Tanymal jurnalist Arman Şoraevtyŋ jazbasy ärı äserlı, ärı şynaiy eken. Halyqqa kelgende aiamşaqtanyp, körme ötkızuge kelgende közsız şaşylatyn bilıktıŋ daralyǧyn betıne basypty ol.
Köpbalaly analarǧa arnalǧan aqşany qaidan aluǧa bolaryn myna men naqty bılemın. Bızdıŋ elde Ana atanudy mamandyqqa ainaldyratyn kez keldı.
Bır balaly boldyŋ eken – aiyna 100 dollar al, ekınşınıŋ enşısıne – 200 dollar berılsın, ülkenınıŋ eseiıp ketkenı maŋyzdy emes.
Üşınşısın bosansaŋ – 300 dollar aluǧa laiyqtysyŋ.
Törtınşısın jaryq düniege äkeldıŋ eken, endeşe tört bölmelı päter nemese 120 şarşy metrden kem bolmaityn üi bersın Ükımet.
Osy arqyly qazaqtyŋ sanyn köbeitıp otyrǧan Analarǧa alǧysyn jaudyrsyn. Olarǧa tiesılı ülesın tölesın.
Besınşısın bosansa 500 dollar bersın nesıbesı dep. Altynşysyn, jetınşısın…bosanǧan jaǧdaida tölenetın järdemaqy tiısınşe 100 dollarǧa köbeiıp otyrsyn.
Külkılı ärı qisynsyz körınbei me, menıŋ ūsynysym? Joq, külkılı de, qisynsyz da emes, anyǧynda! Äbden pısıp-jetılıp kemelıne kelgen zaŋdy ärı ädıl talap!
Būl ūlttyq qauıpsızdıktıŋ deŋgeiındegı dünie ärbırden soŋ. Täuelsızdıktıŋ baiandy bolǧanyn qalasaq däl osyndai qareketke baruymyz qajet.
Ötkendı oi elegınen ötkızıp körıŋızşı, qazaqtyŋ körmegen qorlyǧy, tartpaǧan azaby bar ma?
Būdan jüz jyl būryn tıgerge tūiaq qaldyrmai sypyryp-süiırıp äketken bolşevikterdıŋ kesırınen aşarşylyqqa ūşyrap, halqynyŋ teŋ jartysynan aiyrylyp tyndy. Süiegı kömusız qaldy qanşama bozdaqtyŋ…
Sovet ökımetınıŋ qolymen jasalǧan sol genosid bolmaǧanda qazaqtyŋ sany bügıngı künı 50 mln-nyŋ üstınde bolar edı.
Al qazır şe? Qazır bızdıŋ sanymyz 10 mln-nan säl ǧana asady.
Turasyn aitaiyn, bız, tuǧan topyraǧanda ädıldık ornatyp, tarihy men tılınıŋ saltanat qūruy üşın älı künge deiın tynymsyz küresıp jatqan joǧaludyŋ aldynda tūrǧan ūltpyz.
Bızdı joǧaludan qūtqaratyn jalǧyz ǧana jol bar. Ol – köbeiu. Ösıp, önu! Übırlı-şübırlı bolu. Bır atanyŋ balalary bır qauym elge ainalatyn zamanǧa jetu.
Taǧy 10 jyl ötkesın bızdıŋ sanymyz qazırgıge qaraǧanda bır jarym esege köbeiuı kerek. Jiyrma jyl ötkesın bügıngıge qaraǧanda ekı esege köp boluǧa tiıstımız.
Bızge Batyrlar kerek. Büiırdegı aşköz Aiu men jylmaǧai Ajdahadan qasyq qany qalǧanşa qorǧaityn Qobylandylar, Qabanbailar, Bögenbailar qajet qazaqqa. Mūndai alyptardy ömırge äkeletın Analar qajet…
Kem degende 35 mln tūrǧyny bar memleketke mūhtajbyz. Sol kezde ǧana öz qolymyz öz auzymyzǧa jetedı. Körşı-qolaŋnyŋ qabaǧynan yqpaityn, ışkı naryǧy öz qajettıgın özı ötei alatyn eŋselı elge ainalamyz.
Halyqtan sūrady ma?
Sız: «sonda būǧan qajet qarajatty qaidan alamyz?» deuıŋız mümkın. Bılesız be, aqşa degenıŋ jyrtylyp aiyrylady bızdıŋ elde.
Tek tırşılıkke tük qatysy joq, erteŋgı künı qaŋyrap qalatyn jobalarǧa jūmsalady.
Ana Şuchinskıdegı tramlindı alaiyqşy. Soǧan 1 mlrd dollardy töge saldy.
Bükıl elde tramplinmen tömen qūldilaityn äi, ärı ketkende jüz adam bar şyǧar. Joq, oǧan qaraǧan joq. Töge saldy. Däl sondai tramplin Almatyda tūr äitpese.
Al Şuchinskıge kım barady? Alty ai qys ol jaqta. Süiegıŋnen ötetın saqyldaǧan sary aiaz. Kündız minus 20, tünde odan beter.
Üsıp ölgısı kelmese, esı dūrys adam şaŋǧymen sekırmeidı mūndai künı. Jazda jel. Öŋmenıŋnen ötedı. Ūşyryp äketedı. Esı dūrys adam şaŋǧymen sekırmeidı mūndai künı.
Ärı ketse 5 kün. Şuchinskıde tramplinnen sekıruge jaraityn ärı ketse 5 kün bar. Mıne, osy bes künge jäne älgı jüz şaŋǧyşyǧa bola bızdıŋ Ükımet 1 mlrd dollardy şaşa saldy.
Ekonomikasy bızdıkınen 50 ese ülken Ūlybritaniiada älı künge bırde de bır tramlplin joq. Olar qalai kün keşıp jür sonda?
Alysqa barmai-aq, Astanany alaiyq.
Piramidanyŋ ışınde opera sahnasy men 1300 adamǧa şaqtalǧan körermen zaly bar.
Joq, bızge azdyq ettı būl. Aldyq ta «Qazaqstan» deitın taǧy bır konsert zalyn salyp tastadyq.
Oipyrmai, ol da azdyq ettı. Opera teatryn tūrǧyzaiyq, destık…
Taǧy bırneşe milliard dollar it-räsuä boldy osylaişa. Ne üşın, kım üşın saldy solardy? Halyqtan sūrady ma?
Piramidadaǧy konserttık zal qaŋyrap tūr qazır. Jylyna 10-15 kün jūmys ıster, ıstemese ol da joq.
Qaŋyrap tūrǧanmen qarausyz emes, būlardy ūstau şyǧyny bar ǧoi?! Işı-syrtyn jamap jasqau, alty ai qysta jylytudyŋ özıne jyl saiyn biudjetten bırneşe million dollar bylai-aq ketedı.
Taza aqymaqşylyq. Esersoqtyq. Daraqylyq.
Däl qazır köz aldyma Tramp elestep, Donald aǧaidyŋ Maikrosoft, Eppl , Djeneral elektrik siiaqty alyptarǧa aidaladaǧy Alabamadan däl osyndai joba saludy būiyryp tūrǧan sätı elestep kettı. Ertesıne-aq esınen adasqan dep, Aq üiden aidap şyǧar edı ony.
Men tek közıme ılıkkenderdı ǧana mysalǧa keltırdım. Qazaqstannyŋ kartasyn şolyp şyǧyŋyzşy, mūndai mänsız, maǧynasyz jobalardan aiaq alyp jüre almaisyz.
Jeter endı. Tözım tausyldy, sabyr sarqyldy. Künı keşe suyq jerdıŋ qoinyna tapsyrylǧan bes talşyn-taǧdyrdyŋ köz jasy keşırmeidı äitpese…
Audarǧan, Duman BYQAI
Pıkırler
pıkır
59
0
