تىڭنان تۇرەن سالۋ: جوو عىلىمىن دامىتۋ ستراتەگياسىن قالاي جۇزەگە اسىرامىز؟

7161
Adyrna.kz Telegram

گەوساياساتتىڭ شيەلەنىسكەن شاعىندا قازاقستاننىڭ جاھاندىق كەڭىستىكتە نىق ورنىعۋىنا يننوۆاتسيالىق ەكونوميكا عانا ەمەس، سونىمەن قاتار قارقىندى دامىپ كەلە جاتقان ەڭبەك نارىعى  دا اسەر ەتەدى. بۇل باعىتتا، اسىرەسە،  ۋنيۆەرسيتەت عىلىمىنىڭ "قايتا جاڭعىرۋى" ءتيىس ەكەنىن بارشامىز ءتۇسىنىپ وتىرمىز. حالىقارالىق احۋالدىڭ اۋمالى-توكپەلى كەزەڭىندە ۋنيۆەرسيتەتتىڭ ساپالى مامان دايارلاۋى ءوز الدىنان، ءبىلىم بەرۋ كومپونەنتى مەن زەرتتەۋ قىزمەتىن توعىستىرىپ، ەل مۇددەسىن ىلگەرلەتۋگە ات سالىسۋى دا قاجەتتى باعدار.

ۋنيۆەرسيتەتتى ءبىلىم بەرۋ جانە عىلىمي ۇيىم رەتىندە قاراستىرا وتىرىپ، قىزمەتتىڭ ەكى باعىتى دا تۇراقتى كاسىبي نەگىزدە جۇزەگە اسىرىلۋى كەرەك ەكەنىن اتاپ وتكەن ءجون. سونىمەن قاتار، بۇل باعىتتاردىڭ اۋقىمى تۇردە قامتىلىپ، ۋنيۆەرسيتەت ءۇشىن بىردەي دەڭگەيدە جۇزەگە اسىرىلۋى كەرەك. ۋنيۆەرسيتەتتەگى ءبىلىم مەن عىلىم ۇلتتىق ەكونوميكامىزدىڭ قوس قاناتى، ءبىز ودان شەتكەرى كەتىپ دامۋدىڭ داڭعىل جولىنا تۇسە المايمىز.

جوعارى ءبىلىم ساپاسىنىڭ قاجەتتى شارتى رەتىندە تانىلعان ۋنيۆەرسيتەت قىزمەتىندەگى عىلىم مەن ءبىلىمنىڭ ءوزارا بايلانىسىنا پروفەسسور-وقىتۋشىلار قۇرامى عانا جاۋاپتى ەمەس. سونىمەن قاتار، وزىق ويلى، قاعىلەز، تۋىندىگەر ستۋدەنتتەردى دە ۋنيۆەرسيتەتتىڭ عىلىمي-زەرتتەۋ جوبالارىن ىسكە اسىرۋعا قاتىستىرۋ، تارتۋ اسا ماڭىدى. ويتكەنى ۋنيۆەرسيتەت قابىرعاسىندا عىلىمي جوبالارعا قاتىسقان ستۋدەنت شيرايدى، عىلىمي پايىمداۋى جەتىلەدى جانە سىني ساناسى ارتادى. بۇل جەردەگى باستى پروبلەما – عىلىم مەن ءبىلىمنىڭ اراسىنداعى بايلانىستىڭ مەشەۋلىگى. كوپتەگەن ۋنيۆەرسيتەتتە عىلىمي-يننوۆاتسيالىق ۆەكتور ءوز دارەجەسىنەن از دامىعانى جاسىرىن ەمەس.

ستۋدەنتتەردىڭ عىلىمي جۇمىسپەن از قامتىلۋىنىڭ نەگىزگى سەبەپتەرى:

  • عىلىمي جۇمىسقا جەتكىلىكتى ۋاقىت بولىنبەۋى جانە ءبىلىم بەرۋدىڭ ۇستەمدىگى;
  • ستۋدەنتتەر قاتىسا الاتىن عىلىمي جوبالاردىڭ ازدىعى (ۋنيۆەرسيتەت تارتقان قاراجاتتىڭ ازدىعى جانە مەنشىكتى قاراجاتى ەسەبىنەن قارجىلاندىرىلاتىن عىلىمي جوبالاردىڭ جەتىسپەۋشىلىگى);
  • ناقتى عىلىمي بىلىكتىلىگى بار (تەك وقىتۋشى بىلىكتىلىگى عانا ەمەس) جانە جوبا جەتەكشىلەرى رەتىندە ستۋدەنتتەرمەن عىلىمي زەرتتەۋلەر ۇيىمداستىرۋعا جانە جۇرگىزۋگە قابىلەتتى عىلىمي-پەداگوگيكالىق كادرلاردىڭ تاپشىلىعى;

مۇنداي كىلتيپانداردى شەشۋ مەن بەيتاراپتاندىرۋدىڭ جولدارى كوپ. اتاپ ايتقاندا، ستۋدەنتتەرمەن عىلىمي جوبالاردى جۇرگىزۋگە ارنالعان ۇزاق نە قىسقا مەرزىمدى كەلىسىمشارت جاساسۋ. سەبەبى، زاڭدىق كۇشكە يە كەلىسىمشارت قانداي دا ءبىر ناتيجەنىڭ بولاتىندىعىنا كەپىل بولا الادى ءارى ستۋدەنتتىڭ عىلىمي جوباعا قاتىستى جاۋاپكەرشىلىكتى سەزىنۋىنە ىقپال ەتەدى.

ۋنيۆەرسيتەت عىلىمىن دامىتۋ ستراتەگياسىنداعى نەگىزگى مىندەتتەردىڭ ءبىرى ونىڭ كورپوراتيۆتىك (سالالىق) عىلىممەن ينتەگراتسياسىن كۇشەيتۋ. سونىمەن قاتار، كاسىپورىنداردىڭ الىنعان ناتيجەلەرگە سۇرانىسىن ارتتىرۋ. تاعى ءبىر ايتا كەتەرلىگى، ۋنيۆەرسيتەت عىلىمىمەن بيزنەستىڭ جۇمىس ىستەۋىنە قولايلى جاعداي جاساۋ ما ماڭىزدى مىندەت ەكەنىن نەگىزگە العان ءجون.

سوندىقتان، عىلىمي-تەحنيكالىق سالاداعى كاسىپورىندار مەن جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ ءوزارا ءىس-قيمىلىن ىنتالاندىراتىن جۇيەلى شارا بيزنەس ءۇشىن وقۋ ورىندارىمەن ىنتىماقتاستىقتىڭ نەعۇرلىم ءتيىمدى رەجيمىن بەلگىلەيتىن ارنايى مەحانيزمدەردەن تۇرعانى دۇرىس.

قورىتا ايتقاندا، ۋنيۆەرسيتەت عىلىمىن "قايتا جاڭعىرتۋدىڭ"  تاسىلدەرى جانە ونى قامتاماسىز ەتەتىن ءىس-شارالار تۇبەگەيلى وزگەرىستەردى قامتيدى. شىن مانىندە، ۋنيۆەرسيتەتتەر ءبىلىم بەرۋ كومپونەنتىن ەكىنشى ورىنعا جىلجىتا وتىرىپ، كاسىبي نەگىزدە جۇزەگە اسىرىلاتىن زەرتتەۋ قىزمەتىنە بەت بۇرۋى كەرەك. جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ قىزمەتىندەگى باسىمدىقتاردىڭ مۇنداي وزگەرۋى ۋنيۆەرسيتەتتەردەگى زەرتتەۋ جۇمىستارىن جانداندىرۋدىڭ بىردەن-ءبىر ماقساتىنا بايلانىستى ەمەس، يننوۆاتسيالىق ەكونوميكانىڭ، ەڭبەك نارىعىنىڭ زاماناۋي تالاپتارىنا بايلانىستى.

ستراتەگيالىق تۇرعىدان العاندا، بيزنەستىڭ ۋنيۆەرسيتەتتەرمەن ءوزارا ءىس-قيمىلىن كەڭەيتۋ ءۇشىن قوسىمشا فيسكالدىق ىنتالاندىرۋ، جوو عىلىمىن دامىتۋ بويىنشا ۇسىنىلعان شارالار كەشەنىن ىسكە اسىرۋ جانە، سايىپ كەلگەندە، مەملەكەتتىك جوو-لاردى وڭىرلەردەگى اكىمشىلىكپەن بايلانىستىرۋ، كوشباسشى ۋنيۆەرسيتەتتەر ۇسىنعان زەرتتەۋلەر مەن ازىرلەمەلەردىڭ ناتيجەلى جوو سەكتورىن قالىپتاستىرۋ قاشان دا باستى نازاردا بولۋى ءتيىس. بۇل باعىتتارعا باسىمدىق بەرگەندە عانا ۋنيۆەرسيتەت ورەندەرى كاسىپكەرلىك سەكتور تاراپىنان سۇرانىسقا يە جانە الەمدىك دەڭگەيدە باسەكەگە قابىلەتتى بولا الادى.

داستان قاستاي

جۋرناليست

پىكىرلەر