26 tamyz künı 19.00 -de saǧat Mūsa Jälel atyndaǧy Tatar memlekettık akademiialyq opera jäne balet teatrynyŋ sahnasynda Abai atyndaǧy Qazaq ūlttyq opera jäne balet teatrynyŋ gastroldık baǧdarlamasy aiasynda Hamit Şanǧalievtıŋ «Han Sūltan. Altyn Orda» operasynyŋ premerasy ötedı.
Gastrolder Qazaqstan Respublikasy Konstitusiiasynyŋ 30 jyldyǧy arnalǧan. Joba Qazaqstan Respublikasynyŋ Mädeniet jäne aqparat ministrlıgınıŋ, Tatarstan Respublikasy Mädeniet ministrlıgınıŋ jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ Qazandaǧy Bas konsuldyǧynyŋ qoldauymen ūiymdastyrylyp otyr.
Abai atyndaǧy Qazaq ūlttyq opera jäne balet teatry täuelsızdık alǧannan berı Qazan qalasyna alǧaş ret gastroldık saparmen keldı. Truppanyŋ qūramynda äigılı sahna şeberlerı, simfoniialyq orkestr, hor, balet ärtısterı men tehnikalyq mamandar bar. Barlyǧy 250 adamnan tūratyn ūjymmen bırge 16 tonnadan astam bıregei dekorasiialar men kostiumder jetkızıldı. Qazan körermenın äserge toly ǧalamat qoiylym kütıp tūr.
Basty partiialardy Qazaqstannyŋ eŋbek sıŋırgen qairatkerlerı Gülzat Däuırbaeva, Bolat Bükenov, sondai-aq jetekşı solister Oksana Davydenko, Maqsat Samatov, Evgenii Şagarov oryndaidy. Dirijerlık pultte — Qazaqstannyŋ eŋbek sıŋırgen qairatkerı, Abai atyndaǧy QazŪTOB-tyŋ bas dirijerı ärı 18 jyldan berı Mūsa Jälel atyndaǧy Tatar memlekettık akademiialyq opera jäne balet teatrynyŋ dirijerı bolyp kele jatqan Nūrjan Baibusinov. Qazan körermenıne Gülzat Däuırbaeva da jaqsy tanys — ol jetı jyl boiy tatar opera teatrynda tabysty qyzmet etken.
Qaladaǧy barlyq negızgı oryndarda, äuejaidan bastap, jarnamalyq bannerler men beinerolikter ornalastyrylǧan. Bügın Mūsa Jälel atyndaǧy Tatar memlekettık akademiialyq opera jäne balet teatrynda tolyq zal — ANŞLAG! Qazaqstannan kelgen äigılı teatrdyŋ qoiylymyna qyzyǧuşylyq zor. Qazanda däl qazır «Jaŋa tolqyn» halyqaralyq baiqauy siiaqty mädeni şaralar ötıp jatqanyna qaramastan, «Han Sūltan. Altyn Orda» premerasyna biletter sanauly kün ışınde tügel satylyp kettı.
Operanyŋ negızınde Altyn Ordanyŋ qūrylu kezeŋıne qatysty oqiǧalar jatyr. Basty keiıpker — Han Sūltan, Joşy hannyŋ üşınşı jary, ūly han Berkenıŋ anasy. Ol öz aqyl-parasaty, mınezı jäne saiasi köregendıgı arqyly Altyn Orda tarihynda erekşe oryn alyp, öz ūldaryn Joşy Ūlysynyŋ ırı tūlǧalaryna ainaldyrdy.
Altyn Ordanyŋ ruhani mūrasy türkı halyqtaryn bırıktıretın ortaq qazyna bolyp tabylady. Sondyqtan qoiylymǧa türkıtıldes elderdıŋ ǧylymi ortalyqtary men ǧalymdary eleulı üles qosty. Ǧylymi keŋesşıler qatarynda Altyn Orda men tatar handarynyŋ tarihyn zertteu ortalyǧynyŋ jetekşısı İlnur Mirgaliev, Ystambūldaǧy Marmara universitetınıŋ professory İlias Kemaloǧlu jäne tarih ǧylymdarynyŋ kandidaty Nūrlan Atyǧaev bar.
Jobanyŋ avtory — Ainūr Köpbasarova. «Han Sūltan» operasy dramaturg Almas Nüsıptıŋ şyǧarmasy negızınde jazylyp, Maraltai Ybyraevtyŋ sahnalyq nūsqasynda ūsynyldy.
Operanyŋ rejisserı — Davide Livermore (İtaliia). Ol Luciano Pavarotti, Plácido Domingo, José Carreras, Mirella Freni, Zubin Mehta syndy ataqty änşılermen, sondai-aq Luca Ronconi, Andrei Tarkovskii, Chjan İmou siiaqty rejisserlermen jūmys ıstegen. Livermore Milandaǧy La Scala, Rim operasy, Turindegı Teatro Regio, Genuiadaǧy Carlo Felice teatrynda spektakl qoiǧan.
Qoiuşy-dirijer — Qazaqstannyŋ eŋbek sıŋırgen qairatkerı Nūrjan Baibusinov. Ol — Abai atyndaǧy QazŪTOB-tyŋ bas dirijerı ärı Mūsa Jälel atyndaǧy Tatar memlekettık akademiialyq opera jäne balet teatrynyŋ dirijerı.
Qoiylym klassikalyq opera janrynda jazylǧanymen, zamanaui tehnologiialar keŋınen qoldanylady. Qazırgı qarqyndy özgerıster däuırınde beinemazmūn erekşe şeşımmen engızılıp, körermenge jaŋa äser syilaidy. Ömırdıŋ simvoly sanalatyn terek būtaǧy sahnalyq körınıste özgeşe qoldanylady dep kütılude.
