىم نەمەسە لاۋازىمىمدى پايدالانىپ بوپسالاپ جاتقان شىعار... مەنىڭ شاشىلىپ جاتقان ارتىق دۇنيەم جوق. سوندىقتان بۇل ماسەلەنى زاڭ ورگاندارى شەشەدى دەپ ويلايمىن.
مەركى اۋدانىنداعى جەر ماسەلەسى بويىنشا ايتار بولسام، مەنىڭ جەكە ءوزىمنىڭ 1 مەتر دە جەرىم جوق. ول كەزدە ءبىز جالدامالدى قىزمەتكەر بولىپ قىزمەت جاسادىق. ول جەردە مەن ءبارىن تياناقتى كورسەتتىم... 2000 جىلداردىڭ باسىندا كوپ جەرلەر يگەرىلمەي جاتتى. سول كومپانيادا ءبىز جۇمىس ىستەدىك. ول ازاماتتارعا «جەرىڭدى وتكىز» دەپ جەلكەلەپ نەمەسە قولقالاعان جوقپىز. ولار ءبىزدىڭ كومپانيامەن جۇمىس ىستەۋگە... ويتكەنى يەسىز جاتقان جەردى مەملەكەت مەملەكەت قايتارىپ الۋعا تۋرا كەلەدى. سوندىقتان كوپ ازاماتتار ءبىزدىڭ كومپانياعا جەرلەرىن بەردى، ءبىز ول جەرلەرگە جۇگەرى، قىزىلشا ەكتىك. ال ەندى سول ۋاقىتتا ازاماتتارداردىڭ كوبى سول جەردە جۇمىس ىستەدى. ول كومپانيادا جاڭا تەحنيكا، جاڭا تەحنولوگيا بويىنشا 350-500 ادامعا دەيىن جۇمىس ىستەدى. نەگىزى مەنەن بولەك ول كومپانيادا 4-5 ادام باسشىلىق قىزمەتتە بولدى. ساياساتقا بايلانىستى مەنىڭ كەيبىر جاقشانىڭ ىشىندەگى «جولداستارىم» كوپ قوي. ولاردى ارام ويمەن ايتاقتاۋى مۇمكىن.
«اۋىل شارۋاشىلىعىن ەندى دامىتامىز...»
– ءسىز دەپۋتات بولعالى وزىڭىزگە قاتىستى داۋ-داماي كوبەيىپ كەتتى. مۇنى ءسىز نەمەن بايلانىستاراسىز؟
– بۇعان 20 جىلدان اسىپ كەتتى عوي. ەگەر مەن دەپۋتات بولماسام، اۋىلدىڭ ىشىندە تىناتىن ماسەلە شىعار دەپ ويلايمىن. نەگىزى مۇنى كىمنىڭ ۇيىمداستىرىپ جاتقانىن جاقسى بىلەمىن. بىراق ول ازاماتتاردىڭ دەڭگەيىنە تۇسە المايمىن. سوندىقتان ءار ءبىر قازاق «ءبىرىڭدى، قازاق، ءبىرىڭ دوس، كورمەسەڭ، ءىستىڭ ءبارى بوس» دەگەن ۇلى ابايدىڭ قاعيداسىن ۇستانامىن. قازاق ءبىرىن-ءبىرى جاقسى كورۋى كەرەك، قازاق ءبىرىن-ءبىرى قۇرمەتتەۋى كەرەك. ءبىزدىڭ مۇددە – مەملەكەتتىك مۇددە. سوندىقتان مەن مايدا-شۇيدەگە ارالاسىپ تومەنگە تۇسە المايمىن.
– جاپونيادا كومپانيا باسشىسى قىزى ادەپسىزدىك جاساعانى ءۇشىن كەشىرىم سۇرادى. ەكى ۇلىڭىزدىڭ ىسىنە بايلانىستى نەگە كەشىرىم سۇرامادىڭىز؟
– مەنىڭ جەكە وزىمە قوياتىن كىناڭىز بولسا، سونى ايتىڭىز، كەشىرىم سۇرايمىن. بالالارىم وزدەرىنىڭ تىرلىكتەرى ءۇشىن وزدەرى جاۋاپ بەرەدى عوي ويلايمىن. سوندىقتان ول جونىنەن ماعان ايىپ تاقپاڭىز...
– ءسىزدىڭ بالاڭىزدىڭ ءىسى اۋىل شارۋاشىلىعىنا ارنالعان سۋبسيدياعا بايلانىستى عوي. ال ءسىزدىڭ سالاڭىز اۋىل شارۋاشىلىعىنا قاتىستى. ءسىز بالالارىڭىزعا ناشار تاربيە بەردىڭىز بە؟
– ونى ەندى ۋاقىت كورسەتەدى. الدىن-الا ساۋەگەيلىك جاساي المايمىن. ونى قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى وزدەرى شەشەدى. مەن سوتتىڭ تىرلىگىنە ارالاسا المايمىن.
– دامىعان وركەنيەتتى ەلدەردە وسىنداي جاعدايدا باسشىلار وتستاۆكاعا كەتىپ جاتادى. سىزگە ماندات قىمبات پا؟
– وركەنيەتكە جەتەيىك. مەن وتستاۆكاعا كەتپەيمىن، ويتكەنى قازاق حالقىنا، وزدەرىڭىز سەكىلدى ازاماتتارعا پايدام كوپ تيەدى.
– سوڭعى 30 جىلدا اۋىل شارۋاشىلىعى دامىمادى عوي. بۇعان دەيىن قانداي پايدا كەلتىردىڭىز؟
– «ۆوت»، سونى ەندى دامىتامىز. سول اۋىل شارۋاشىلىق سالاسىن دامىتۋعا ماعان مۇمكىنشىلىك بەرىڭىز.
سەرىك جولداسباي
