AQŞ strategiialyq tūrǧyda Resei jeŋıldı dep esepteidı eken. Öitkenı aldyna qoiǧan bırde-bır maqsaty oryndalǧan joq. Basqasyn keiın taldai jatarmyz, qazır tek bır ǧana, mümkın basty maqsatynyŋ oryndalmai qalǧanyn aitaiyq.
Qyrym tübegın basyp alǧandaǧy maqsaty - Qara teŋızdı NATO-ǧa bermeu bolatyn. Qara teŋızde Bolgariia, Rumyniia jäne NATO-nyŋ bazasy bar Türkie bırtındep qoja bola bastady. Oǧan Ukraina men Gruziia qosylǧanda Resei müldem şetke yǧysyp qalatyndai bolyp körındı, sondyqtan da olar Ukrainany basyp alyp Odessada Qarateŋız Flotynyŋ äskeri bazasyn ornatyp Ukrainany müldem Qarateŋızden bölektep tastap, söitıp teŋız derjavasy bolyp otyrǧysy keldı.
Endı faktıge qaraiyq. Ekı jyldyq soǧysta Resei osy maqsatyna jettı me? Ärine, joq. Ol ol ma, tıptı ol Qara teŋızde derjava tügılı myqty oiynşy därejesıne de jete almai qaldy. Öz floty joq Ukraina Reseidıŋ mūrnyn bet, qanjosa qylyp qoqys şelekke laqtyryp tastady. Resei floty teŋızge şyǧa almai Qyrym buhtalaryna tyǧylyp kün köretın küige jettı. Ukraina eş qysylmastan öz astyǧyn teŋız arqyly qalaǧan jaǧyna sata bastady, Reseidıŋ "rūqsatyna" qūiryǧyn da sürtpeitın boldy. Teŋız derjavasy degenı ädırem qaldy.
Resei sondai-aq Baltyq teŋızınde de tügeldei NATO elderınıŋ qorşauynda qaldy. Endı sol elder rūqsat berse ǧana jürıp, bermese jüre almai qalatyn därejege deiın qūldyrady.
Erteŋ Ukraina F-16 ūşaqtaryn alsa onda Kaspii flotiliiasyn da talqandap berse dep tıleimın. Oǧan da onyŋ tolyqtai syltauy da, mümkındıgı de bar, öitkenı däl osy teŋızden Resei Ukrainany atqylaǧan bolatyn. Iýridikalyq negızı jetkılıktı.
Sonda endı ne qaldy? Mūz qūrsauynda jatqan Soltüstık teŋızderı bolmasa? Nemese Vladivostoktyŋ ainalasy? Sahalin? Oǧan japondar rūqsat berse? Baiaǧy "Lenin" atty mūzjarǧyş kemelerı bar ma eken älde muzeige kettı me?
Quanyş Edılhanov
Ūqsas jaŋalyqtar
