Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaevtyŋ 2023 jylǧy 1 qyrküiekte jariialaǧan Qazaqstan halqyna Joldauy turaly Resei ǧalymdary pıkır bıldırdı.
IMEMO RAS direktorynyŋ ǧylymi jūmystar jönındegı orynbasary Sergei Afonsev Qazaqstan jaŋa ekonomikalyq geografiiaǧa der kezınde den qoiyp jatqandyǧyn aitty.
“Maǧan Qazaqstannyŋ «ūzaq merzımdı, uaqytşa maqsattar qoiudan alşaqtap bara jatqany» taŋ qaldy. Tauar aǧyndarynyŋ baǧyttary men serıktestermen bailanystarynyŋ özgeruıne bailanysty el jaŋa ekonomikalyq geografiiaǧa der kezınde den qoiuda. Öŋdeu önerkäsıbın damytuǧa basa nazar audaryluda. Al eger bız būl jerde sarapşy jolynda özara ärekettesudı jalǧastyratyn bolsaq, onda ūsynystar men ıskerlık şeşımder tūrǧysynan öte qyzyqty närseler köp boluy mümkın”, - dedı Sergei Afonsev.
Al Ūlttyq zertteu universitetınıŋ Ekonomika joǧary mektebınıŋ tabys pen tūrmys deŋgeiın taldau ortalyǧynyŋ bas ǧylymi qyzmetkerı Natalia Zubareva Qazaqstandaǧy erekşe jaǧdaidy aita kettı.
«Qazır Qazaqstanda erekşe jaǧdai qalyptasyp otyr: ekonomikalyq ösu bala tuu körsetkışınıŋ ösuımen qatar jüredı. Būl quatty serpılıs üşın tarihi mümkındık», - dedı Zubarevich. Sonymen qatar, Qazaqstannyŋ eŋ tömengı jalaqyny (soŋǧy üş jylda onyŋ mölşerı ekı esege östı) arttyruǧa baǧyttalǧan qadamdaryn oŋ baǧalap, ekonomikanyŋ bırkelkı emes damuyna bailanysty fiskaldy ortalyqsyzdandyru baǧytyn dūrys dep atady”, dedı Zubareva.
Resei Federasiiasy Ükımetı janyndaǧy Qarjy universitetınıŋ qatynastary Halyqaralyq ekonomikalyq zertteuler institutynyŋ direktory Viktoriia Perskaia Joldauda eldı ekonomikalyq özın-özı qamtamasyz etudı qūru qajettılıgı aitylǧanyna toqtala kettı.
“Toqaev söilegen sözınde Qazaqstan damuynyŋ jaŋa modelı – bır jaǧynan ädılettılık, ekınşı jaǧynan inkliuzivtılık pen pragmatizm, sondai-aq eldıŋ bäsekelestık artyqşylyqtaryna süienu jäne ekonomikalyq özın-özı qamtamasyz etudı qūru qajettılıgı tūjyrymdalǧan. Qazırgı kezeŋde elımızdıŋ quatty industriialyq negızın qalyptastyru asa maŋyzdy mındet bolyp tabylady. Iаǧni, el özın halyqaralyq qatynastardyŋ mazmūndyq subektısı retınde körsetedı jäne özınıŋ ūlttyq müddelerıne säikes ekonomikalyq özara ıs-qimyl jasaidy”, dedı ol.
Peterburg saiasat qorynyŋ prezidentı Mihail Vinogradov Joldauda qazıigı uaqytqa basa nazar audarylǧanyn aitty.
“Ädette, men Qazaqstan Prezidentınıŋ Joldauy siiaqty qūjattardan üş närsenı kütemın: problemalar men syn-qaterlerge basa nazar audaru, bolaşaqqa basa nazar audaru jäne nätijege jetu qūraldaryna basa nazar audaru. Toqaevtyŋ Qazaqstan Respublikasy Parlamentı aldynda söilegen sözınde tolyq körınıs tapqan soŋǧysy. Qūjatta bolaşaqtyŋ beinesı (köbınese öte şynaiy emes) jäne retroutopiiaǧa baǧdar turaly aitudan görı, qazırgı uaqytqa nazar audarylady”, dedı Vinogradov.
RANEPA prorektory Andrei Margolin Üdemelı salyq saludy engızudı jedeldetu jönındegı Joldauda aitylǧan tapsyrmany qoldady. Onyŋ oiynşa, mūndai qadamǧa barudyŋ alǧy şarttary bügınde pısıp-jetıldı, mäselenıŋ köterıluınıŋ özı de der kezınde tuyndap otyr.
«Bız bärımız bala kezımızden kelemız, keŋestık däuırde ömır sürgender üşın «ädılet» sözı bos söz emes, - dedı RANEPA prorektory.
Jalpy, Andrei Margolin «alys konturlardan» bas tartu turaly tezispen kelıstı, öitkenı būǧan materialdyq jäne ziiatkerlık resurstar jūmsalady.
