3 قاراشا الماتى قالاسى مەدەۋ اۋداندىق سوتىندا عالىمجان جاقيانوۆتىڭ تولەن توقتاسىنوۆتىڭ جۇبايى الما توقتاسىنوۆاعا قاتىستى تالاپ ارىزى بويىنشا قورىتىندى سوت پروتسەسى وتكەن بولاتىن. عالىمجان جاقيانوۆ بەرگەن ارىزىندا «الما توقتاسىنوۆا ءوزىنىڭ فب-پاراقشاسىندا جازعان پوستارىندا مەن تۇرالى جالعان اقپارات تاراتتى جانە مەنىڭ ار-نامىسىمدى تاپتادى» دەپ كورسەتتى. ناتيجەسىندە الما توقتاسىنوۆا جەڭىسكە جەتكەنىن حابارلادىق. وعان تاعىلعان بارلىق ايىپ الىنىپ تاستالدى. ال ەكى ايعا سوزىلعان سوت پروتسەسى قالاي بولدى؟ نەدەن باستالدى؟
ايتا كەتەيىك، تولەن توقتاسىنوۆ پەن عالىمجان جاقيانوۆ ەرتەدەن بەرى جاقسى ارالاسقان بەلگىلى تۇلعالار. 2000 جىلداردىڭ باسىندا وپپوزياتسيادان ورىن تاۋىپ، حالىقتىڭ ءسوزىن سويلەگەن جاندار. ەكەۋى 30 جىل دوس بولىپ، بىرگە ءجۇرىپ، ءبىراز جىل جۇمىس ىستەگەن. ەكەۋى كومپانيا باسقارىپ، كەيىن توقتاسىنوۆ ءوز ۇلەسىن جاقيانوۆقا ساتقان. ال جاقيانوۆ كەلىسىلگەن اقشانىڭ ءبىراز بولىگىن تولەگەننەن كەيىن، دوسىن «الدادى» دەپ، ارىز جازعان. ءبىز بۇعان دەيىن دە ەكى دوس اراسىنداعى «داۋدىڭ» قالاي باستالعانىن جازدىق.
ال تولەن توقتاسىنوۆتىڭ جۇبايى الما توقتاسىنوۆادان پاۆلودار وبلىسىنىڭ ەكس-اكىمى عالىمجان جاقيانوۆ “ار-نامىسىمدى تاپتادى” دەگەن جەلەۋمەن ارىز جازىپ، بىرنەشە ميلليون اقشا ءوندىرىپ الماق بولعان. الما توقتاسىنوۆانىڭ ايتۋىنشا، سوت الدى ارىزىندا 10 ميلليوننان اسادى.
توقتاسىنوۆتاردىڭ كۇرەسى
العاشقى سوت وتىرىسى 7 قىركۇيەك كۇنى الماتى قالاسى مەدەۋ اۋداندىق سوتىندا ءوتتى. بۇل پروتسەسس ع.جاقيانوۆتىڭ وتباسى توقتاسىنوۆتارعا بەرگەن تاعى ءبىر بولەك ارىزى بويىنشا بولىپ ەدى. ارىز بەرۋشى عالىمجان جاقيانوۆ سوت وتىرىسىنا كەلمەدى. كەيىنگى بولعان سوت وتىرىسىندا دا مۇلدە توبە كورسەتپەدى. جاقيانوۆ جانە ونىڭ قورعاۋشىلارى سوتتىڭ جابىق وتكەنىن قالاعانىمەن، توقتاسىنوۆتار ءوتىنىشى بويىنشا سوت بارىسى اشىق تۇردە ءباسپاسوزدىڭ، قوعام بەلسەندىلەرىنىڭ قاتىسۋىمەن ءوتتى. ەكى تاراپ تىندالدى.
ال 19 قىركۇيەك كۇنى وتكەن سوتتا جاقيانوۆ تاراپ “ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى مەن سوتقا قاتىسقان باق وكىلدەرىنە شاعىم ءتۇسىردى. جاقيانوۆتىڭ وكىلدەرى سۋديا اقپاەۆتان «بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنا اقپاراتتى بۇرمالاۋدىڭ جانە تاراپتاردىڭ ءبىرىنىڭ مۇددەسىن لوببيلەۋدىڭ الدىن الۋ تۋرالى تۇسىنىك بەرۋدى» سۇرادى. شاعىم “ادىرنا” ۇلتتىق پورتالىنا جانە جاقيانوۆتىڭ كەلمەۋىنە باسا نازار اۋدارعان باسقا دا بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنا جىبەرىلگەن.
دەگەنمەن، سوت “جاۋاپكەردىڭ رەداكتسيالىق ساياساتىن جۋرناليستەر وزدەرى انىقتايدى” دەگەن ۋاجبەن كەلىسە وتىرىپ، ءوتىنىشتى قاناعاتتاندىرۋدان باس تارتتى.
«قايتالانعان ستسەناري»
الما توقتاسىنوۆاعا قاتىستى پروتسەسسكە قايتالاناتىن بولساق، 23 قازان وتكەن كەزەكتى سوت پروتسەسىنە بەلگىلى جۋرناليست گۇلجان ەرعاليەۆا كۋاگەر بولىپ قاتىستى. ول سوت بارىسىندا 10 جىل بۇرىنعى جاقيانوۆپەن بولعان سوتتى ەسكە الدى. الما توقتاسىنوۆانىڭ ايتۋىنشا، ەرعاليەۆا مەن جاقيانوۆتىڭ اراسىنداعى داۋدىڭ بۇگىنگى سوتقا ۇقساستىعى كوپ.
«ەرعاليەۆا مەن جاقيانوۆتىڭ 10 جىل بۇرىنعى ايتىسى مەنى تاڭ قالدىردى. باياعى ادىستەر، باياعى بۇزىلعان ۋادەلەر... قايتالانعان ستسەناري مە؟»، دەپ جازعان بولاتىن الما توقتاسىنوۆا فەيسبۋك پاراقشاسىنا.
ايتا كەتەيىك، گۇلجان ەرعاليەۆا بۇرىنعى وپپوزيتسيالىق ساياساتكەر عالىمجان جاقيانوۆتىڭ ايەلىنىڭ ۇستىنەن ارىز تۇسىرگەن بولاتىن. سەبەبى، ساقتاۋعا بەرگەن 1 ميلليون دوللار قارىز اقشاسىن قايتارماعان. ەرعاليەۆانىڭ ايتۋىنشا، سول كەزدە ءتۇرلى سىلتاۋمەن اقشانى بەرمەۋگە تىرىسقان كورىنەدى. ول كەزدە دە جاقيانوۆ اۋلەتى سوت پروتسەسىنە قاتىسپاعان.
سوتتا گۇلجان ەرعاليەۆادان بولەك، كاسىپكەر، قوعام بەلسەندىسى احمەتبەك نۇرسيلا دا كۋاگەرلىك ەتتى. ول توقتاسىنوۆ پەن جاقيانوۆ اراسىنداعى دوستىق تۋرالى ايتا كەتىپ، توقتاسىنوۆقا تاعىلعان ايىپ «جالعان» ەكەنىن قوسا كەتتى.
كەلەسى سوت وتىرىسى 26 قازان كۇنى بولدى. وندا ەكى تاراپ تولىقتاي تىڭدالدى. جاقيانوۆ «نامىسىمدى تاپتادى» دەگەن توقتاسىنوۆا جازعان پوستتارىن دالەل رەتىندە اكەلدى.
«مەن شىندىقتى جازدىم جانە جاقيانوۆ پەن سيسەنباەۆتىڭ اۆتورلىعىن جوققا شىعارۋعا تىرىسقان حاتتارىنا سىلتەمە جاسادىم. ول الەۋمەتتىك جەلىلەردەگى ماقالالارعا، سونىڭ ىشىندە گۇلجان ەرعاليەۆانىڭ Facebook-تە جاريالانعان ماقالالارىنا، باق دەرەكتەرىنە، سونىڭ ىشىندە موڭعول دەرەكتەرىنە جانە ت.ب. زاڭدى شەشىمنىڭ قابىلدانۋىندا سوتتىڭ وفلاين رەجيمدە، ءباسپاسوزدىڭ نازارىندا بولۋى ۇلكەن ءرول اتقاردى. بارلىعى اشىق، كوزگە كورىنەتىندەي. ءبىز شىنشىل بولدىق. ال جاقيانوۆ سوتقا قاتىسۋدان جالتارىپ ءجۇر. ءيا، ونىڭ سوت پروتسەسىنە قاتىسپاۋعا قۇقىعى بار، بىراق ءوزى ار-نامىسىن قورعاۋ تۋرالى تالاپ-ارىزدى قوزعاعان قوعام قايراتكەرى رەتىندە قاتىسۋعا مىندەتتى ەدى»، - دەدى توقتاسىنوۆا.
سونداي-اق، الما توقتاسىنوۆا جاقىندارى ءۇشىن كۇرەسۋدەن تايمايتىنىن جەتكىزدى.
«مەن جاقيانوۆتى جامانداعىم كەلمەيدى - ول مەنى قىزىقتىرمايدى. بىراق مەنىڭ جازبالارىم وتباسىمنىڭ، بالالارىمنىڭ اكەسىنىڭ نامىسىن قورعاۋدىڭ ءبىر ءتۇرى. جولداسىمنىڭ ابىرويى مەن جاقسى ەسىمى – بالالارىمىزدىڭ بولاشاعىنا سالىنعان ينۆەستيتسيا. ال مەن لاس ادامداردىڭ وزدەرىنە ۇقسامايتىن داۋ-داماي، ونىڭ ىشىندە قارجىلىق داۋ-دامايعا تاپ بولماعان ادامنىڭ ادال اتىن بالشىقپەن لاستاۋىنا قارسىمىن»، دەدى ول.
وسىلايشا، بەلگىلى ساياساتكەر تولەن توقتاسىنوۆتىڭ جۇبايى الما توقتاسىنوۆاعا تاعىلعان بارلىق ايىپ الىنىپ تاستالىپ، جەڭىسكە جەتتى.
جاقيانوۆتىڭ شابۋىلى بىتكەن جوق
ەسكە سالساق، قاڭتار ايىندا تولەن توقتاسىنوۆتىڭ «ادىرنانىڭ» يۋتۋب ارناسىنا بەرگەن سۇحباتىنان كەيىن، جاقيانوۆ “ادىرنا” ۇلتتىق پورتالىنىڭ ۇستىنەن ارىز تاستاعان بولاتىن. ول سوتقا دەيىنگى شاعىم جولداپ، كاسىپكەر تولەن توقتاسىنوۆپەن بولعان سۇحباتتى پورتالدىڭ يۋتۋب ارناسىنان الىپ تاستاۋدى، سونىمەن قاتار 1 000 000 تەڭگە مورالدىك شىعىن تولەۋدى تالاپ ەتۋدە (بۇل تاعى ايتا كەتسەك بولەك الاتاۋ اۋداندىق سوتىندا بولاتىن پروتسەسس).
ازىرگە «ادىرنا» پورتالىنىڭ يۋتۋب ارناسىنداعى سۇحباتقا فيلولوگيالىق ساراپتاما جاسالىپ جاتقاندىقتان، سوت بارىسى ۋاقىتشا ۇزىلىستە. شاعىم ءبىر مەزگىلدە تولەن توقتاسىنوۆقا جانە “ادىرنا” ۇلتتىق پورتالىنا بەرىلگەن. ءۇش تاراپ بولىپ سوتقا قاتىسادى. ال الاتاۋ اۋدانىنداعى سوت بەيبىت كەلىسىمگە كەلۋگە ۇسىنىس جاسادى. تولەن توقتاسىنوۆ ءوز تاراپىنان ماسەلەنى بەيبىت شەشۋگە، قاجەت بولسا، جاقيانوۆپەن كەز كەلگەن باق-تا بەتپە-بەت كەزدەسۋگە دايىن ەكەنىن ايتتى.
ايتا كەتەيىك، تولەن توقتاسىنوۆتىڭ سۇحباتىنان كەيىن، “ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى عالىمجان جاقيانوۆقا الاڭ ۇسىنىپ، سۇحبات بەرۋىن سۇراعان ەدى. دەگەنمەن، جاقيانوۆ جاۋاپ بەرمەدى. وسى تۇستا، “ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى ەكى تاراپقا دا اشىق ەكەنىن ەسكەرتەدى. عالىمجان جاقيانوۆ مىرزادان سۇحبات الۋعا «ادىرنا» قاشاندا دايار. ءتىپتى، تولەن توقتاسىنوۆپەن بىرگە اشىق اڭگىمەگە شاقىرادى.
دانا نۇرمۇحانبەت
”ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى
