Sarapşy - Baum toǧaiyn qūtqaru üşın apatty aǧaştardy sanitarlyq kesu qajet

Qazaq ūlttyq agrarlyq zertteu universitetınıŋ professory Talǧat Kerteşev 2021 jyly bastalǧan Baum toǧaiy aumaǧyndaǧy zertteu jūmystarynyŋ barysy turaly aityp berdı. Zertteu qorytyndysy boiynşa jaramsyz jäne apatty aǧaştardyŋ 6560 danasy jäne quraǧan aǧaştardyŋ 1713 danasy tırkeldı. «Eger Baum toǧaiyndaǧy jasyl ekpelerdıŋ qūramy turaly aitatyn bolsaq, onda 95% -y japyraqty aǧaştar, 0,5% -y qylqan japyraqty aǧaştar, qalǧany-būtalar. Zertteu barysynda jas ekpelerdıŋ ülesı 0,5%-dy, orta jastaǧylardyŋ 5%-dy, jetılıp kele jatqan ösındılerdıŋ 35-38%-dy, jetılgen ekpelerdıŋ 54%-dy qūraitynyn anyqtadyq. Ekpelerdıŋ köpşılıgı eskı, älsıregen, keuıp, qūrǧap ketken ärı tozyǧy jetken, apatty küide», - dep tüsındırdı professor. Ǧalymnyŋ aituynşa, tabiǧat eskertkışın basqaru ısınde jasyl jelekterdı sauyqtyruǧa baǧyttalǧan jüielı täsıl qajet. Baum toǧaiynda dıŋgegı şırıgen aǧaştardy kesu kerek, mūnda olar şamamen 3,5 myŋ bırlıktı qūraidy. Ekpelerge auru jūqtyratyn da solar.Rekreasiialyq jäne estetikalyq qūndylyqty eskere otyryp, aumaqty landşafttyq baǧalau qajet: Baum toǧaiynda landşafttyŋ barlyq üş türı boluy kerek-jabyq, aşyq jäne jartylai aşyq. «Bız qazır Baum toǧaiyn sauyqtyruymyz kerek. Būryn mūnda tabiǧat eskertkışı qūryldy jäne eşteŋe jasai almadyq. Bıraq 100 jyl nemese odan da köp uaqyt ötkende, bız tūjyrymdamany özgertuımız kerek. Al tūjyrymdamada qala tūrǧyndarynyŋ demaluy, toǧaidy sauyqtyru körınıs tabuy tiıs. «Mıne, sau orman kesılıp jatyr» dep baibalam salatyndar da bar. Eşkım sau ormandy kespeidı. Mūndaǧy sau aǧaştar nebärı 48%-dy qūraidy, qalǧandary zaqymdalǧan, auyrǧan, şırıgen, quraǧan. Olardy alyp tastau kerek, öitkenı auru qozdyratyndar -osylar. Kepken ärı quraǧan aǧaştar ünemı nazarda boluy tiıs. Saiabaq qyzmetkerlerı de, ǧylymi mekemeler de ärbır aǧaştyŋ jaǧdaiyn baǧalau üşın uaqtyly ıs-şaralardy qadaǧalap, engızetın bolady», - dep tüiındedı sözın Talǧat Kerteşev.