Şeteldık diplomattar QR Parlamentı Mäjılısıne aldaǧy sailauǧa daiyndyq barysymen tanysty

Syrtqy ıster ministrlıgı men Ortalyq sailau komissiiasy elımızde akkredittelgen şeteldık diplomatiialyq korpustyŋ ökılderı üşın aldaǧy Qazaqstan Respublikasy Parlamentı Mäjılısı men mäslihattaryna sailauǧa arnalǧan bırlesken dästürlı brifing ötkızdı. Is-şarany aşqan Qazaqstan Respublikasy Syrtqy ıster ministrınıŋ orynbasary Roman Vasilenko aldaǧy Mäjılıs pen barlyq deŋgeidegı mäslihattarǧa sailau Qazaqstan üşın elımızdıŋ qazırgı tarihyndaǧy eŋ özgermelı kezeŋderdıŋ bırın belgıleitın maŋyzdy oqiǧa bolyp tabylatynyn atap öttı. Ol sondai-aq aldaǧy sailau demokratiia jolynda taǧy bır qadam bolatyny sözsız dep qosty.   Söz söileu barysynda diplomat ışkı jäne syrtqy syn-qaterlerge qaramastan, Memleket Basşysy Qasym-Jomart Toqaevtyŋ «Küştı Prezident – yqpaldy Parlament-esep beretın Ükımet» formulasyna adal ekendıgınıŋ aiqyn körınısı bolyp tabylatyn reformalardyŋ ıske asyrylǧany turaly aitty. Osylaişa, ol üzdıksız progress pen oŋ özgerısterdı qamtamasyz etuge niettı, oǧan onyŋ ötken jyly bastalǧan reformalardyŋ bükıl keşenı dälel bola alady.  

Ortalyq sailau komissiiasynyŋ Töraǧasy Nūrlan Äbdırov aldaǧy sailauǧa daiyndyq turaly aityp berdı. Brifingke qatysuşylarǧa arnaǧan sözınde Ortsailaukom basşysy aǧymdaǧy sailau nauqany soŋǧy 10 aida törtınşı bolyp tabylatynyn, bız Konstitusiiaǧa, QR Prezidentın, sondai-aq Parlament Senatynyŋ deputattaryn sailauǧa tolyqtyrular men özgerıster engızu boiynşa jalpyūlttyq referendum ötkızdık dep mälımdedı. Ortalyq sailau komissiiasynyŋ barlyq küş-jıgerı Qazaqstan Respublikasynda ädıl, şynaiy jäne erkın sailau ötkızuge baǧyttalǧan dep atap öttı Nūrlan Äbdırov. Sonymen qatar OSK basşysy 19 qaŋtarda Prezidenttıŋ Jarlyǧymen Qazaqstan Respublikasy Parlamentı Mäjılısı deputattarynyŋ kezekten tys sailauy taǧaiyndalǧanyn eske saldy. Ol resmi türde būl sailau kezekten tys bolǧanymen, Memleket basşysynyŋ 2022 jylǧy qyrküiektegı Qazaqstan halqyna Joldauynda ūsynǧan sailau nauqandarynyŋ kestesıne säikes ötkızıletının atap öttı. Ol sondai-aq osy sailau nauqany jaŋa sailau erejelerı men normalary boiynşa jürgızılıp jatqanyn atap, dipkorpusty sailau zaŋnamasyndaǧy eleulı özgerıster turaly habardar ettı, onyŋ ışınde Parlament Mäjılısı men mäslihattar deputattaryn sailau kezınde jaŋa proporsionaldyq-majoritarlyq modelge köşkenımızdı, Parlament Mäjılısınde Qazaqstan halqy Assambleiasynyŋ Mäjılıstegı kvotasynyŋ joiylǧanyn jäne azamattardyŋ tıkelei dauys beruı arqyly joǧary ūlttyq palatalardyŋ bırı qalyptastyǧyna, sondai-aq aumaqtyq sailau komissiialarynyŋ jūmysyn käsıbi negızge auystyrylǧanyn atap öttı. Nūrlan Äbdırov Qazaqstannyŋ tūraqty sailau däuırıne enıp jatqanyn, osyǧan bailanysty aumaqtyq sailau komissiialary müşelerınıŋ käsıbilenuı siiaqty jaŋaşyldyqtyŋ maŋyzy zor ekenıne erekşe toqtaldy. Osyǧan bailanysty sailau komissiialarynyŋ müşelerın jäne sailau prosesınıŋ barlyq qatysuşylaryn oqytu mäselesıne köp köŋıl bölınedı. Osy maqsatta OSK öŋırlerde oqytu seminarlaryn ūiymdastyrady. Aumaqtyq, okrugtık jäne uchaskelık komissiialardan basqa, saiasi partiialardyŋ, BAQ, ÜEŪ, jastar, mügedektıgı bar adamdar men koll-ortalyqtar qyzmetkerlerınıŋ ökılderı de oqytudan ötedı. Ortsailaukom Töraǧasy sonymen qatar OSK 18 aqpanda saǧat 18.00 – de elımızdıŋ barlyq 7 saiasi partiianyŋ Parlament Mäjılısıne kandidattardyŋ partiialyq tızımderı tırkelgenın, oǧan 281 kandidat engızılgenın, onyŋ ışınde 107 adam - äielder, jastar jäne mügedektıgı bar adamdar, olar zaŋnamaǧa säikes kemınde 30 prosenttı qūrauy tiıs ekenın qysqaşa baiandady.

  Nūrlan Äbdırov bırmandattyq okrugter boiynşa Parlament Mäjılısıne 13 nauryzdaǧy jaǧdai boiynşa 385 kandidat tırkelgenın habarlai otyryp, kandidattardy tırkeu qorytyndylary turaly diplomattardy habardar ettı. Eŋ ülken bäsekelestık Astana jäne Almaty sailau okrugterınde baiqaldy, ol bır mandatqa 38 jäne 40, sondai-aq 30, 28 jäne 27 kandidatty qūraidy. Tırkeu qorytyndysy boiynşa eŋ az bäsekelestık Türkıstan oblysynyŋ №25 okrugınde - bır mandatqa 4 kandidat.   OSK Töraǧasy öz sözınde sailau aldyndaǧy ügıttı ötkızu turaly da aitty, ol sailau aldyndaǧy ügıt 18 nauryzda saǧat 00.00-ge deiın jalǧasatynyn habarlady. Kandidattar men saiasi partiialar üşın ügıt jürgızu üşın BAQ-qa qol jetkızudıŋ teŋ şarttary jäne baǧdarlamalarmen söz söileu üşın qarajattyŋ teŋ bölınuı berılgen. 1 jäne 10 nauryzda saiasi partiialar ūiymdastyrǧan «Qazaqstan» jäne KTK telearnalarynyŋ tıkelei efirınde sailau aldyndaǧy pıkırsaiystar öttı. 16 nauryzda Ortsailaukom ūiymdastyrǧan sailau aldyndaǧy televiziialyq pıkırsaiys «Habar» telearnasynyŋ efirınde ötedı.   Ortalyq sailau komissiiasy aşyq rejimde jūmys ısteidı, sailau taǧaiyndalǧan sätten bastap barlyq otyrystar jariialylyq jäne qoljetımdılık jaǧdaiynda ötedı, būqaralyq aqparat qūraldary qatysady, surdoaudarmasy bar internet-resurstarda tıkelei transliasiialau arqyly otyrysqa qatysu mümkındıgı qamtamasyz etılgen. Barlyq otyrystarǧa halyqaralyq baiqauşylar şaqyrylady. Ärbır otyrystyŋ qorytyndysy boiynşa Ortalyq sailau komissiiasynyŋ qabyldanǧan şeşımderın tüsındıru maqsatynda brifingter ötkızıledı. Ortalyq sailau komissiiasynyŋ saitynda telegramm-arna jäne sailau jönındegı arnaiy bölım jūmys ısteidı. Sailau nauqanyn aqparattyq süiemeldeu boiynşa ülken jūmys jürgızılude.   Halyqaralyq yntymaqtastyq aiasynda Nūrlan Äbdırov Ortalyq sailau komissiiasy halyqaralyq instituttarmen, ükımettık emes ūiymdarmen jäne sarapşylar qauymdastyǧymen yntymaqtastyq üşın aşyq ekenın atap öttı.   Ol EQYŪ DİAQB 3 nauryzda jariialanǧan QR Parlamentı Mäjılısı deputattarynyŋ kezekten tys sailauyn baiqau boiynşa aralyq esep daiyndalǧanyn habarlady. Sondai-aq 11 nauryzda Täuelsız Memleketter Dostastyǧynan baiqauşylar Missiiasynyŋ Qazaqstan Respublikasy Parlamentı Mäjılısı deputattarynyŋ kezekten tys sailauynyŋ daiyndaluyn baiqau barysy turaly aralyq esebı jariialandy.   OSK basşysy öz sözınde halyqaralyq baiqauşylardy akkreditteu 13 nauryzda aiaqtalǧanyn atap öttı.   Ortalyq sailau komissiiasy 793 baiqauşyny, onyŋ ışınde EQYŪ DİAQB, EQYŪ PA, TMD PA, TMD PAA, ŪQŞŪ PA, Türkı memleketterı ūiymdary, TürkPA, ŞYŪ, AÖSŞK, İYŪ, Jerorta teŋızı Parlamenttık Assambleiasy, sondai-aq 41 şet memleketten baiqauşylar Missiiasynyŋ ökılderın akkredittedı.   OSK Töraǧasy ekıjaqty yntymaqtastyq jelısı boiynşa sailaudy baiqau üşın 16 eldıŋ Ortalyq sailau komissiialarynyŋ ökılderı, onyŋ ışınde Äzırbaijan, Moldova, Moŋǧoliia, Täjıkstan jäne Özbekstan Ortalyq sailau komissiialarynyŋ töraǧalary keletının aitty.   Nūrlan Äbdırov dipkorpusqa Qazaqstan Parlamentı Mäjılısıne kezekten tys sailaudy baiqauǧa qatysu nietı üşın alǧys aityp, OSK sailau prosesın ötkızu räsımderınıŋ barynşa aşyqtyǧy men demokratiialylyǧyn qamtamasyz etetınıne sendırdı.   Şeteldık diplomatiialyq missiialardyŋ basşylary Ortalyq sailau komissiiasy Töraǧasynyŋ aldaǧy dauys berudı ūiymdastyruǧa jäne sailaudy baiqau prosesıne qatysty köptegen sūraqtaryna tolyq jauap aldy.