Būl kün 2014 jyly QR Parlamentınıŋ şeşımımen «Türkı jazuy künı» retınde jariialanyp, Ükımettıŋ qaulysymen bekıtılgen.
18 mamyrdyŋ taŋdaluy kezdeisoq emes – däl osy künı ejelgı türkı sözderı jazylǧan Kültegın eskertkışınıŋ köşırmesı Moŋǧoliia dalasynan Astanaǧa äkelıngen bolatyn.
Köne türkı jazuy — runa nemese syna jazuy dep atalady. Būl jazu türkı halyqtarynyŋ tarihi-mädeni mūrasynyŋ altyn qazyǧy sanalady.
Orhon, Selenga, Toly özenderınıŋ boiynan tabylǧan tastaǧy jazular Soltüstık Moŋǧoliiada ornalasqan jäne olar Bılge qaǧan, Kültegın, Tonykök siiaqty tarihi tūlǧalarǧa arnalǧan.
Ertedegı türık jazuy alǧaş ret XVIII ǧasyrdyŋ 20-jyldary orys patşasy I Petrge qyzmet etken nemıs ǧalymy D.Messerşmidt pen onyŋ janyndaǧy şved ofiserı İ.Stralenberg arqyly Enisei aŋǧarynan tabyldy. Olar būl jazudy Skandinaviia runalaryna ūqsastyryp, «runalyq jazu» dep atady.
1889 jyly N.M.Iаdrinsev Orhon özenınıŋ aŋǧarynan ırı qūlpytastardaǧy jazulardy tapty. Būl — türkıtanu ǧylymyndaǧy ülken jaŋalyq boldy.
Köne türkı mätınderın alǧaş oqyp, şeşımın tapqan – dat ǧalymy V.Tomsen, al ony türkı tılınde alǧaş oqyǧan – orys türkology V.Radlov boldy.
