«El bolamyn deseń, besigińdi túze» – deıdi ult zııalysy Muhtar Áýezov. El erteńi jastardyń bilimdi de bilikti bolýyna baılanysty. Almaty oblysynda NEET sanatyndaǵy 2491 jas bar. Olardyń basym bóligi áli kúnge ómirden óz ornyn tappaǵandar. Basty sebep – mamandyq tańdaýdan jańylysýy. Bir ǵana shalys qadam aldaǵy taǵdyrdy túbegeıli ózgerteri anyq. Ár jetkinshek mamandyq tańdaýdan qatelespeýi tıis.
Osy negizde Almaty oblysynyń ishki saıasat basqarmasymen birge oblystyq bilim basqarmasy, oblystyq jumyspen qamtýdy úılestirý jáne áleýmettik baǵdarlamalar basqarmasy óńir jastaryna arnalǵan «ÓMIRLIK BAǴDAR» atty jańa jobany iske asyrýda.
Atalmysh jobaǵa «Azamattyq Alıans» pen «Qoǵamdyq kelisim» ortalyǵy, úkimettik emes jáne qoǵamdyq uıymdardyń ókilderi jumyldyrylýda.
Jobanyń negizgi maqsaty – mektep qabyrǵasyndaǵy (9-11 synyp) oqýshylarǵa mamandyq tańdaýdan jańylmaı ómirden óz ornyn tabýǵa yqpal etý. Joba oblystaǵy 697 mektepti jáne 4 aýdıtorııany qamtıdy: Birinshi – nysanaly aýdıtorııa – 9-11 synyp oqýshylary (63 534 oqýshy), ekinshi – olardyń ata-analary (63 534 ata-ana men qamqorshylar), úshinshisi – muǵalimderi (10 myńnnan astam), tórtinshisi – NEET sanatyndaǵy jastar (2 491).
Respýblıka boıynsha tuńǵysh ret qolǵa alynǵan joba burynǵydan ózgeshe. Munda belgili bir oqý oryndarynyń ókilderi oqýshylarmen tildesip qana qoımaı, ár balanyń qabileti jeke saralanyp, oqýshyǵa mamandyqqa qatysty baǵyt-baǵdar berilmek. Jobany júzege asyrýǵa 300 qyzmetkerden quralǵan 100 aqparattyq-nasıhattyq top tartyldy.
«Qazirgi tańda jetilý úshin, bilim alyp damýǵa memleket tarapynan berilgen múmkindikter kóp. Ókinishke oraı, bizdiń jastardyń ishinde keleshegin qandaı mamandyqpen baılanystratyndyǵy týraly áli de bolsa bir toqtamǵa kelmegenderi qanshama. Kóp jaǵdaıda balanyń mamandyq tańdaýyna ata-anasynyń pikiri áser etedi. Qoǵamda qalyptasqan bir tıptegi oıdan ada bolatyn ýaqyt jetti. Másele 4 jyl joǵary oqý ornynda oqý emes, negizgi túıin óz salańda úzdik bolý», – deıdi Almaty oblysy bilim basqarmasy basshysynyń mindetin atqarýshy Jańyl Magdanqyzy.
Almaty oblysy ishki saıasat basqarmasynyń basshysy Bolat Kerimbek jańa jobanyń jas jetkinshekter úshin mańyzdylyǵyn atap ótti.
«Biz arnaıy jumys tobyn qurdyq. Olar aldaǵy tańda oblystyń ár aımaǵyna baryp, túsindirý jumystaryn ótkizedi. Búginde alǵashqy lek 2 kúnniń ishinde óńir aýmaǵyndaǵy 100 mekteptiń oqýshylaryn qamtyp úlgerdi. Bilim basqarmasynyń deregi boıynsha, aımaqta 9-11 synyp oqýshylary men olardyń ata-anasy nemese qamqorshylarynyń sany 63 534 adamdy quraıdy. Sonymen qatar, 10 myńnan astam muǵalim bar. Joba sheńberinde osy toptardyń barlyǵy qamtylady. Negizi ómirde mamandyǵyn durys tańdaǵan adam baqytty. Árkim óz isimen aınalysqanda ǵana qoǵam damıdy», – deıdi Almaty oblysy ishki saıasat basqarmasynyń basshysy Bolat Kerimbek.
Jumys toby nysanaly aýdıtorııaǵa arnaıy aqparattyq nusqaýlyqtar men «Almaty oblysynyń jastaryna arnalǵan kásiptik baǵdar berý» jınaǵyn ázirlegen. Oqýshylardyń mamandyq tańdaýdaǵy talap-tilegin bilý maqsatynda arnaıy saýalnama da júrgiziledi. Osy arqyly mamandar jastardyń qandaı kásipke ıkemi baryn anyqtaıtyn bolady. Bir sózben aıtqanda barlyq aýyldaǵy ár mektep jastarynyń áleýmettik portreti aıqyndalady.
Baspasóz máslıhatyna qatysqan Almaty oblysy jumys pen qamtýdy úılestirý jáne áleýmettik baǵdarlamalar basqarmasynyń basshysy Marjan Muratqyzynyń sózinshe, búgingi kúni aýylsharýashylǵy mamandyqtaryna suranys kóp.
«Aılyq kýrstardy oqyp nemese kolledjderde bilim alyp aıaqtan turyp, óz salasynda bilgir atanýǵa bolady. Bizdiń basty maqsatymyz – jastarǵa eńbek naryǵynda óz orynyn tabýǵa kómektesý. Jumysshy mamandyqtarǵa árqashan suranys bola bermek. Sondyqtan ıkemge qaraı kásiptik baǵdardy aıqyndaǵan abzal», – dep sózin qorytyndylady Marjan Muratqyzy.
Esterińizge salamyz, oblystaǵy barlyq mektepterde kásibı baǵdar jumystary bastaldy. Joba barysynda mektep bitirýshilerge arnap ónerkásiptik týrızm saıahattaryn, iri kásiporyndardyń jumysymen tanystyrý arqyly jastar úılerdiń qalaı salynatynyn, kirpishtiń qalaı quıylatynyn, nannyń qalaı pisiriletinin, bıdaıdyń qalaı óńdeletinin, qysqasha aıtqanda qaınaǵan óndristi óz kózderimen kórip, ómir belesine nyq qadam baspaq.
