Aiaqdopşylarymyz alyp jürgen ailyqtaryn aqtaidy ma?
Osydan ekı-üş jyl būryn futbol turaly bıraz maqalalar jazyp, ışkı bırınşılıktı bıraz zerttep, bırsypyra futbolşylarmen, bapkerlermen jäne futbol agentterımen tanysyp, äŋgımelesken edım. Sodan qazaq futboly turaly bırşama aqparatpen susyndap aldym.
Sol äŋgımelerden keiın kökeiımde "Futbolşylarymyz alyp jürgen ailyqtaryn aqtaidy ma?" degen sūraq qalyp qoidy. Şynyndy, bızdıŋ futbolşylar öte köp jalaqy alatyn siiaqty.
Bırden aitaiyn, men söilesken kısılerdıŋ barlyǧy jalaqy turaly naqty döp basyp "ailyq mynadai" dep aitpaidy. Barlyǧy şamalap aitady. Köbısı tıptı ol turaly äŋgımeleskısı kelmeidı. Sondyqtan mende jalaqy turaly naqty qūjat joq.
Sonymen, menıŋ estıgenım boiynşa QPL-da alaŋǧa şyqpasa da, oiynǧa qatysuǧa mümkındıgı bar degen tızımge engen jas futbolşynyŋ özı 1-3 myŋ dollar kölemınde aqşa alady. Eger alaŋǧa şyqsa taǧy köbeiedı.
Al negızgı qūram oiynşylarynyŋ ortaşa jalaqysy 20 myŋ kök qaǧazdan bastalady. Būl qazaqstandyŋ futbolşylardyŋ eŋbek aqysy. Al, şet elden kelgenderıŋ ailyq näpäqasy 30 myŋ dollardan bastalady. Mūndai aqşalardy bırınşılıktegı ortaŋqol, ekınşı altylyqta jüretın komandalar töleidı.
Bırınşı altylyqta jürgen klubtardyŋ qazaqstandyq futbolşylary 40 myŋ men 100 myŋ dollardyŋ arasynda alady. Legionerlerı 50-150 arasynda.
Oǧan taǧy bonustar qosylady. Qosymşa syiaqy ärbır oiyn üşın boluy mümkın. Negızınen gol soqqan futbolşyǧa jäne jeŋıske jetken komandanyŋ oiynşylaryna, syiaqy 1 myŋ dollardan bastalyp, 10 myŋǧa deiın jetedı. Syiaqyny bızdıŋ futbolşylar europalyq dodalardaǧy oiynda jeŋıske jetse köp alady.
Endı qaraŋyzdar. Elımızde mūǧalımderdıŋ, därıgerlerdıŋ, qūqyq qorǧau qyzmetkerlerıŋıŋ, memlekettık qyzmetkerlerdıŋ jalaqysy 50 myŋ teŋge men 200 myŋnyŋ ortasynda. Onyŋ bırazy ärtürlı sebeptermen ärtürlı "jinau" jūmystaryna ketedı. Sonda olar ortaşa eseppen 100 myŋdai ǧana alatyn şyǧar. Sosyn olar "levyiǧa" köşedı.
Endı osynyŋ barlyǧyn özı şamaly ısteitın miyma salyp oilanyp, taǧy mynadai sūraq keledı. Bızge futbolşylar kerek pe, älde bılım beretın, densaulyǧyŋdy tüzeitın mamandar kerek pe? Sızge şe?
Rasynda, bızdıŋ futbolşylar alyp jürgen ailyqtaryn aqtap jür me? Sız qalai oilaisyz?
Osyǧan kelgende köbısı şet el futbolşylarymen salystyrady. Ainalaiyndar-au, ol futbolşylarmen salystyru üşın, bızdıŋ futbolşylar solar siiaqty dop teuıp alsynda aldymen.
Qūrysyn, ne dep kettım. Artyq aitsam keşır menı xalqym!
Uälihan Qosanbai
