Äbılhan Qasteev atyndaǧy Memlekettık öner muzeiınde 12 mausym künı saǧat 16.00-de Parij qalasynda tūratyn Berlin İrişevtıŋ jeke kolleksiiasynan «Dior muzasynyŋ portretı» atty bır ǧana tuyndynyŋ körmesı ötedı, dep habarlaidy kazmuseum.kz saity.
Portrettı Leon Zeytline esımdı suretşı salǧan. Suretşı 1908 jyly Mäskeu keskındeme uchilişesın tämamdap, 1909 jyly Fransiiaǧa qonys audarady. Suretşı, äsırese sol kezeŋdegı sänge erekşe män beredı. Suretşıge 2017 jyly Fournaise muzeiınde ötken belgısız kolleksionerdıŋ Bons Baisers de Paris körmesı ülken tanymaldylyq alyp keldı. Osy körmeden keiın, suretşınıŋ tuyndylarynyŋ baǧasy öse bastaidy.
1950- jyldarda suretşı özınıŋ jūmystarynyŋ bırınde Kristian Diordyŋ süiıktı muzasyn – aty aŋyzǧa ainalǧan model Alla İlchundy beineleidı. Bızdıŋ otandasymyzdyŋ Fransiiadaǧy oqiǧasy bız oilaǧandai sättı bastalǧan joq. Jas Alla Parijge köşkende fransuz meiramhanasynda ydys juuşy bolyp jürıp künın köredı. Daryndy, keiınnen ataqty kutiure Kristian Diormen kezdesu mümkındıgı kezdeisoq bolady, Allanyŋ qūrbysy ony kiım ölşeu bölmesınde almastyruyn ötıngennen bastalǧan edı. Dior qyzdy esınde saqtap, ony «meiırımdı ärı jūmbaq jan» retınde sipattaidy. Kutiurenıŋ atelesı jas sūludy jūmysqa şaqyrǧanda endı ǧana tanymal bola bastaǧan edı. Ol Allany özınıŋ basty, sättılık äkeletın muzasy dep ataidy. Alla ärıptesterı men özınen keiıngılerge «mysyqköz» ülgısı beinesın jasai aldy. Sonyŋ arqasynda älem bügıngı künı közdı syzyqpen boiaudyŋ ataqty ärleuın tani bıldı. Muza tek şyǧystyq şyǧu tegıne ǧana emes, qypşa belınıŋ arqasynda ataqty boldy. Özınıŋ mansaby jolynda onyŋ qypşa belı 47-den 49 sm-ge deiın ǧana özgerdı, osy arqyly qypşa beldıŋ sädı ekenın nasihattady.
Özınıŋ qabıletınıŋ arqasynda Alla İlchunnıŋ belgılı sänpaz boluy tez boldy. 50 – jyldary qazaq qyzy fransuzdyq estrada jäne kino jūldyzdaryna köpşılık qauym arasyna qandai kiımder kiıp şyǧudy aityp otyrdy. Allanyŋ keşkı körsetılımde körsetken köilekterı ertesıne sän ülgısın şyǧaruşylary men kerbezdıktıŋ ülgısı bolǧan Marlen Ditrih, Edit Piaf siiaqty belgılı hanymdarǧa jöneltılıp otyrdy.
20 – jyl boiy kutiurenıŋ basty muzasy bolyp qalu özgelerdei emes, Allanyŋ qolynan keldı. Diordyŋ ızbasary İv Sen Loranda osyndai pıkırde bolyp, Allamen Diordyŋ ölımınen keiın kelesı 10 jylda yntymaqtastyqty jalǧastyrdy.
Būl jai ǧana şyǧarma emes, Parijde öz qabıletı men darynyn tabysty tanyta bılgen otandasymyzdyŋ oqiǧasy turaly bütın bır däuır. Atalmyş tuyndynyŋ otandasymyzdyŋ qolyna tiıp, «Alla İlchunnıŋ» tuǧan otanyna qaitaryluy qazaqstandyqtar üşın maŋyzdy oqiǧa bolyp tabylady.


Aqbota İSLÄMBEK,
"Aiqyn" gazetı