تامىز ايىندا قازاقستاندىق وقۋشىلار ساحا رەسپۋبليكاسىندا (ياكۋتيا) ماتەماتيكا، فيزيكا جانە ينفورماتيكا پاندەرى بويىنشا وتكەن XXVIII حالىقارالىق "تۋيماادا" وليمپياداسىنا قاتىسىپ، جۇلدەلى ورالعان ەدى. پورتالىمىزدىڭ ءتىلشىسى جەڭىمپازداردىڭ قاتارىنان تابىلعان دارىندى وقۋشىمەن تىلدەسىپ، از-كەم سۇقبات قۇردى.
سۇلتانبەك بايجانوۆ – نۇر-سۇلتان «ءبىلىم-يننوۆاتسيا» ليتسەيىنىڭ 10-سىنىپ وقۋشىسى. 15 جاستاعى جەتكىنشەك ماتەماتيكا پانىنەن بىرنەشە حالىقارالىق وليمپيادانىڭ جەڭىمپازى اتانىپ ۇلگەرگەن.
– سۇلتانبەك، وليمپيادالارعا نەشە جاسىڭىزدان باستاپ قاتىسىپ كەلەسىز؟
– مەنىڭ وليمپيادالىق جولىم 8 جاسىمدا اقش-تا باستاۋ الىپ، مەكتەپىشىلىك جارىستار ارقىلى ءوربىدى. 9 جاسىمدا قازاقستانعا كوشىپ كەلگەن سوڭ تىلدىك توسقاۋىلدارعا تاپ بولىپ، ءبىلىم الۋدا ءبىراز قينالعان بولاتىنمىن. بۇل كەدەرگىلەردى ۋاقىت وتە كەلە جەڭە باستادىم. 12 جاسقا تولعانىمدا نۇر-سۇلتان قالاسىنداعى «ءبىلىم-يننوۆاتسيا» ليتسەيىنە ءتۇسىپ، قايتادان ءتۇرلى ءبىلىم دودالارىنا قاتىسۋدى قولعا الدىم.
– تاڭداۋىڭىز نەگە ماتەماتيكا پانىنە ءتۇستى؟
– بۇل پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىم 7-سىنىپتا وقىپ جۇرگەن كەزىمدە وياندى. وسى ورايدا ۇلاعاتتى ۇستازىم مۋاممەر گۇلدىڭ ەڭبەگىن ەرەكشە اتاپ وتكىم كەلەدى. ماتەماتيكا عىلىم باستاۋى بولعاندىقتان، ءدال وسى ءپان بويىنشا وتكىزىلەتىن سايىستارعا بارۋ تۋرالى شەشىمگە كەلدىم.
– حالىقارالىق «تۋيماادا» وليمپياداسى ءسىز قاتىسقان الدىڭعى جارىستاردان قانشالىقتى ەرەكشەلەنەدى؟
– «تۋيماادا» – حالىقارالىق دەڭگەيدەگى ەكىنشى عىلىمي وليمپيادام. بۇل سايىسقا الەمنىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنەن 200-دەن استام وقۋشى قاتىستى. اراسىندا مەن دە بارمىن. زياتكەرلىك جارىس ەسەپتەرى سالىستىرمالى تۇردە جەڭىلدەۋ بولدى. وعان دەيىن جاسوسپىرىمدەر اراسىنداعى حالىقارالىق بالقان ماتەماتيكا وليمپياداسىندا (JBMO) باعىمدى سىناپ، قولا مەدال العان ەدىم. دەسە دە، «تۋيماادا»-دا جەتكەن جەتىستىگىمە كوبىرەك قۋاندىم. سەبەبى بۇل وليمپيادانى جەڭۋ وڭايعا سوقپادى. ال ەكى ماتەماتيكالىق جارىسقا قاتىسۋ پروتسەسىن سالىستىرساق، JBMO-عا ءوتۋ الدەقايدا كۇردەلى. وعان قازاقستان بويىنشا ۇزدىك 6 "يۋنيور" وليمپياداشىنىڭ قاتارىنان تابىلعان وقۋشىلار عانا جولداما الادى.
– وليمپيادادا جەڭىمپاز اتانۋ ءۇشىن نە ىستەۋ قاجەت?
– اتاقتى ويشىل ءال-فارابي اتامىز: «ادامعا ەڭ ءبىرىنشى ءبىلىم ەمەس، تاربيە كەرەك»،– دەپ وسيەت قالدىرعان ەدى. وسى ۇستانىم جانىما جاقىن بولعاندىقتان، ىشكى ءتارتىپ پەن ىجداھاتتىلىعىمدى ارتتىرۋدى كوزدەدىم. سونىڭ ارقاسىندا ەڭبەگىمنىڭ جەمىسىن كوردىم دەپ ويلايمىن. كەز كەلگەن جەتىستىككە جەتكەن تۇلعانىڭ ەڭبەك جولىن الىپ قارايتىن بولساق، ونىڭ تىنباي تالاپتانعانىن كورە الامىز. سول سەكىلدى وليمپيادا دەڭگەيىندە شىڭداردى باعىندىرعان جاندار دا كۇنىنە 4-5 ساعات ۋاقىتىن عىلىمعا ارنايدى. ودان بولەك اتا-انامنىڭ، ۇستازدارىم مەن دوستارىمنىڭ قولداۋلارى مەن باعىت-باعدارلارى ەرەكشە شابىت بەردى. جالعىز ءجۇرىپ، الىسقا بارمايسىڭ. وسىنداي ورتا مەن ايقىن ماقساتتىڭ ارقاسىندا تالاي بەلەستى باعىندىرۋعا بولاتىنىن ءتۇسىندىم.
– بولاشاقتا قانداي ماماندىق يەسى بولعىڭىز كەلەدى؟
– ءبىر جىل بۇرىن وسى سۇراققا جاۋاپ ىزدەگەنىمدە، ويىما «اەروعارىشتىق ينجەنەريا» ماماندىعى كەلگەن. بالكىم، كىشكەنتاي كەزىمنەن عارىش الەمىن زەرتتەۋدى ارمانداعانىم تۇرتكى بولعان شىعار. ال قازىر IT-عا دەگەن قىزىعۋشىلىعىم ارتىپ كەلەدى. ونىڭ كەلەشەگىنىڭ كەمەل ەكەنى بارشامىزعا ايان. ازىرگە ناقتى باعىتىن شەشپەدىم. دەسە دە، ءوزىمنىڭ بولاشاعىمدى اقپاراتتىق تەحنولوگيالار سالاسىنان كورەمىن.
– قاي جوو-عا ءتۇسۋدى جوسپارلاپ وتىرسىز؟
— الەمنىڭ ەڭ ۇزدىك 10 جوعارى وقۋ ورنىنىڭ بىرىندە ءبىلىم الۋدى كىم ارماندامايدى؟ ولاردان باسقا كورەياداعى KAIST جانە سەۋل ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ، گونكونگتاعى HKUST-ءتىڭ ستۋدەنتى اتانعىم كەلەدى.
– سۇقباتىڭىزعا راقمەت! العا قويعان ماقساتتارىڭىزعا قول جەتكىزىپ، ارماندارىڭىزدىڭ ورىندالۋىنا تىلەكتەسپىز!
ديانا اسان،
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى
