Vise-ministr jūmys beruşı kımdermen eŋbek şartyn būza almaitynyn aitty.
Ana men balaǧa tölenetın äleumettık tölemder qalai indeksteledı, qandai sanattaǧy adamdar äleumettık kömek alady, ükımet kımderge satyp alu qūqyǧynsyz tūrǧyn üidı jalǧa beredı degen sūraqtaryna Eŋbek jäne halyqty äleumettık qorǧau vise-ministrı Aqmadi Sarbasov jauap berdı dep jazady Inbusiness.kz.
«Ana men balaǧa tölenetın barlyq äleumettık tölemder jyl saiyn infliasiia deŋgeiıne säikes indeksteledı. Analarǧa bala tuuyna bailanysty bırjolǧy järdemaqy berıledı. Onyŋ mölşerı tuu tärtıbıne bailanysty bekıtıledı. Biyl bırınşı, ekınşı, üşınşı bala tuǧanda berıletın järdemaqy mölşerı 95 950, törtınşı jäne odan da köp balaǧa – 159 075 teŋgenı qūrap otyr. Soŋǧy 3 jylda būl järdemaqynyŋ mölşerı 38%-ǧa östı.
Būdan bölek jūmys ısteitın jäne jūmys ıstemeitın analarǧa 1 jasqa deiıngı balaǧa kütım jasau üşın äleumettık qoldau körsetıledı. Eger balanyŋ anasy jūmys ıstemese, onda bala tuylǧannan keiın, oǧan ai saiyn tölenetın 1 jasqa deiıngı balaǧa kütım jasau järdemaqysy berıledı. Järdemaqynyŋ mölşerı 14 444 teŋgeden 22 473 teŋgege deiıngı aralyqta bolady. 2018 jyldyŋ qorytyndysy boiynşa mūndai järdemaqyny 125 myŋnan astam adam aldy. Soŋǧy 3 jylda būl järdemaqynyŋ mölşerı 19%-ǧa östı. Eger balanyŋ anasy jūmys ıstese jäne oǧan äleumettık audarymdar tüsken bolsa, onda ol memlekettık äleumettık saqtandyru qorynan äleumettık tölem alady. Bırınşıden, jüktılıgı men bosanuy boiynşa tölem, onyŋ mölşerı soŋǧy 12 aida äieldıŋ ortaşa ailyq kırısıne bailanysty. Ötken jyldyŋ qorytyndysy boiynşa mūndai tölemnıŋ ortaşa mölşerı 391 170 teŋgenı qūrady; Ekınşıden, soŋǧy 2 jyldaǧy ortaşa ailyq kırıstıŋ 40% mölşerınde 1 jylǧa deiıngı balaǧa kütım jasau aqysy. Būl tölemnıŋ ortaşa mölşerı 2018 jyly 32 361 teŋgenı qūrady. 2018 jyly jalpy somasy 165 mlrd teŋgege ana men bala jaǧdaiyna memlekettık äleumettık saqtandyru qorynan 400 myŋǧa juyq ata-ana tölem aldy.
Būdan basqa memleket äleumettık audarymdardy esepteu kezınde eskerıletın ortaşa ailyq tabystyŋ 10% mölşerınde mındettı zeinetaqy jarnalaryn subsidiialaidy. Būl äiel bosanu demalysynda bolǧanda zeinetaqy jinaqtaryn toqtatpauy üşın jasalady», – dedı vise-ministr. Aqmadi Sarbasovtyŋ sözınşe, jūmys ısteitın äielderdıŋ qūqyqtary men kepıldıkterı eŋbek zaŋnamasymen qorǧalady. «Jüktı äieldermen, 3 jasqa deiıngı balalary bar äieldermen, 14 jasqa deiıngı balany (18 jasqa deiıngı mügedek balany) tärbielep otyrǧan jalǧyzbasty analarmen, atalǧan balalar sanatyn anasyz tärbielep otyrǧan özge de adamdarmen eŋbek şartyn jūmys beruşınıŋ bastamasy boiynşa būzuǧa jol berılmeidı. Öz ısın aşqysy keletın äielder üşın elımızde äielder käsıpkerlıgın qoldaudyŋ türlı baǧdarlamalary jüzege asyryluda. 2018 jyly jūmyspen qamtudy jäne jappai käsıpkerlıktı damytudyŋ baǧdarlamasy boiynşa 3033 äielge şaǧyn nesie berıldı jäne 1 243 äiel 100 AEK kölemınde jaŋa biznes-ideialardy damytuǧa grant aldy», – dedı ministrdıŋ orynbasary.
Aqmadi Sarbasovtyŋ aituynşa, «Altyn alqa» jäne «Kümıs alqa» alqalarymen marapattalǧan nemese būryn «Batyr ana» ataǧyn alǧan, I jäne II därejelı «Ana daŋqy» ordenderımen marapattalǧan köpbalaly analarǧa ai saiynǧy memlekettık järdemaqy tölenedı. Būl järdemaqy ömırboiy tölenedı, iaǧni zeinetkerlıkke şyqqannan keiın de berıledı jäne onyŋ tabysyna bailanysty bolmaidy. Jyl saiyn osy järdemaqyny töleuge 45 mlrd teŋgege juyq qarajat bölınedı. «Altyn alqa» jäne «Kümıs alqa» alqalarymen marapattalǧan köpbalaly analar bırqatar salyq tölemderı men memlekettık baj töleuden bosatylady. «4 jäne odan da köp kämeletke tolmaǧan balalary bar köpbalaly otbasylarǧa 2018 jyldyŋ 1 qaŋtaryna deiın taǧaiyndalǧan arnaiy memlekettık järdemaqy tölenedı. Ötken jyly 271 myŋ otbasy 32,8 mlrd teŋgege osyndai järdemaqy aldy. Zeinetaqymen qamtamasyz etuge qatysty 5 jäne odan da köpbala tuyp, olardy 18 jasqa deiın tärbielegen analar 53 jasynda zeinetke şyǧu qūqyǧyna ie. Sonymen qatar 2018 jyldyŋ 1 şıldesınen bastap Elbasynyŋ tapsyrmasy boiynşa 18 jastan asqan bala kezınen bırınşı toptaǧy mügedekke kütım jasau boiynşa järdemaqy engızıldı. Ötken jyly ony 11,5 myŋ adam aldy. 2019 jyly järdemaqy mölşerı 31 183 teŋge (1,05 AEK) qūrady, al 2019 jylǧy 1 şıldeden bastap 41 578 teŋgenı qūraidy», – dedı vise-ministr. Ükımetten äleumettık kömek alatyn otbasylar 5 sanatqa jıktelgen eken.
Būl turaly Aqmadi Sarbasov: «Elımızde memlekettık järdemaqy jüiesı, äleumettık järdemaqy jüiesı, jūmysqa ornalasuǧa järdemdesu şaralary men salyqtyq jeŋıldıkterdı qamtityn köpbalaly otbasylarǧa qoldau körsetudıŋ keşendı ülgısı jasaldy. Säikesınşe, bır jasqa deiıngı balalary bar analar men otbasylarǧa, köpbalaly otbasylarǧa, mügedektıgı bar bala baǧyp otyrǧan otbasylarǧa, az qamtylǧan otbasylarǧa, asyrauşysynan aiyrylǧan jäne balalardy qamqorlyqqa nemese qamqorşylyqqa alǧan otbasylarǧa ömırınıŋ barlyq kezeŋınde qoldau körsetıletın boldy. Otbasylardy äleumettık qoldau jüiesı ärtürlı ömırlık jaǧdailardy qamtamasyz etedı», – dep jauap berdı. Vise-ministr industriia jäne infraqūrylymdyq damu ministrlıgınıŋ mälımetın alǧa tarta otyryp, halyqtyŋ äleumettık osal toptary üşın satyp almai jalǧa berıletın tūrǧyn üi qūrylysyna 2019 jyly respublikalyq biudjetten 32,8 mlrd teŋge qarastyrylǧanyn, jospar boiynşa 4,5 myŋ päter salu közdelıp otyrǧanyn mälımdedı. «2019 jylǧa arnalǧan respublikalyq biudjettı naqtylau şeŋberınde Elbasynyŋ Nur Otan partiiasynyŋ XVIII sezınde bergen tapsyrmasyn ıske asyru maqsatynda az qamtylǧan köpbalaly otbasylar üşın satyp almai, jalǧa berıletın tūrǧyn üi saluǧa jäne satyp aluǧa qosymşa 50 mlrd teŋge bölıngen. Jalpy osy ıs-şaraǧa 2025 jylǧa deiın 350 mlrd teŋge somasynda qarajat bölu josparlanuda. Būl jyl saiyn 6 myŋ az qamtylǧan köpbalaly otbasylardy pätermen (2025 jylǧa deiın 40 myŋnan astam päter) qamtamasyz etuge mümkındık beredı.
Sonymen qatar Elbasynyŋ tapsyrmalaryn ıske asyru maqsatynda Tūrǧyn üi qūrylys jinaq bankı arqyly köpbalaly otbasylarǧa, mügedek balalary bar nemese osyndai bala tärbielep otyrǧan otbasylarǧa, tolyq emes otbasylarǧa jyldyq 2% 20 jylǧa deiıngı merzımge bastapqy jarna 10% - dan bastap jeŋıldetılgen nesie beru engızılgen. Atalǧan mehanizmdı jüzege asyru asyru üşın 3 jyl ışınde 150 mlrd teŋge qajet, jyl saiyn 50 mlrd teŋgeden. 2019 jylǧa arnalǧan respublikalyq biudjettı naqtylau şeŋberınde 50 mlrd teŋge qarastyrylǧan.
Jyl saiyn 6 myŋ nesie beru josparlanyp otyr (3 jyl ışınde 18 myŋǧa juyq nesie). Tūtastai alǧanda, berılgen qarajat ärbır otbasy üşın qolaily ömır süru jaǧdaiynyŋ qosymşa äserın jäne qol jetımdılıgın qamtamasyz etedı, olardyŋ ömır süru jaǧdailaryn jaqsartady», – dep qorytty oiyn Aqmadi Sarbasov.
"Adyrna" ūlttyq portaly
