Anar Beksultanova Jambyl oblysy Talas aýdanyna qarasty Úsharal aýylynda dúnıege kelgen. Týǵannan eki qoly joq azamat taǵdyrdyń synyna moıymaı, aıaǵymen sýret salyp, qyz jasaýyn tigip júr. On eki múshesi saý adamdar jumys tappaı júrgende Anar Beksultanovanyń qajyrly jasaýy kópshilikke úlgi bolsa kerek.
Búginde Anar Beksultanova Jambyl oblysynda ǵana emes, elimizge esimi keńinen tanymal azamat. Jýyrda ol memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevpen kezdesip, óziniń nemen aınalysyp jatqanyn tanystyrdy. Múmkindigi shekteýli jan óziniń balalyq shaǵynan bastap, el qataryna qosylǵan sátine deıingi oqıǵany baıandap berdi.
«Meniń mektep qabyrǵasyn attaǵanymnyń ózi áserli oqıǵa bolǵan. Árıne ata-ana óz balasyna jamandyq tilemeıdi. Meniń aldymdaǵy úsh ápkem men bir aǵamdy mektepke alyp baryp, qyzyqty sátin keship jatqanda men dúnıege keldim. Osy rette aıta keteıin balalyq shaǵymda «Men nege múmkindigi shekteýli jan bolyp týyldym? Áttegen-aı» dep ózimdi nemese ata-anamdy jazǵyrǵan emespin. Óıtkeni men ata-anamdy syılaǵanym sonshalyq olardyń júregine qaıaý salǵym kelmedi. Árıne ózimniń qalaı týylǵanymdy biletinmin. Biraq ony suraq retinde qoıýǵa bolmaıtynyn sezip júrdim. Men eshqashan da ata-anama «Men nege osylaı bolyp týyldym» dep suraq qoıǵan emespin. Osylaı júrgen kezde 1 qyrkúıek bolyp, balalar oqýǵa kirisip ketti. Ata-anam mektep dırektoryna jolyǵyp «Osyndaı qyzymyz bar. Ne isteımiz?» dep aıtypty. Mektep dırektory Qabylbekova degen apaıymyz «Qatarynan kem qalmasyn. Balalardyń arasynda júre bersin. Ákelińizder» degen eken. Men ómirimniń sátti oqıǵasy osydan bastalady dep túsinemin. Óıtkeni meniń qoǵamǵa beıimdelip, meni qoǵamnyń qabyldaýy mekteptegi ómirimnen bastaldy.
Árıne mektepte balalar ay shyndyqty aıtyp, aıamady. Mine osy aıamaıtyn ortaǵa aldy da meni kirgizip jiberdi. Ustazdardyń meırimimen aýylda ózime dos taýyp, jaqynnan aralastyq. Ul balalar bas kıimimdi alyp, laqytyryp jiberip, keıde tipti qaǵyp jiberetin. Biraq balalar basqa qyzdarǵa da solaı istep jatatyn. Biraq osynyń bári maǵan kerek boldy. Sol qulaý men jylaýdan qaıtadan turyp júgirý ıaǵnı qoǵamǵa beıimdelý sol kezden bastaldy.
1996 jyly on bir jyldyq Úsharal orta mektebin aıaqtadym. Túlikter ár túrli maman ıesi bolatynyn aıtyp, maqtanyp jatty. Sol kezde «Men kim bolamyn?» degen suraq týdy. Eshkim menen «Anar sen qandaı maman ıesi bolasyń?» dep suraǵan joq. Sebebi ol kezde qıyn zaman boldy. «Sen kim bolasyń?» dep suramaq turmaq nan taýyp jeýdiń ózi muńǵa aınaldy. Árıne, ash qalǵan joqpyz, biraq bul qıynshylyq bizdiń úıdi de aınalyp ótpedi. Ata-anamyz «Balalarymyzǵa qalaı tamaq taýyp beremiz?» dep otyrǵanda men búırekten sıraq shyǵaryp «Men oqımyn» degenim qalaı bolar eken?», dep 1995 jyly úndemedim.
Bir jyl ótkennen keıin menen keıingi túlekter mektep bitirip, men taǵy qalyp qoıayn dep otyrmyn. Sol jyly kórshi Bostandyq degen aýylǵa ápkem turmysqa shyǵyp edi, sol aýylǵa qonaq bolyp bardym. Atalǵan aýylda qyzdar men jigitter otyrdyq. Sol kezde bir jigit «Anar bıyl oqýǵa barasyń ba?» dep surady. Eń birinshi meniń júregimdi dir etkizgen suraq osy boldy. Men oǵan «Baratyn shyǵarmyn» dep jaýap berdim. Ol «Eger qajet bolsa meniń ped ýchılıede tanysym bar?» dep aıtty. Ol zamanda qazirgidegideı «Bizdiń ýnıversıetetke kelip tús» degen sekildi úgit-nasıhat júrgizetin ýnıversıtetter joq edi. Men ol kezde ýnıversıet pen ınstıtýttyń qaısysy úlken ekenin bilmeıdi ekenmin. Ol bala: «Eń birinshi SPTÝ bar. Oǵan 9 synyptan keıin baryp túsesiń. Odan keıin stat tehnıkým, ped ýchılıe jáne med ýchılıe bar. Sondaı-aq 11 klastan keıin ınstıtýttar bar. Bizde Jambylda pedagogıkalyq, tehnıkalyq jáne gıdrologııalyq ınstıtýt bar. Biraq ýnıversıetet joq. Ýnıversıtetter tek qana Almatyda ǵana bar. Ýchılıe túsesiń be?» dep surady.
Men «Joq. Men ólgen kúnimnen ınstıtýtqa baratyn shyǵarmyn. Biraq men ýnıversıtette oqımyn» dedim. Mende «Men nege ýchılıede oqýym kerek?» degen ambıııa boldy. Perishte aýmın dedi. Aýylǵa kelgennen keıin úıdegilerden eshkim úndemeıdi. Men oqýǵa túskim keledi» dep aıtaıyn desem ata-anamnyń júregin aýyrtatyn sekildimin. Aıtpaıyn desem ýaqyt ótip bara jatyr. Jalpy bir nárse aıtýym kerek bolsa, ózimnen úlken ápkeme jetizetinmin. Odan keıin ol áke-shesheme jetkizetin.
Men oǵan «Eldiń bári oqýǵa daıyndalyp jatyr eken. Men bıyl da oqýǵa barmaımyn ba? Oqýǵa barmasam ólemin» dedim. Árıne men ólmes edim, odan Alla saqtasyn. Biraq men janaıqaıymdy osylaı jetkizgim kelgen sekildi. Sol kúni keshe áke-sheshem habardar bolǵanda «Men bul úıde Saǵyntaıdyń aýrý qyzy bolyp otyrmaımyn» dedim. Óıtkeni Bostandyq aýylynan «Ýnıversıtetke túsemin» degen motıvaııa alyp keldim. Meniń sózimnen keıin anam aýyldyń ákimine barady. Ol aýdan ákimine habarlasady. Bir aptanyń ishinde aýdanǵa shaqyryp, meniń qujattarymdy tekserip bolǵannan keıin «Al endi tez arada qalaǵa baryńyz» dedi.
Qalaǵa kelgen 1996 jyly Jambyl pedagogıkalyq ınstıtýty Jambyl gýmanıtarlyq ýnıversıtet bolypty. Alla taǵala osyny men úshin jasaǵan sııaqty. Ol kezde ýnıversıtettiń rektory Ýálıhan Bıshımbaev bolatyn. Aǵamyz aldyma 32 mamandyqty qoıyp «Osy mamandyqtyń birin tańda» dedi. Mundaı baqyt eshkimniń basynda bolmaǵan shyǵar. Qysqasy emtıhannan ótsem de, ótpesem de ótip turmyn. Ýálıhan aǵa «Osylardyń ishinde saǵan tarıh pen aýdarma isi sáıkes keletin shyǵar» dep otyrmyn» dedi. Men bala kezde gúl ósirýge úıir boldym. Jylyjaıda gúl ósirip, qaraý meniń armanym bolatyn. Men «Bıologııa mamandyǵy bar ma?» dep em, «Bar. Biraq saǵan qıyn bolmaı ma?» dep surady. «Joq, qıyn bolmaıdy. Men bıolog bolǵym keledi» dedim. «Jaraıdy» degen soń bıolog mamandyǵyna oqýǵa tústim. El qatarly emtıhan tapsyryp, grantqa tústim.
Oqımyn degen armannan oqýǵa túskennen keıingi jaǵdaı múlde bólek eken. «Qalaǵa kelgennen keıin orta meni qalaı qabyldaıdy?» degen qorqynysh, úreı boldy. Úsharaldaǵy qyzǵa Jambyl qalasy úlken qala bolyp kórindi. Jatahanaǵa ornalastyryp, mamam ekeýmizge bólek bólme berdi. Ár aýdannan kelgen qyzdarmen jaqsy aralasyp kettik. Men bastapqyda uıańdaý bolatynmyn. Óıtkeni bala kúndegi kóptegen armandarym iske aspaı ketti. Máselen sport oıyndary bolyp jatqanda bir buryshta baqylap otyratynmyn. Óz oıymsha keremet bıshi edim. Túr dese, túr, kelbet dese kelbet bar. Biraq bir áttegen-aı bar. Ókinishke qaraı syrttaı baqylaýshy bolyp otyratynmyn. Jasymdy eshkimge kórsetpeı jylaǵan kezder boldy. Dıskotekalarda bıleı almaı, ne án aıta almaı júrgenim janyma batty. Sol kezde bireý kelip dem berýdiń ózi dátqa qýat bolady eken. Men buǵan ata-anamdy kinálamaımyn. Óıtkeni olardyń menen basqa 6 balasy boldy. Qazir múmkindigi shekteýli balanyń janynda ata-anasy júredi. Úkimet járdemaqysyn tólep, ár túrli ortalyqtar ashyp, balalardyń jaǵdaıyn jasap jatyr. Balalar úshin keremet shyǵarmashylyq ortalyqtar ashyp qoıǵan. Ókinishke qaraı meniń kezimde mundaıdyń biri de bolǵan joq. Óıtkeni bir aýylda bir múmkindigi shekteýli bala boldym.
Mekteptiń 9 synybyna kelgen kezde meniń qarýym til ekenin jaqsy bildim. Aýdıtorııany tilmen qaratyp, sóz sóıleýge yńǵaıly ekenimdi baıqadym. Tilimdi durystap sóıleý bilýim kerek dep óz-ózimdi tárıbeıeledim. 1996 jyly JGÝ dep atalǵan oqý orny 1998 jyly Muhammed Haıdar Dýlatı atyndaǵy Taraz memlekettik ýnıversıteti bolyp ózgerdi. Lekııa jazylǵan dápterlerdi jatahanaǵa ákelip, aıaǵymmen kóshirip jazatynmyn. Memlekettik jáne pedagogıkalyq praktıkany men Taraz qalasyndaǵy eń myqty oqý orny №5 Jamyl mektebinde 5/5 degen baǵamen óttim. Sol kezde «Men myqty muǵalim bolamyn» dep júrgenmin. Alaıda 2000 jyly tanystarym «Ana jerge jumysqa turamyn, myna jerge jumysqa turamyn. Eki júz dollar berip qoıdym» degen kezde «Men qaıda baramyn» degen suraq týdy. Sol kezde úlken azamattardyń aldyna baryp kómek berýin suradym. Ol «Myna qyzdy jumysqa al» dep bir qońyraý shalsa bolatyn edi. Bastapqy kezde atalǵan azamattyń atyn atap, túsip tústen turyp aıtatynmyn. Biraq keıin olardy aıyptamaıtyn boldym. Sebebi ár bir istiń qaıyr bar eken. Áıtse de kezinde men balalyqpen ári ashýmen onyń atyn aıtyp qoıdym. «Seniń dıplomyń bolǵanymen I top múgedegisiń. Seniń jumys isteýge quqyǵyń joq. Onyń ústine pensııa alasyń» dep shyǵaryp saldy. Dalaǵa jylap shyǵyp «Osydan meniń kim bolyp, qandaı jerde jumys isteıtinimdi kóresiń» dep aıtym. Rasymen de ol kisi kórdi, estidi. Qazirgi tańda kezinde betimdi qaıtarǵan kisilerge rahmetimdi aıtamyn. Sebebi olar meni jek kórgennen emes, sol kezdegi memlekettiń zańyna baılanysty jumysqa ala almady. Biraq alty aıdan keıin ekskýrsovod bolyp jumysqa ornalastym».
P.S. Búginde ómirdiń san soqpaǵynan ótken Anar Beksultanova kásipkerlikpen aınalysady. Naqtyraq aıtsaq qyz jasaýyn jasap, birneshe adamdy jumyspen qamtyp otyr. Mine osyndaı azamattar bizge úlgi bolsa kerek.
