– وسى سەن ورىسقا، نە قاۋىننىڭ شونەگiن تارتىپ وتىراتىن دۇنگەننiڭ بالاسىنا كەتەرسiڭ، – دەپ شەشەم قولىمداعى ساباۋدى جۇلىپ الىپ، ءجۇندi بۇرقىلداتا ساباي جونەلدi. بiر شوكiم بۇلت جەردەن كوتەرiلە بەرiپ، قايتا سىلق ەتە تۇسكەندەي. تۋلاقتىڭ جان-جاعىنا شاشىرامايدى دا. جىپ-جيناقى. مەن باتىلسىزدانا قايتادان ساباۋدى قولىما الام. ساباۋدىڭ ۇشىنا iلiنگەن ءجۇن ايدالاعا شاشىلىپ قالا بەرەدi. ابىسىندارىنىڭ كوزiنشە قايتا-قايتا ەسكەرتۋ جاساۋدان ۇيالادى بiلەم، جانىما كەلiپ وتىرعان بولىپ، باتىرىپ-باتىرىپ شىمشىپ كەتەدi.
– الا قاعازدىڭ بەتiنە قارايمىن دەپ وسى بالام سۇلەيساپا بiرەۋ بولىپ ءوسiپ كەلەدi. بارعان جەرiنەن ءۇش كۇننەن كەيiن قايتىپ كەلiپ الا ما دەپ قورقام، – شەشەم ەندi اۋىل ايەلiنiڭ ساسىق قۋلىعىنا سالىپ مەنi جامانداعان بولىپ، كەلiندەرiنە دە تيiسiپ الادى. يىعىم ۋداي اشىعانىمەن، ءانi-مiنi دەگەنشە-اق تۋلاقتاعى كۇزەم ءجۇندi ۇلپiلدەتە ساباپ، جۇمىسىما بەيiمدەلiپ-اق الام.
– تيiسەرگە قارا تاپپايسىز-اۋ دەيمiن، ايتپەسە قارا قىزدىڭ ساباعان ءجۇنi اناۋ-مىناۋ جامان قاتىننىڭ مۇرنىنان مونشاعىن ءتۇسiرiپ تۇتكەن جۇنiنەن ارتىق، – دەپ ءسوزiمدi سويلەپ، كوڭiلiمدi كوتەرەيiن دەگەن جەڭگەمە.
– كiندiك شەشەسi تاتار ەمەس پە، كوڭiلi كەلسە ءاپ-ساتتە الىپ سوعىپ، تىندىرىمدى ىستەيدى دە، كوڭiلi كەلمەسە كۇيبەڭدەپ ءجۇرiپ الادى، – اپام مەنi ماقتاۋعا بەيiلدi ەمەس ەكەنiن بiلدiرiپ، جۇنگە جابىسقان ءشوپ-شالامدى تازالاپ، شي ۇستiنە ادەمiلەپ، اسپەتتەپ جايادى. شاباقتاۋعا ابىسىندارىن تۇگەل شاقىرا قويمايدى. الا-قۇلا iستەيدi-اۋ دەگەندەرiن قازان باسىنا جۇمساپ، جانىنا جۇمىسقا تىڭعىلىقتىلارىن عانا الىپ قالادى. ءجۇننiڭ بەتiنە ىستىق سۋ سەبۋگە مەن دە قالام. ماقتاپ قويسا ارسالاڭداپ تىندىرىمدى iستەيتiنiمدi بiلەدi, بiراق پiسە ءتۇسسiن دەي مە، مەنiڭ ارقامنان قاعۋعا كوپ قۇلىقتى ەمەس. ءجۇندi شيگە وراپ، ەكi-ءۇش جەرiنەن ارقانمەن بايلاپ، ەندi ەرسiلi-قارسىلى دومالاتا تارتقىلايدى. وسى جەردە ايەلدەردiڭ كۇلكiسi دە، بiر-بiرiنە قاعىتپالارى دا كوبەيەدi. ءجۇن قىلشىقتارى شي سىرتىنا شىققاندا شيدi جازىپ، كيiزدi بولەك الادى. ەندi بiلەكتەۋ باستالادى، باسقا اۋىلدا قايدام، بiزدiڭ اۋىلدا ەركەك-ايەلi قاتار وتىرا قالىپ، بiلەكتەرi كۇلدiرەگەنشە «كيiز پىسىي ءتۇسسiن» دەپ باسادى. مەن وسى جەردە ءوز جۇمىسىمدى بiتتiگە ساناپ، ورنىمنان تۇرىپ، وڭاشالاۋ جەرگە بارىپ وتىرام. جاي تۇرمايمىن، پالە باعىپ تۇرامىن. اعامنىڭ جەڭگەمدi جوقتان وزگەدەن قىزعانا بەرەتiنiن بiلەمiن. وعان ءوزiم iشتەي قاتتى كۇلكiم كەلەدi. قازiر دە تiزەرلەپ وتىرعاندا بۇرىمى الدىنا تۇسە بەرگەن سوڭ، سiلكiپ قالىپ ارقاسىنا جiبەرەيiن دەپ ەدi, يىعى كورشiمiز تۇرسىننىڭ يىعىنا تيiپ كەتتi. ول كiسi تاتەمە مەيiرلەنە قاراپ، جىميىپ قويدى. شىندىعىنا كەلگەندە جەڭگەمدi جاقسى كورمەۋ مۇمكiن ەمەس ەدi. مەن اعاما جالت قارادىم. قاباعى ءتۇيiلiپ، ءجۇزi كۇرەڭiتiپ كەتiپتi. مەن ءوز-وزiمنەن كۇلiپ جiبەردiم.
– وسى بiرەۋدiڭ قىز سيقى جوق. شايتان ءتۇرتiپ تۇر ما سەنi, – اعام ساتتە كەلگەن اشۋىن مەنەن الدى. ەش نارسەدەن حابارى جوق جەڭگەم ەكi بۇرىمى الدىنا ءتۇسiپ، بiلەگi قىزارىپ بار پەيiلiمەن باسىلىپ جاتقان كيiزدi بiلەكتەۋدە.
– قىرىق جىلدا دا iرiمەيتiن بۇيىم بولدى، – ايەلدەر بiر كۇنگi تiرلiكتەرiنە تاۋبە ايتىسىپ، قويۋ شايگە باس قويىستى.
اعام مەن جەڭگەم ۇيگە كiرiپ كەتiپ، قايتىپ شىقپاي قويدى، اڭدىعانىم اعام بولعاسىن با، مەن تۇسiنە قويدىم دا، جەڭگەمدi جوقتاتپاي ەتكە نان يلەي باستادىم. قۇلاعىما جەڭگەمنiڭ:
– وسى سەنiڭ اعاڭ نەگە سونشا قىزعانشاق؟ – دەپ كۇلە قاراعان داۋىسى ەستiلدi.
شىندىعىندا اعام كiمگە تارتىپ سونشا قىزعانشاق بولدى ەكەن؟ قايتا جەڭگەمنiڭ سونشاما بiر نازiك، ۇلبiرەگەن دەنەسiمەن كيiز باسقانىنا قۋانباي ما؟..
ءدىلدار مامىرباەۆا
