Masyldyqtan ärıge ketkender

Osy jylǧy Ramazan aiynda bırşama mūsylmannyŋ dūǧasy qabyl bolsa, endı bıraz jūrttyŋ qarny toiyp qaldy. Auyzaşar asyna qyrǧidai tigenderdıŋ videosy äleumettık jelını şarlap, qoǧamda ülken dau tuǧyzdy. Mūny bırı «masyldyqtyŋ şaryqtau şegı» dese, endı bır jūrt «qarny aş adamdar aramyzdy köp, osyndai mıskınderdı toidyru kerek» desıp jatty. Äŋgımenıŋ auanyn tüsınbei jatqan oqyrman üşın säl kerı şegınıs jasap ketsek. Ramazan aiynda elımızdegı barlyq meşıtterde auyzaşar berıledı. Bıraq, myŋdaǧan adam üşın dastarhan jaiylmaityny belgılı. Meşıtke auyzaşuǧa niettenıp kelgen jüzdegen adam üşın auyzaşar dastarhany jaiylady. Osy jyly Almaty qalasy ortalyq meşıtındegı bırneşe oqiǧa qoǧam nazaryna ılıktı. Sonyŋ bırı – auyzaşar uaqyty kıre salysymen jaiuly dastarhanǧa japatarmaǧai imengen köpşılık. Aştyqtan kelgendei qoldaryna bır-bır dorba ūstap, bır qolymen auyzyna, ekınşı qolmen dorbaǧa dastarhandaǧy ılıkken azyqty salyp jatqandardyŋ äreketı qoǧamda narazylyq tudyrdy. Bet-beinesıne qarasaŋ täp-täuır kiıngen adamdar. Bıraq, masyldyq boiyn dendep alǧan ba dersıŋ. El ışınde mūndai oqiǧalardy köptep baiqauǧa bolady. Bır künı meşıt janynan qorap toly ūlttyq susynymyz şūbat alyp ötıp bara jatsaq, köşeden ötıp bara jatqan aiaq-qoly balǧadai, eŋgezerdei jıgıt aǧasy «süt alyp bara jatyrsyŋdar ma, maǧan bıreuın berıŋderşı, ötınış» dep qiyla kettı. «Tegın emes, satu üşın mūnyŋ bärı» desek te qoimai «ötınıp sūraimyn bıreuın ǧana berseŋder boldy» deidı. Sonda būl ne? Paternalistık köŋıl-küidıŋ müşkıl ahualyn körsetıp tūr. Qazaqstan Respublikasynyŋ prezidentı Qasym-Jomart Toqaev özınıŋ  «Halyq bırlıgı jäne jüielı reformalar – el örkendeuınıŋ negızı» atty Qazaqstan halqyna Joldauynda «Qazaqstan – äleumettık memleket. Sondyqtan, qiyn jaǧdaiǧa tap bolǧan azamattarǧa jan-jaqty kömek körsetu – basty mındetterdıŋ bırı.  Alaida, qoǧamda paternalistık köŋıl-küi jäne äleumettık masyldyq ürdısı beleŋ aluda. El ışınde äleumettık baǧdarlamalardy ädeiı jeke müddesıne paidalanatyn azamattar az emes. Mūndai adamdar kez-kelgen örkeniettı eldegı siiaqty zaŋnyŋ jäne bükıl qoǧamnyŋ aldynda jauap beruı kerek» dep basyp aitqan bolatyn.