Qūqyqtyq mädeniet degenımız - keŋ maǧynada azamattardyŋ olardyŋ qūqyqtary men mındetterıne degen közqarasy, ıs jüzınde qoldanu mümkındıgı. Būl qūqyqtyq normalar men prinsipterdı de, qūqyqtyq sananyŋ özın de qamtityn tūtas keşen. Qūqyqtyq mädeniettı şartty türde ekı deŋgeige böluge bolady: memlekettıŋ qūqyqtyq jüiesı jäne özıŋnıŋ qūqyqtaryŋnan turaly habardar bolu. Mūnyŋ barlyǧy qūqyqtyq mädeniettıŋ qalyptasuy men jūmys ısteuınıŋ maŋyzdy alǧyşarty jäne qajettı şarty.
Makrodeŋgeidegı qoǧamdaǧy äleumettık jäne saiasi prosestermen anyqtalatyn qūqyqtyq sana Zaŋnyŋ, zaŋdylyqtyŋ jäne qūqyqtyq tärtıptıŋ tabiǧaty turaly közqarastardy, ideialardy qamtidy. Qūqyqtyq mädeniet vakuumda qalyptaspaidy. Memleket te, azamattar da qūqyqtyq sana men qūqyqtyq mädeniettı damytudyŋ belsendı subektılerı bolyp tabylady. Būl rette memlekettıŋ basty mındetı - memlekettıŋ qūqyqtyq jüiesınıŋ dūrys jūmys ısteuı üşın alǧyşarttar men jaǧdailar jasau, sondai-aq azamattarǧa zaŋ jobalary men tüzetulerdı bastamaşylyq etuge jäne talqylauǧa belsendı qatysuǧa mümkındık beru.
Osy maqsatta Qazaqstanda 2014 jyldan bastap zaŋ jobalaryn jariialauǧa jäne talqylauǧa arnalǧan "Aşyq NQA" portaly jūmys ısteidı. "Aşyq NQA" portaly ärbır azamatqa joǧary tūrǧan satylarda kelısılgenge deiın zaŋnyŋ kez kelgen jobasymen tanysuǧa, öz pıkırın bıldıruge, sondai-aq normativtık-qūqyqtyq aktını äzırleuge qatysuǧa mümkındık beredı. Zaŋ jobalary men tüzetulerdıŋ eŋ köp sany ekonomikalyq qyzmet, qūqyqtyq kömek jäne auyl şaruaşylyǧy mäselelerın qozǧaidy.
Qazaqstanda halyqtyŋ qūqyqtyq sanasy men mädenietın qalyptastyru türlı tetıkter men qūraldar arqyly jüzege asyrylady:
- Bılım: qūqyqtyq normalar men qaǧidalar bastauyş synyptan bastap joǧary synypqa deiıngı oqu oryndarynyŋ oqu josparlary men baǧdarlamalaryna engızıledı. Būl zaŋdar men azamattardyŋ qūqyqtary turaly bılımdı halyq arasynda taratuǧa kömektesedı.
- BAQ jäne aqparattyq resurstar: qūqyqtyq taqyryp BAQ-ta, radioda, teledidarda jäne internet-platformalarda belsendı türde jariialanady. Azamattar özderınıŋ qūqyqtary men mındetterı turaly, sondai-aq qoldanystaǧy zaŋnama turaly aqparat ala alady. Osy maqsatta köptegen baspasöz organdarynda «Zaŋ keŋesterı», «Oqyrmandar sūraǧyna jauap» siiaqty aidarlar engızılgen.
- Qoǧamdyq ūiymdar: ärtürlı qoǧamdyq ūiymdar men bastamalar qūqyqtyq taqyryptar boiynşa bılım beru ıs-şaralaryn, seminarlardy, konferensiialardy ötkızedı jäne halyqty zaŋdylyq pen adam qūqyqtary mäselelerı turaly habardar etedı.
- Memlekettık baǧdarlamalar men bastamalar: Qazaqstan Ükımetı halyqtyŋ qūqyqtyq sauattylyǧyn arttyru, sybailas jemqorlyqqa qarsy jūmys jürgızu, balalardyŋ qūqyqtaryn qorǧau jäne t. b. boiynşa türlı baǧdarlamalar äzırleidı jäne ıske asyrady.
- Azamattardyŋ qoǧamdyq ısterge jäne şeşım qabyldau prosesterıne qatysuy: azamattardyŋ zaŋdar men normativtık qūqyqtyq aktılerdı talqylauǧa jäne qabyldauǧa qatysuy olarǧa qoldanystaǧy zaŋnamany jaqsy tüsınuge jäne qoǧam ömırıne belsendı qatysuǧa kömektesedı.
- Bilık instituttarynyŋ ökılettıkterın şekteu.
- Sybailas jemqorlyqtyŋ bolmauy.
- Aşyq ükımet.
- Negızgı qūqyqtardy qorǧau.
- Tärtıp jäne qauıpsızdık.
- Retteuşı qūqyq qoldanu.
- Azamattyq sot törelıgı.
- Qylmystyq sot törelıgı.
