"Qazaqstan syrtqa esıktı aiqara aşqan, azuyn aiǧa bılegen alyp elder qatarpyna enıp keledı" - dep, ūrandatqanda aldymyzǧa jan salmaimyz. "Läppai taqsyr!" - deitın momyn halyq oǧan da senıp keldı. Ertegımen eldı aldaǧan aldamşy bilıktıŋ aqyr aiaǧy toz-tozy şyǧyp, sansyrai bastady. Mūny bilık te, Elbasy da sezdı. Sezdı de qadamdy qalt būryp, kütpegen şeşım jasady. Osylaişa, Elbasymyz 30 jyl omalyp otyrǧan taǧynan ketkendei syŋai tanytty...
Halyq älı beiqam küide... Ölıara ūiqydaǧy jūrtty Ukrain halqy selt etkızdı. Anyǧy lap etkızdı. Är kımnıŋ ışınde tūtanyp, byqsyp jatqan şoq otqa ainalǧan küi keştık. Eşkımnıŋ būiryǧy, nūsqauynsyz-aq, halyq öre türegeldı. Däl osyndai serpındegı eldıŋ aŋysyn aŋdap jatqan Ä.Qosanov el arasynan "men qarapaiym auyl balasymyn" dep jarqyrap-jainap şyǧa keldı. Jylt etken ümıt janymyzǧa maidai jaǧyp, jappai Qosanovqa dauys berdık. "Sengen qoiym sen bolsaŋnyŋ" kebın kiıp, ol da saiasi ölık bolyp şyqty. Bälkım bilıktıŋ qysyman ba eken, taban tırep soŋyna deiın "bästesuge" şydas bermedı. Soŋǧy sätterde "läppailaǧannyŋ kökesın" Ämırjan myrza körsettı. Sailauǧa baramyz dep sanymyzdy sipap qaldyq. Älı ümıt sönbep edı...
Namysty halyq atoilatyp taǧy şeruge şyqty. Sebebı Zelenskii siiaqty ruhty sözben, otty közben qadam basatyn jaŋa basşyny kütken edı. Demek, kelesı qadam (şeru) Qosanov üşın emes ekenı aidan anyq. Saly suǧa ketıp aşynǧan halyqty küştıkqūrlymdar arqyly basu ǧana qolynan keldı bızdıŋ bilıktıŋ. Kärı jas demei jūlqylady, ūrdy-soqty, qinady... Jazyqsyz jūrtty tityqtatu üşın tym qūryǧanda aiyppūl arqalatty. Arasynda Rinat Zaiytov ta jalt ettı de joq boldy. Meilı, qalai bolmasyn, qarapaiym halyq ükımetke äljuaz, ürkek halyq emes ekenın däleldegısı keldı. Amal neşık, ruh bar bilık joq... Älı de sönbegen ümıt, ölmegen ruh... Alyp atyraptaǧy ruhy sönbegen arystarymyz - Abylai, Kenesary, Qabanbai, Bögenbailardyŋ ūrpaǧy ekenımızdı körsetkımız keldı. Memleketke degen aşu qaradai qysyp, taǧy da bır şerulerdıŋ şetın şyǧaruǧa tıstenıp jürgende, Arystaǧy qoima "vualia" dep jaryla qaldy. Soŋǧy aqparattar boiynşa jarylystan 2 adam qaza tapty. 89 adam jaraqat alyp, auruhanaǧa tüstı. Bärı jan sauǧalap qaşty. Balalar anasynan köz jazyp, küiısı ketıp, öz ūiasynan adasyp qaldy. Beibıt künde bei-bereket,toz-tozy şyqty. Dala şaŋǧa, aspan tütınge tūnşyqty...
Ölı tynyştyq... Halyq qoiandai ürkıp, ötken-ketkenge jaltaq-jaltaq etıp müsäpırdıŋ küiın keşude.
Sızdıŋ şe, joǧarydaǧy atalǧan jaǧdailar tügelımen derlık kezdeisoqtyq dep oilaisyz ba, älde Täŋırdıŋ maŋdaiǧa jazǧan "tättı syiy" ma? Jo..joq, kökem! Jel tūrmasa şöptıŋ basy qimyldamaidy. Talai jyl jarylmaǧan snariadttar aiaq asty tarsyldap qoia berdı. Qandai küştı ertegı ä?... Baiaǧy tarihi sürleudıŋ jalǧasy emes pe degen oi keledı mūndaida. Äitpese tynyş künde "oqtausyz jatqan myltyqtyŋ" bıltesın bıreu tartpasa, tapa-tal tüste oqys oqiǧanyŋ oryn alatyny qalai? Tıpten būndai ülken jarylys qolynda qūzıretı bar "Qūdyrettı pendenıŋ" ǧana qolynan keletını beseneden belgılı. Ükımet tarapy soǧystyŋ ne ekenın müldem ūmytyp qalǧan bızge, "Beibıt künnıŋ qadırın bıl aǧaiyn!" - degısı kelgen syŋaily. Menıŋşe däl osy qadam arqyly jarylys öz missiiasyn jaqsy atqarǧan körınedı. Jarylys dep jürıp, mitingtıŋ "m" degen ärıpınde ūmytyp qaldyq. Şynynda, şemen mūŋyn şerge ainalyp otyrǧanda şeruge şyǧuǧa şaman qaidan kelsın, qairan qazaǧym?!
Qazırgı bailyq - halyq. Bailyǧymyz setınemesın! Ne de bolsa, jūrtymyz aman, elımız tynyş bolsyn! Soǧyssyz ömır, beibıt tırlık halyqtyŋ da basty arman-maqsattarynyŋ bırı. Tıptı, kündelıktı tılegı! Endeşe jūrt tıleuı qabyl bolsyn! Halqym aman bolǧai!
Aqgül AIDARBEKOVA Adyrna ūlttyq portaly
