Jaqynda Almatyda "ADYRNA" ūlttyq etnografiialyq bırlestıgı "Alaş arystary jäne Aşarşylyq" atty ülken ǧylymi konferensiia ötkızgen bolatyn.
Sonda söz alyp, bes tezis aitqan bolatynmyn.
- Aşarşylyq, Ūlttyq Apat, Zūlmat taqyryby mäŋgı taqyryp. Būl taqyryp qaitken künde de kün taqyrybynan tüspeidı. Jany qazaq, jüregı qazaq, ruhy qazaq būl taqyrypty eşqaşan ūmytpaq emes.
- Tarihşy, arhivşı ǧalymdar aldaǧy uaqytta Zūlmatta köz jūmǧan qazaq sany turaly ortaq mämılege keluı şart. Būl ūjymdyq kelısım - ūlttyq kelısım men bırıgudıŋ şarty. Būl kelısım ortaq mūratşyldyq pen saiasi äreketterdıŋ basy bolmaq.
- Zūlmattyŋ mäselesın qazaq qoǧamy genosid dep tanu turaly mäsele kötergen bolatyn. Bügınde Jaŋa Qazaqstan Forumy osy mäselenı özınıŋ alǧaşqy mäselelerınıŋ bırı, tarihi ädılettılık pen ruhani-saiasi tūǧyrlyq maŋyzy bar mäsele retınde köterıp otyr. Abzaly jany men ruhy qazaq barşa ūiymdar öz därejesınde Zūlmatty qazaqqa jasalǧan qasaqana genosid dep tanuy mındet. Būl mäsele tarihşylar men ziialy qauym taqyryby aiasynan şyǧyp, ūlttyŋ saiasi kün tärtıbıne enıp, keşegı imperiiamen qūiryq üzısıp, ajyrasudyŋ alǧyşarty boluy tiıs.
- Eger qazaq qoǧamy būl mäselenı tu etse, bilık eşqaida qaşa almaidy. Özı üşın paidalanyp, ıske asyrady.
- Būl taqyryp bızge bıreuden kek alu üşın kerek emes. Būl bızdıŋ ūlt, qoǧam retındegı ūiysyp, bırıguımızdıŋ nyşany. Būl bızdıŋ ūrpaqtyq, adami, adamgerşılık boryşymyz. Ekınşı düniejüzılık soǧysta, Zūlmatta köz jūmǧan ärbır qazaqty aitpai, tügendemei, jerlemei bız oŋǧan el bola almaimyz. Olar tynyştyq tappai Qazaqstanda soǧys ta, aşarşylyq ta aiaqtalǧan joq. Ölı riza bolmai, tırı baiymaidy.
