10 jyl būryn Nazarbaev universitetınde aitylǧan joba. Prezidenttıŋ Pekinge sapary

Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaev Qytaiǧa resmi saparmen bardy. Prezidenttı qabyldau şarasy saltanatty türde öttı. Būl turaly Ädıl Käukenov özınıŋ telegram arnasynda jazdy, dep habarlaidy «Adyrna» ūlttyq portaly.

Sinolog maman Ädıl Käukenovtıŋ jazuynşa, Qazaqstan basşysyn ūşaqtan şyǧa berıste QHR Öndırıstık jäne Aqparattyq tehnologiialar ministrı Szin Chjuanlun jäne basqa da resmi tūlǧalar qarsy aldy. Ūşaq maŋynda arnaiy qarauyl rotasy, Qytai tuyn ūstap, ūlttyq kiım kigen qyzdar boldy. Al qytailyq kışkentai janküier Qasym-Jomart Kemelūlyna gül şoqtaryn tabystady. Qytai tarapynyŋ Qazaqstan prezidentıne degen erekşe ıltipatty qarym-qatynasy tek diplomatiialyq hattamanyŋ küşımen ǧana emes. Töraǧa Si Szinpin özınıŋ syrtqy saiasatyn qalyptastyruda, Ortalyq Aziia men Qazaqstanǧa erekşe män beretının bırneşe ret körsetken. Töraǧa bolyp sailanǧannan keiın Si Szinpin Ortalyq Aziiaǧa alǧaşqy saparyn jasaǧan, al Qytai basşysy pandemiiadan keiıngı alǧaşqy saparyn tıkelei Qazaqstannan bastaǧan bolatyn. Būl «Nege AQŞ, Fransiia siiaqty alpauyt memleketter emes, nege Qazaqstan?» degen sekıldı älemdık BAQ-ty sūraqtyŋ astynda qaldyrdy. Sapar barysynda, Qytaidyŋ Ortalyq Aziiamen qatynasyn eskere otyryp, diplomat jäne sinolog Qasym-Jomart Toqaev Qazaqstandy damytudyŋ jaŋa mümkındıkterıne qol jetkızu mümkındıgın körsettı. Geosaiasi jaǧdailarǧa qaramastan, Qazaqstan-Qytai tauar ainalymy rekord jaŋartyp, 2022 jyly 31 milliard dollarǧa jetken (Qytai kedenı boiynşa), būl bır jyl būrynǧydan 31 paiyzǧa artyq. Bükıl Ortalyq Aziia Qytaimen sauda ainalymyn 41,9 milliard dollardan 70,2 milliard dollarǧa deiın ekı esege arttyrǧan. Sondai-aq Qazaqstan diplomatiiasyndaǧy eleulı jaŋalyq Qytai men Qazaqstan azamattary üşın vizasyz rejim turaly kelısımge qol qoiuy boldy. Qasym-Jomart Toqaevtyŋ aǧymdaǧy sapary «Bır beldeu, bır jol» bastamasynyŋ bastalu mereitoiymen bailanysty. Töraǧa Si Szinpinmen kezdesude Qazaqstan basşysy 2013 jyly Qazaqstan astanasynda būl baǧdarlamanyŋ qalai bastalǧanyn eske alady. Sonymen qatar kölık infraqūrylymyndaǧy jūmys bügıngı künge deiın Qytai men EO arasyndaǧy Qazaqstan arqyly konteinerlık tasymaldar 104 esege juyq öskenıne qol jetkızdı. Kezdesu barysynda QHR Töraǧasy Si Szinpin Qytaidyŋ Qazaqstannyŋ egemendıgı men aumaqtyq tūtastyǧyn, sondai-aq Qasym-Jomart Toqaev jürgızıp jatqan auqymdy reformalardy tolyq qoldaitynyn taǧy da atap öttı. Aǧymdaǧy sapar barysynda Qasym-Jomart Toqaev Qytai astanasynda ūly oişyl jäne filosof Äbu Nasyr Äl-Farabidıŋ biustın aşty. Qasym-Jomart Toqaev Äl-Farabidı Aristotelden keiıngı «ekınşı ūstaz» ekenın atap öttı: «Onyŋ şyǧarmalary – älemdık aqyl-oidyŋ altyn qoryna qosylǧan qūndy qazyna. Äl-Farabidıŋ 1150 jyldyǧy IýNESKO-nyŋ atauly künderınıŋ jahandyq tızımıne engızıldı». Ärine, sapar barysynda ekonomikalyq yntymaqtastyqqa bailanysty ıskerlık kezdesuler öttı. Prezident Toqaev Sinopec direktory Ma Iýnşenmen 7,7 mlrd dollar somasyna älemdık deŋgeidegı auqymdy mūnai-gaz himiiasy jobasyn talqylady.  Iýi Hueisziao Memleket basşysyna kompaniianyŋ Qazaqstandaǧy negızgı jobasy turaly baiandady. Atap aitqanda, käsıporyn elımızdıŋ bırqatar öŋırınde «A» sanatyna jatatyn joǧary tehnologiialyq multimodaldy ortalyqtar saludy josparlap otyr. Mūndai infraqūrylym tauardy jedel öŋdep, ony Europa Odaǧy, Euraziialyq ekonomikalyq odaq jäne Ortalyq Aziia elderıne şyǧaruǧa oŋtaily jaǧdai jasaidy. Al intellektualdy IT-şeşımderdı engızu  logistika prosesın tolyqtai avtomattandyruǧa mümkındık berıp, elektrondy kommersiia tauarlarynyŋ kedennen jyldam ötuın qamtamasyz etedı.

«Adyrna» ūlttyq portaly