Saiasattanuşy - būl öz memleketınıŋ de, basqa elderdıŋ de qazırgı saiasi oqiǧalaryn jaqsy bıletın maman. Būl sondai-aq ırı kompaniiadaǧy basqaru jäne köşbasşylyq mäselelerın şeşudı bıletın adam. Sondyqtan mūndai maman damuşy ırı kompaniiada taptyrmas bolyp şyǧady. Saiasattanuşy kompaniia qyzmetın dūrys üilestıru üşın barlyq faktorlardy käsıbi baǧalai alady. Saiasattanuşynyŋ mamandyǧy erekşe. Osy mamandyq boiynşa joǧary bılım alǧan adam älemdık jäne aimaqtyq saiasatty boljau boiynşa sarapşy bolyp sanalady. Saiasattanuşynyŋ negızgı qyzmetı - memlekettık organdar men bükıl qoǧamnyŋ saiasi sauattylyq deŋgeiın arttyru.
«Saiasattanu» mamandyǧy boiynşa «äleumettık bılımder bakalavry» akademiialyq därejesı berıledı. Olardyŋ syrtqy jäne ışkı saiasatyn jüzege asyru boiynşa memlekettık basşylyqtyŋ ärtürlı buyndarynda ūiymdyq-basqaruşylyq ıs-ärekettermen ainalysuǧa mümkındıkterı bar.
Saiasat - būl qoǧamdy jäne bükıl eldı basqarudyŋ naǧyz önerı. Sondyqtan būl salaǧa älemde bolyp jatqan saiasi oqiǧalardy jaqsy bıletın naǧyz mamandar qajet. Saiasattanuşylardyŋ pıkırın ükımet ärqaşan eskeredı. Öitkenı, bır qatelık memleketke qymbatqa tüsuı mümkın. Ükımettıŋ dūrys emes äreketterın tüzetu odan da qiyn. Sondyqtan saiasattanuşylardyŋ jūmysy el üşın öte qajet.Būl mamandyq bedeldı ǧana emes, sonymen qatar sūranysqa ie. Käsıbi saiasattanuşynyŋ intellektualdy qyzmetı ärdaiym joǧary baǧalanady. Saiasattanuşynyŋ käsıbı 3 aspektte bar: qoǧamdyq sarapşy, saiasattanuşy-ǧalym, qoǧamnyŋ saiasi ömır praktikasynda maman. Bırınşı jaǧdaida saiasattanuşy - qoǧamnyŋ saiasi, ekonomikalyq, äleumettık salasyndaǧy qoǧamdyq sarapşy. Saiasattanuşy - saiasattanu salasyndaǧy sertifikattalǧan maman; ol qoǧamnyŋ saiasi ömırın dūrys tüsındıruge qabılettı maman. Üşınşı nūsqada saiasattanuşy saiasattanuşy, keŋesşı, saiasi jurnalist jäne saiasattanu mūǧalımı funksiialaryn oryndaidy. Saiasattanu mamandyǧy boiynşa bakalavrlar käsıbi qyzmettıŋ kelesı baǧyttaǧy käsıpterın jüzege asyrady:
- saiasat teoriiasy men tarihy;
- saiasi instituttar men prosesster;
- halyqaralyq qatynastar saiasattanuy;
- salystyrmaly saiasattanu;
- qoǧammen bailanys jasau;
- konfliktologiia;
- imidjeologiia;
- elitologiia.
Käsıbi qyzmetınıŋ mazmūny:
- memlekettık jetekşılık etu men basqarudyŋ ärtürlı satylaryndaǧy ışkı jäne syrtqy saiasatty jüzege asyrudy ūiymdastyru-basqaru qyzmetı;
- saiasi jüienıŋ qyzmetın, saiasi-äkımşılık, saiasi şeşımderdı daiyndau, basqaru men jüzege asyru, sailau kampaniialaryn jürgızu, memlekettık jäne aimaqtyq deŋgeidegı qoǧammen bailanys jasau, zaŋǧa säikes öz ökılettıkterın oryndau maqsatynda zaŋdy jäne jeke tūlǧalardyŋ bilık qūrylymdaryna yqpal etu tehnologiialaryn ıske asyruyn daiyndaityn jäne qoldaityn tehnologiialyq qyzmet;
- memlekettık basqaru konsepsiiasyn, memlekettık basqaru qūrylymdary, qoǧamdyq ūiymdar men partiialardyŋ strategiiasyn jäne taktikasyn äzırleu, ışkı jäne syrtqy saiasi prosesterdı saraptau boiynşa eksperttık-keŋesşılık qyzmet, qysqa merzımdı jäne ūzaq merzımdı boljamdar;
- zertteu jobalary men taldaulardy, faktılerın jinaqtaudy, saiasi ömırdıŋ jaǧdailary men qūbylystarynyŋ qūraldaryn äzırleudegı zertteu qyzmetı;
- bılım mekemelerı men ūiymdaryndaǧy pedagogikalyq qyzmet.
Äl–Farabi atyndaǧy Qazaq ūlttyq universitetınıŋ SAIаSATTANU bölımı köp satyly jüiede bakalavr, magistr, PhD doktory, ǧylym kandidaty, ǧylym doktorlary boiynşa maman kadrlardy daiyndaidy.
Tört jyldyq bılımnen keiın mamandyqty bıtıruşı bakalavr akademiialyq därejesın, al eger de bılımı “öte jaqsy” bolsa ǧylymi pedagogikalyq baǧyttaǧy magistraturada (2 jyl) nemese beiındık baǧyttaǧy magistraturada (1 jyl) bılımın jalǧastyryp magistr akademiialyq därejesın alady. Joǧarǧy bılım beru jüiesınde jäne qazaqstandyq qoǧamnyŋ qyzmetınde saiasi ǧylymnyŋ jäne oqu pänınıŋ ädıstemelık jäne dünietanymdyq rölın köteru. Qazırgı saiasi mäselelerdı tiımdı şeşetın jäne qoǧamdyq prosesterde boljai alatyn, qoǧamnyŋ qajettılıgın qanaǧattandyra alatyn bılıktı saiasattanuşylardy, analitikterdı, sarapşylardy, polittehnologtardy daiyndau. Jas mamandardy sapaly teoretiko-ädıstemelık jaǧynan qamtamasyz etu, oqu prosesın jetıldıru, jaŋa zamanǧa sai oqulyqtar men oqu-qūraldaryn daiyndau, sonyŋ ışınde elekttrondy oqulyqtar, syrtqy bölımdegı studentterdı qaşyqtyqtan oqytudy damytu. Saiasattanu pänın oqytuda memlekettık tıldıŋ märtebesın köteru, qazaq bölımın belsendı damytu jäne onyŋ oqu-ädıstemelık bazasyn jetıldıru. Kafedra janynan ǧylymi-zertteuler ortalyqtaryn qūru: respublikadaǧy qazırgı saiasi prosesterdı taldau jäne äleumettık-saiasi qaqtyǧystardyŋ aldyn-alu jäne olardyŋ nätijelerın oqu prosesınde paidalanu. Kafedranyŋ bailanysyn memlekettık qūrylymdarmen, ışık jäne syrtqy saiasat qoǧamdyq bailanys bqlımderımen keŋitıp, bolaşaq saiasattanuşylardy daiyndau maqsatynda serıktestık formasyn damytu. Älemdık bılım beru keŋıstınıe integrasiialanu,msaiasattanuşy mamandardy daiyndauda älemdık sapa deŋgeiıne sai kelu, Bolon Deklarasiiasy şeŋberındegı bılım berudıŋ üş deŋgeiı boiynşa kredittık oqytu jüiesın ärı qarai damytu maqsatynda şeteldık universitettermen halyqaralyq serıktestıktı bekıtıp damytu. Studentterdı gumanizm, adamgerşılık,tözımşıldık jäne ūltaralyq kelımı qaǧidalary negızınde tärbieleu jäne joǧarǧy azamattyq ūstanymdy jäne qazaqstandyq patriotizmdı qalyptastyru siiaqty mındetterdı aldyna maqsat etıp qoiǧan kafedra.
Tek bızde ǧana käsıbi jäne ömırlık mäselelerdıŋ şeşımın özındık şeşu stimuldaryn; intellektualdy, mädeni, adamgerşılık jäne fizikalyq damudaǧy tūlǧalyq qasietterge qanaǧattanu sezımın sezıne otyryp; özıŋızdıŋ talantyŋyzdy aşasyz; äleumettık özgerısterge beiımdelu daǧdylaryn üirenıp, mınez-qūlyqtyŋ pozitivtı ülgılerın qalyptastyrasyz. Bızdıŋ fakultette bılım ala otyryp, sız erekşe universitettık kampusta ömır keşesız.
Bügıngı taŋda sızde dūrys taŋdau jäne bızben bırge öz bolaşaǧyŋyzdy jasau mümkındıgı bar.
Eliza NŪRAHYMAN, äl-Farabi atyndaǧy Qazaq ūlttyq universitetı,
filosofiia jäne saiasattanu fakultetı,
saiasattanu jäne saiasi tehnologiialar kafedrasy,
«Saiasattanu» mamandyǧynyŋ
1-kurs magistranty
