“قىرىم كىمدىكى؟” نەمەسە “الحيميك” التىنبەكوۆ

1592
Adyrna.kz Telegram

مەنەن: “قىرىم كىمدىكى؟” دەپ سۇراسا، مەن ۇنەمى “قىرىم -بىزدىكى!” دەپ جاۋاپ بەرەمىن. ونىڭ سەبەبى - الماتىدا قازاقتىڭ اتى الەمگە ايگىلى رەستاۆراتور شەبەرى، قازاقستان كوركەمونەر اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى قىرىم التىنبەكوۆ دەگەن ەرەكشە دوسىم بار. قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى، سۋرەتشىلەر وداعىنىڭ مۇشەسى، ماجارستاننىڭ رىتسارلىق ايقىش وردەنىمەن ماراپاتتالعان.

جاقىندا سول قىرىم دوسىم باشقۇرت ەلىنىڭ ەڭ جوعارعى ناگراداسى - سالاۋات يۋلاەۆ وردەنىن الدى. ماراپاتتى ۋفا قالاسىندا باشقۇرتستان رەسپۋبليكاسىنىڭ باسشىسى رادي فاريتۇلى حابيروۆ ءوز قولىمەن سالتاناتتى تۇردە تابىس ەتتى.
بىلمەيتىندەر بولسا، “باسقا تۇرىك تۇقىمداس ەلدىڭ قۇرمەتىنە بولەنىپ، مارتەبەلى سىيىن كورىپ جۇرگەن قىرىم التىنبەكوۆ دەگەن بۇل قازاق كىم؟” دەپ سۇراۋى مۇمكىن.
ول - الماتىنىڭ ءبىر پۇشپاعىنداعى ءوزىنىڭ “قىرىم ارالى” دەپ اتالاتىن قيسايعان، ەلەۋسىز ەسكى شەبەرحاناسىنداعى زاماناۋي سوڭعى ۇلگىمەن جابدىقتالعان زەرتحاناسىندا ارحەولوگيالىق قازبالاردان تابىلعان، ارعى اتام زاماننان جەتكەن اسىل بۇيىمداردى، التىن كيىمدەردى، قامقا تونداردى، ابدەن توزىپ، ءىرىپ-ءشىرىپ كەتكەن تۋ-بايراقتار، ابزەلدەر مەن ەر-تۇرمانداردى، كيىزدەر مەن مۇيىزدەردى، قالىڭ توت پەن قىنا باسقان قىرۋار قارۋ-جاراق، ساۋىت-سايمان، قۇرال-جابدىقتاردى وڭدەپ-جوندەپ، قالپىنا كەلتىرەتىن سىيقىرلى ونەرى بار قىرىم التىنبەكوۆ دەگەن الدەنەشە شەت ءتىلىن بىلەتىن، تاريحتىڭ جىلىگىن شاعىپ، مايىن ىشكەن، حيميا، بيولوگيا، فيزيكا، ارحەولوگيا، ەتنولوگيا، ت.ب. عىلىمداردىڭ ءوز ىسىنە قاتىستى جاعىن شەكىلدەۋىكشە شاعاتىن عالىم، بىرەگەي تۇلعا. بەينە ءبىر وسى زاماننىڭ الحيميگى دەرسىڭ!

قىرىم التىنبەكوۆتىڭ قولىنان - بۇدان مىڭداعان جىل بۇرىن اپتالىپ-كۇپتەلىپ جەرلەنگەن، كەيىن وتارشىلار ابدەن توناپ، تۇتتاي جالاڭاشتاپ كەتكەن التىن ادامدارىڭ، سۇيەگى قۋراپ قالعان ساق پاتشالارىڭ التىن كيىمىن قايتا كيىپ، جارقىراپ شىعا كەلەدى. ونىڭ قولىنان - انا جىلى بەرەلدەن تابىلعان ءمۇيىزدى جىلقىلارىڭ التىن جۇگەنى مەن قۇيىسقان، ومىلدىرىگىن تاعىپ، قايتا ەرتتەلىپ، جالى كۇدىرەيىپ، جەر تارپىپ، اۋىزدىعىمەن الىسادى.

ونىڭ عاجايىپ زەرتحاناسىنا باس سۇقساڭ شىنىمەن دە ءولى-ءتىرى تاريحپەن بەتتەسەسىڭ. مىڭداعان جىلدار بويعى ابدەن قۋراپ، قۇرىپ ءبىتتى-اۋ دەگەن ەجەلگى، ەسكىكوز، كونەتوز بۇيىمدار رەانيماتسياداعى ناۋقاستارعا ۇقساپ، بەتى بەرى قاراپ، باسىن كوتەرىپ جاتادى.
دەمەك، قىرىم التىنبەكوۆتىڭ قولىنان كونەنى جاڭارتۋ، وشكەندى جاندىرۋ كەلەدى! ونىسى - ول ءىسى - مىڭداعان جىلدارعا كەتەتىن قات-قابات تەرەڭ تاريحى قولدان ءوشىرىلىپ، زورلىقپەن بۇرمالانعان قازاق ۇلتى ءۇشىن ولگەندى تىرىلتكەنمەن تەڭ!

مۇنداي اسا ءبىلىمدار عۇلاما عالىم، مۇنداي ۇسىناقتى شەبەر، وتە سيرەك رەستاۆراتور مامان بۇكىل تۇرىك الەمىندە نەكەن ساياق، ال دۇنيە جۇزىندە ساۋساقپەن سانارلىق قانا!

باشقۇرت ەلى سىيلاعان ماراپاتىڭ قۇتتى بولسىن، قىرىم دوسىم!

ۇلىقبەك ەسداۋلەت، اقىن

فەيسبۋك پاراقشاسىنان

 

پىكىرلەر