Almatydaǧy «Adyrna» ūlttyq-etnografiialyq bırlestıgı Almaty qalasy, Işkı saiasat basqarmasynyŋ qoldauymen «Otan ottan da ystyq!» jobasyn qolǧa aldy. Joba aiasynda şetten kelgen qandastarǧa arnap käsıp bastau, tıldık, qūqyqtyq kurstar ūiymdastyrylyp keledı. Qandastarymyzdyŋ, äsırese azamattyq aluy öte kürdelı mäselelerdıŋ bırı.
Sondyqtan Qazaqstan Respublikasynyŋ Senatyna, «Nūr Otan» partiiasyna jäne Almaty oblystyq IIB Köşı-qon basqarmasyna hattar joldady. Bolaşaqta osy hattarǧa alynǧan jauaptardy "Adyrna" ūlttyq portalynan oqi alasyzdar.
QR Parlamentı Senatynyŋ
Töraǧasy Q. K. Toqaevqa, QR Parlamentı Mäjılısınıŋ töraǧasy N. Z. Nyǧmatulinge, Parlamenttıŋ barlyq deputattarynyŋ nazaryna
Aşyq hat
Biyl «Adyrna» ūlttyq-etnografiialyq bırlestıgı Almaty qalasy, Işkı saiasat basqarmasynyŋ qoldauymen «Otan ottan da ystyq!» jobasyn qolǧa aldy. Joba aiasynda şetten kelgen qandastarǧa arnap käsıp bastau, tıldık, qūqyqtyq kurstar ūiymdastyryp keledı. Būdan tys qūqyqtyq keŋes beru, zaŋdyq tūrǧydan qolūşyn beru syndy mındetterdı atalǧan ūiym öz moiynyna aldy. Jäne mūndai qyzmetterdı tegın ūiymdastyryp kelemız. Bızdıŋ negızgı kötergelı otyrǧan mäsele – būl jūmystardyŋ qalai, nege ūiymdastyryluynda emes, oralmandardyŋ bügıngı betpe-bet kelıp otyrǧan bır qatar qiyndyqtar turasynda bolmaq. Al, bızdıŋ joba turaly atap ötuımızdegı basty sebep – tek sızderge män-jaidyŋ tüsınıktı boluy üşın qysqaşa tanystyrǧanymyz edı. Sözdıŋ şyny kerek, bız būǧan deiın qandastar mäselesın qoǧamdyq belsendı ūiym retınde jai ǧana problemalar qatarynda tüsınıp kelıppız. Tıptı, bılmeidı ekenbız. Sebebı, olar BAQ ökılderı arqyly öz mäselelerın köterudı, talap etudı bılmegen. Saldarynan bız ǧana emes, Qazaqstandaǧy ūltym degen qoǧamdyq kez kelgen ūiym olardyŋ qiyndyqtarynan habarsyz. Oralmandar mäselesın tiıstı mekemeler ǧana estıp, bıledı eken. Bızdıŋ soǧan közımız jettı. Būǧan deiın baspasöz betınde jiy aitylyp kelgen Sairagüldıŋ soty siiaqty aituly oqiǧalarǧa ǧana alaŋdap kelıppız. Däl osy salǧyrttyǧymyzdyŋ saldarynan qanşama qandasymyz qūjattyq qiyndyq körıp keledı. Şekaradan zaŋdy qūjatymen, ekı memlekettıŋ rūqsatymen kelıp, endı ne oralman kuälık ala almai, oralman kuälık alsa azamattyq ala almai sabylyp jürgen qandastardyŋ bügıngı hal-aqualyn, joǧaryǧa, iaǧni sızderge jetkızuge kırıstık. Būǧan sebep - «Adyrna» bırlestıgıne kelıp tüsken hattar legı. Bız qandastarǧa qūqyqtyq kömek berudı bastaǧan kezde-aq, jedel jelı (+7708 808 77 08 jäne +7 727 983 51 33) jäne www.qandastar.kz saityn ıske qosqan edık. Atalǧan jelıge habarlasqan jäne jazbaşa hat joldaǧandar sany kün sanap artyp keledı. Mäseleler legı tömendegıdei:- Oralman kuälıktıŋ uaqyty ötıp ketkender. (Oralman kuälıktıŋ uaqyty ötıp ketkenıne 6 aidan asqandar müldem azamattyq ala almaidy)
- Azamattyq nemese yqtiiar hatqa qūjat tapsyrǧandar. (Būlardyŋ aldy bır jyldan asyp ketkenderı bar. Älıge deiın ne azamattyǧy joq, ne qūjattar joq sabylyp jürgender)
- Pasporttarynyŋ uaqyty ötıp ketkender (är türlı jaǧdailarda).
- Vizasynyŋ uaqyty ötıp ketkender.
- Qytai Halyq Respublikasynan uaqytşa sūranyp kelgender. (Būlar 2-3 ai nemese belgılı merzımge sūranyp keledı eken. Jäne Qytaidaǧy tıke tuystarynyŋ bırın kepılge qoiyp ketedı. Eger atalǧan uaqytta Qytaiǧa qaitpaǧan jaǧdaida älgı kepıldegı tuysyn «Saiasi üirenuge» alyp ketedı. Al, der kezınde qaityp barsa «Qazaqstanǧa şyqqany üşın» özderın ūstap äketedı. Bız endı Qytaidaǧy saiasi jaǧdailarǧa aralasuǧa eş mümkındıgımız joqtyǧyn eskere otyryp, el ışınde osy mäselelerdı jedel retteu jolyn qarastyrsaq.)
- Elımız azamattyǧyn alǧan Qytaidan kelgen qandastarymyz üşın Qytaidaǧy qūjattarynyŋ tüpnūsqasyn (Nopos dep atalatyn) öşıru mäselesı. (Olarǧa noposty öşıremın Qytaiǧa dep barsa, «sen ekı el azamatysyŋ» dep şekaradan ötken boida ūstap alady. Al, öşırmegen jaǧdaida Qazaqstan poliseilerı arqyly ūstap äketedı. Qalai bolmasyn Qytai qūryǧyna tüsedı.)
- Elımızdegı köşı-qon bölımşelerınıŋ qyzmettın asyra paidalanuşylyq. Oralmandardy qabyldauda, qūjattaryn rettude salǧyrttyq tanytuy. (Bırde baza ıstemei tūr, bırde bastyq joq, endı bırde qūjattaryŋ tolyq emes degen siiaqty syltaularǧa köp salynatyny anyqtaldy. Saldarynan deldaldardyŋ jūmysy jürıp tūrǧan körınedı. Bügınde oralmandar qūjat tapsyrudyŋ jalǧyz joly – deldaldar dep tüsınedı. Bız mūny eş dälelsız aityp otyrǧamyz joq. Almaty obl. Eŋbekşıqazaq aud. Şelek auylynan kelıp tüsken 40-tan astam aryz-şaǧymdar negızınde qandastraǧa kömek beru maqsatynda barǧanymyzda köz jetkızdık. Jai ǧana: «qandastardyŋ azamattyǧy jyldan asypty ne sebep bolyp tūr eken, bazadan qarap, män-jaiyn anyqtap bere alasyz ba?» degen saualymyzǧa esık-terezesın tars jauyp, jauap bermei qaşqan basşylyqtyŋ äreketı oilandyryp tastady. Aşyqtyqtan qaşudyŋ özı jemqorlyqtyŋ saldary dep tüsndık. Öitkenı, azamattyqqa qūjat tapsyryp jyl boiy sabylyp jürgen qandastardyŋ jalǧyz armany – «QR azamattyǧy qaşan şyǧady eken?» ǧana. Al, sol bır japyraq şeşımnıŋ şyqqan-şyqpaǧanyn sūrap köşı-qon bölımşelerıne barsa, jauap bermei jaltarudyŋ eş retı joq siiaqty. Är qandas özınıŋ tapsyrǧan qūjatynyŋ qai uaqytta daiyn bolatynyn bılıp otyruǧa tiıs.)
- Oralman kuälıgınıŋ uaqytyn bır jylǧa ǧana emes 4-5 jylǧa sozu nemese uaqyty ötıp ketkenderdı alty ai ışınde emes kez kelgen uaqytta bır jylǧa qaita ūzartu. Tıptı, kerek bolsa oralman kuälıgınsız azamattyqqa qūjat tapsyru mäselesın qarastyrudy. Yqtiiar hat pen oralman kuälıktıŋ azamattyq aluǧa eş qatysy joq boluyn sūraimyz. Atalǧan ekı qūjat ta qandastarymyz azamattyq almaǧan jaǧdaida elımızge kelgen şeteldık özge ūlt ökılderınen märtebesı joǧary ekenın aişyqtaityn status bolyp tabylady. Kerek deseŋız keibır mümkındıkterdı QR azamattarymen teŋ qūqyly igılıktenu üşın berıluge tiıs. Sondai-aq, türlı äleumettık kömek qarajattar men kvota alu üşın kerek. Al, «bırden azamattyq alamyn» - degen adamǧa ondai qūjattyŋ keregı ne? Qandastar kelgen bette oralman bolyp sabylyp jürgenşe azamattyq alyp, el qatarly kün körgenderı älde qaida tiımdı emes pe?
- Yqtiiar hat pen azamattyqqa şeşımdı zaŋ boiynşa ary ketse 6 ai ışınde qandastarymyz qolǧa aluǧa tiıs. Onda nege bır jarym jylǧa juyqtaǧan qandastarymyz bar osy mäselemen sabylyp jürgen?. Mūnyŋ şeşımı, tiıstı mekemelerdıŋ, köşı-qon bölımşelerdıŋ qyzmetın jaqsartu. Beinekameralardy köptep ornatu. Onlaiyn baqylaudy küşeitu. Ondaǧy zaŋsyzdyqqa, salǧyrttyqqa, ūqypsyzdyqqa qataŋ tiım salu kerek. Tıptı keibır qūjattardyŋ özı osy köşı-qon bölımşelerınde jatyp uaqyty ötıp ketken jaǧdailar tırkelgen. Qandastardyŋ qūjattaryn qabyldaǧan kezde qabyldaǧan uaqyt körsetılgen anyqtama bermeidı eken. Saldarynan köptegen bauyrlarymyz qūjattarynyŋ uaqyty däl osy köşı-qon bölımşesınde «qarausyz jatyp ötıp ketkenın» däleldei almai qinaluda. BIZDIŊ ŪSYNYS: audandyq köşı-qon bölımşelerın onlaiyn baqylau nemese halyqqa qyzmet körsetu ortalyqtaryna ornalastyru. «Bır tereze» qyzmetınıŋ igılıgın qandastarda köruge tiıs.
- Pasporttyŋ uaqyty ötken jaǧdaida Qytaiǧa şyqpai-aq, elımız ışınde retteu jolyn qarastyryp, zaŋ tetıkterıne özgertuler engızu kerek. Sebebı, Qytaiǧa qaitqan qandastardyŋ qaityp keluı ekı talai.
- Vizanyŋ uaqyty bıtpei tūryp, 15 kün būryn el ışınde ūzartyp beru jolyn qarastyru kerek.
- Qytaidan uaqytşa sūranyp kelgenderdıŋ taǧdyry qiyn ekenın joǧaryda tüsındırdık dep oilaimyz. Olardy aman alyp qaludyŋ jalǧyz joly – QR azamattyǧyn beru.
- Noposty osydan ekı jyl būryn elımız şekarasynan şyqpai tūryp, vichat äleumettık jelısı arqyly qolhat arqyly öşırtu mümkındıgı bolǧan. Sol mümkındıktı qaita qalpyna keltıru joldaryn qarastyru kerek. Notariialdy qūjattar arqyly kömektesu joldaryn ızdeu.
- Köşı-qon qyzmetın jaqsartudyŋ joly joǧaryda aitqanymyzdai: audandyq köşı-qon bölımşelerın onlaiyn baqylau nemese halyqqa qyzmet körsetu ortalyqtaryna ornalastyru. «Bır tereze» qyzmetınıŋ igılıgın qandastarda köruge tiıs. Nemese qoǧamdyq baqylau jüiesın, aşyqtyq qyzmetın ıske qosu kerek. Är basşy nemese qyzmetker özı qandai qūjat tapsyryp aldy, qandai qiyndyqtarǧa tap boldy jäne ony qalai şeşıp bergenı turaly aşyq mälımetter berıp otyru kerek. Sonda däl sondai qiyndyqqa tap bolǧan basqa qandasymyz da habardar bolyp, aqparat alyp otyratyn bolady.
«Nūr Otan» partiiasynyŋ
Bırınşı orynbasary
M. S. Äşımbaev myrzaǧa
Qūrmettı Mäulen Saǧathanūly!
Biyl «Adyrna» ūlttyq-etnografiialyq bırlestıgı Almaty qalasy, Işkı saiasat basqarmasynyŋ qoldauymen «Otan ottan da ystyq!» jobasyn qolǧa aldy. Joba aiasynda şetten kelgen qandastarǧa arnap käsıp bastau, tıldık, qūqyqtyq kurstar ūiymdastyryp keledı. Būdan tys qūqyqtyq keŋes beru syndy naqty mındettı atalǧan ūiym öz moiynyna aldy. Jäne mūndai qyzmetterdı tegın ūiymdastyryp kelemız. Şekaradan zaŋdy qūjatymen, ekı memlekettıŋ rūqsatymen kelıp, endı ne oralman kuälık ala almai, oralman kuälık alsa azamattyq ala almai sabylyp jürgen qandastardyŋ bügıngı hal-aqualyn, joǧaryǧa, iaǧni sızderge jetkızuge kırıstık. Būǧan sebep - «Adyrna» bırlestıgıne kelıp tüsken hattar legı. Bız qandastarǧa qūqyqtyq kömek berudı bastaǧan kezde-aq, jedel jelı (+7708 808 77 08 jäne +7 727 983 51 33) jäne www.qandastar.kz saityn ıske qosqan edık. Atalǧan jelıge habarlasqan jäne jazbaşa hat joldaǧandar sany kün sanap artyp keledı. Däl sondai hattardyŋ negızınde Almaty obl. Eŋbekşıqazaq aud. Şelek auylyna barǧan edık. Maqsatymyz är türlı qūjattaryn tapsyryp, jylǧa juyq sonyŋ «daiyn bolǧan nemese bolmaǧanyn» bıle almai jürgen qandastardyŋ mäselesınıŋ şyn-ötırıgıne köz jetkızu. Negızı «qolymyzda dälel bar» degen kısılerdıŋ barlyǧynyŋ mäselesın kötersek hatymyz hat emes, kıtap bolyp keter. Sondyqtan naqty öz közımızben körıp, foto-videoǧa jazyp alǧan däiekterımız negızınde söilesek. Şelekke kıre berısten «Özın köşı-qon bölımşesınıŋ basşysymyn» - dep tanystyrǧan azamat bızdı bırden tamaqqa şaqyrdy. Jäne jinalǧan kısılerdı köşı-qonnyŋ aldynan alyp ketuımızdı, olarǧa äkımşılıkten «salqyn, jaily oryn» qarastyryp qoiǧanyn aitty. Mūnyŋ özı qazaqta aitatyn «jeŋ ūşynan jalǧasudyŋ» körınısı emes pe? Bıraq bız «halyqqa uäde berıp qoiǧanymyzdy jäne talaptaryn köşı-qon bölımşesınıŋ aldynda bır-bırlep tyŋdaitynymyzdy» aittyq. Sonymen bölımşege kelgen basşy myrza özgerıp sala berdı. Esıktı tarys jauyp jauap beruden qaşty. Dörekı mınez körsetıp, bızdıŋ ıske aralaspauymyzdy talap ettı. Bıraq, bız jai ǧana «qandastardyŋ tapsyrǧan qūjattary ne üşın daiyn bolmai jatyr, sebebın bır-bırlep bılıp bereiık, mümkın qūjattyq qatelıkter bar şyǧar» - degen ūsynysymyz polisiia basşysyna tüsındıru arqyly, äreŋ esıgın aşty. Joǧaryda atalǧan mäseleler turaly foto-video däiek bar qolymyzda. Bıraq, ony eş jerge jariialamaimyz. Sebebı bızdıŋ maqsat jekelegen basşylarǧa şüilıgu emes, qandastardyŋ mäselesın köteru. Būdan şyǧar tüiın:- Atalǧan bölımşe basşysy aşyqtyqtan qaşady;
- Is-äreketterı jemqorlyqqa itermeleidı;
- Halyq aldyndaǧy mındetın sezınbeidı.
- Atalǧan mekemede qyzmet talaptary saqtalmaǧan:
- Qūjat tapsyrǧan kısılerge tübırtek berılmeidı
- Qyzmetkerler djinsy-şorty kigen
- Mekemenıŋ atauy körsetılmegen
- Memlekettık tu joq
- Qūjattardy zaŋdy merzımınen keşıktırıp, kısılerdı äbıgerge salady
Almaty oblystyq IIB
Köşı-qon qyzmetınıŋ
Basşysy E. N. Altaev myrzaǧa
Qūrmettı Erjan Nūrsūltanūly!
Biyl «Adyrna» ūlttyq-etnografiialyq bırlestıgı Almaty qalasy, Işkı saiasat basqarmasynyŋ qoldauymen «Otan ottan da ystyq!» jobasyn qolǧa aldy. Joba aiasynda şetten kelgen qandastarǧa arnap käsıp bastau, tıldık, qūqyqtyq kurstar ūiymdastyryp keledı. Būdan tys qūqyqtyq keŋes beru syndy naqty mındettı atalǧan ūiym öz moiynyna aldy. Jäne mūndai qyzmetterdı tegın ūiymdastyryp kelemız. Şekaradan zaŋdy qūjatymen, ekı memlekettıŋ rūqsatymen kelıp, endı ne oralman kuälık ala almai, oralman kuälık alsa azamattyq ala almai sabylyp jürgen qandastardyŋ bügıngı hal-aqualyn, joǧaryǧa, iaǧni sızderge jetkızuge kırıstık. Būǧan sebep - «Adyrna» bırlestıgıne kelıp tüsken hattar legı. Bız qandastarǧa qūqyqtyq kömek berudı bastaǧan kezde-aq, jedel jelı (+7708 808 77 08 jäne +7 727 983 51 33) jäne www.qandastar.kz saityn ıske qosqan edık. Atalǧan jelıge habarlasqan jäne jazbaşa hat joldaǧandar sany kün sanap artyp keledı. Däl sondai hattardyŋ negızınde Almaty obl. Eŋbekşıqazaq aud. Şelek auylyna barǧan edık. Maqsatymyz är türlı qūjattaryn tapsyryp, jylǧa juyq sonyŋ «daiyn bolǧan nemese bolmaǧanyn» bıle almai jürgen qandastardyŋ mäselesınıŋ şyn-ötırıgıne köz jetkızu. Negızı «qolymyzda dälel bar» degen kısılerdıŋ barlyǧynyŋ mäselesın kötersek hatymyz hat emes, kıtap bolyp keter. Sondyqtan naqty öz közımızben körıp, foto-videoǧa jazyp alǧan däiekterımız negızınde söilesek. Şelekke kıre berısten «Özın köşı-qon bölımşesınıŋ basşysymyn» - dep tanystyrǧan azamat bızdı bırden tamaqqa şaqyrdy. Jäne jinalǧan kısılerdı köşı-qonnyŋ aldynan alyp ketuımızdı, olarǧa äkımşılıkten «salqyn, jaily oryn» qarastyryp qoiǧanyn aitty. Mūnyŋ özı qazaqta aitatyn «jeŋ ūşynan jalǧasudyŋ» körınısı emes pe? Bıraq bız «halyqqa uäde berıp qoiǧanymyzdy jäne talaptaryn köşı-qon bölımşesınıŋ aldynda bır-bırlep tyŋdaitynymyzdy» aittyq. Sonymen bölımşege kelgen basşy myrza özgerıp sala berdı. Esıktı tarys jauyp jauap beruden qaşty. Dörekı mınez körsetıp, bızdıŋ ıske aralaspauymyzdy talap ettı. Bıraq, bız jai ǧana «qandastardyŋ tapsyrǧan qūjattary ne üşın daiyn bolmai jatyr, sebebın bır-bırlep bılıp bereiık, mümkın qūjattyq qatelıkter bar şyǧar» - degen ūsynysymyz polisiia basşysyna tüsındıru arqyly, äreŋ esıgın aşty. Joǧaryda atalǧan mäseleler turaly foto-video däiek bar qolymyzda. Bıraq, ony eş jerge jariialamaimyz. Sebebı bızdıŋ maqsat jekelegen basşylarǧa şüilıgu emes, qandastardyŋ mäselesın köteru. Būdan şyǧar tüiın:- Atalǧan bölımşe basşysy aşyqtyqtan qaşady;
- Is-äreketterı jemqorlyqqa itermeleidı;
- Halyq aldyndaǧy mındetın sezınbeidı.
- Atalǧan mekemede qyzmet talaptary saqtalmaǧan:
- Qūjat tapsyrǧan kısılerge tübırtek berılmeidı
- Qyzmetkerler djinsy-şorty kigen
- Mekemenıŋ atauy körsetılmegen
- Memlekettık tu joq
- Qūjattardy zaŋdy merzımınen keşıktırıp, kısılerdı äbıgerge salady