«Jasauy jaqsy qyzdyŋ tılı ūzyn bolady» deidı. Mässaǧan! Mūny aitatyn aqyly, körsetetın önegesı bar degen apalarymnyŋ auzynan estıp «şok» boldym. Şynynda da qyzdyŋ märtebesı men mereiın ösıretın artynan kelgen jasauy ma älde kelgen üiıme qūt bolaiyn, öseiın, öneiın, ūrpaǧyn köbeitıp, aq jaulyqty äje bolaiyn degen niet pe?! Bügınde qyzynyŋ jasauyna tūrmystyq zattar, jeŋıl kölık, tıptı päter qosyp jatqan jomart äkeler bar. Sonyŋ bırı ülken äpkem men jezdem. Tūŋǧyştary Tūmardy Şymkent qalasyna ūzatyp jatyr. Endı toiǧa daiyndyqtaryn körseŋız, qyp-qyzyl şyǧyn. Ekı jaqtyŋ qūdalary jastarǧa üi jasap, bırden enşısın bereiık dep özara kelısken eken. Jıgıt jaǧy päter satyp alyp, ışı-syrtyn jöndeidı. Al bızdıkıler üidıŋ ışın jihazdarmen jabdyqtaudy mındetıne alypty. Soǧan jezdem baryn salyp, eŋ soŋǧy ülgıdegı jihazdarǧa tapsyrys berıp, qyzynyŋ jasauyn jabdyqtauǧa kırıstı. Bügın bärımızdıŋ basymyzdy qosyp qyzdyŋ jasauyn körsetıp jatyr. Bız de ūzatylatyn qyzǧa ataǧanymyzdy berıp, jinalyp otyrmyz. Äpkemnıŋ ūzaq jyldar boiy ydys-aiaq satatyny olja boldy. Tūmardyŋ jasauynda bız körmegen san türlı ydys-aiaq bar. Qamyr asatyn qazan, quyrdaq jasaityn qazan... dep on sausaqpen sanadyq. Pyşaq, qasyq-şanyşqynyŋ altyny da, kümısı de bar, aǧaş ydystyŋ jiyntyǧynan köz sürınedı. Al dastarhandaryna söz joq. Jiylǧannyŋ bärı auzyn aşyp, tamsanyp otyr. Būdan bölek tūrmystyq tehnikanyŋ bärın tügeldegen. Tıptı, ydys-aiaq juatyn maşinaǧa deiın alypty.
...Qyzymdy oqyttym. Diplom da äperdım, jalaqysy jaqsy jūmysqa da ornalastyrdym. Küieu balam da osal emes. Bıldei prokuror. Maǧan būdan artyq baqyt bar ma, - dep jezdekem bırde maqtanyp, bırde marqaiyp otyrdy. Tūmardyŋ kölık aidaitynyna da 2-3 jyl bolyp qaldy. Söz arasynda kölıktı de auystyrǧanyn estıp qaldyq. Mūnyŋ bärıne qūtty bolsyn aityp, tıleulestıgımızdı bıldırıp otyrmyz. Bıraq, jezdemnıŋ anasy mūnyŋ eşbırın ūnatyp otyrǧan joq. Jasyratyny joq, jezdemnıŋ anasyna qarap naǧyz aq jaulyqty, saliqaly anany köremın. Basyndaǧy oramaly, köp söilemeitın sabyrlylyǧy, bata bergendegı şyn nietı kädımgıdei taŋdai qaqtyratyn. Qyzdyŋ jasauymen tanysyp bolǧasyn, as jep, dastarhanǧa bata qaiyratyn kezde ǧana qūdaǧiymyz söz aldy. Kelgenderge alǧysyn bıldırıp, nemeresınıŋ baqytty boluyn bızben bırge tıledı.
...Sabyrjan balam, İnabat kelınım! Nemerem Tūmarǧa senderdıŋ joldaryŋdy bersın! Baǧy aşylyp, ösıp-önsın. Mäuelı aǧaştai jaiqalsyn! Menıŋ qyzym naiman elınıŋ aituly kelını, aq jaulyqty anasy, aq samaily äjesı bolsyn! dep dausy dırıldei, közıne jas aldy. Jezdem anasynyŋ iyǧynan qūşaqtap, quanyştyŋ köz jasy ekenın aityp özı de jasyn syǧyp aldy. Ūlynyŋ maŋdaiynan süigen qūdaǧi artyq demeseŋ öz oiymdy qosaiyn dep ūlynyŋ jauabyn kütpei söz bastady: «Baqyttyŋ – düniemen ölşenbeitının balaǧa üiret. Oqyttyŋ, diplom äperdıŋ, jūmysqa ornalastyrdyŋ. Endı qūtty ornyna qondyryp, ata-analyq paryzdaryŋdy ötep jatsyŋdar. Jastar eŋbektensın, maŋdai terın tögıp dünie tapsyn. Sonda joq pen bardyŋ qadırıne jetedı. İä, jasauǧa ne qossaŋ da artyq etpeidı. Bıraq, bügıngı jastarǧa bärın jasap berıp, qatty qatelesıp jürmız. Qazaqta qyzdyŋ jasauyna mındettı türde jükaiaq bergen. Onyŋ üstıne qūraq körpe, körpeşe, jastyq syndy jük jinalady. Äjelerımız ūzatylatyn qyzynyŋ «baǧy aşylyp, basy qūralsyn, tabysy eselenıp, berekesı artsyn» degen yrymmen bärıne qūraq tıkken. Al sender sandyqtyŋ ornyn jük jinaityn «kupe» esıktı şkafqa, qūraq körpenı sintepon körpelerge aiyrbastadyŋdar. Jasauǧa berıletın ärbır zattyŋ öz salmaǧy men mänı bolady. Al qazan men pyşaqty jasauǧa qospaidy. foto: priceguard.ru Öitkenı qazaq halqy qazanda yrys pen bereke bar dep sengen. Üiımnıŋ yrysy, bosaǧamnyŋ berekesı, otbasymnyŋ nesıbesı qazanda bolady dep, özgelerge bermegen. Sol sekıldı ūzatylatyn qyzǧa da qazan bermeidı. Kei elder jasauyna qazan alyp kelgen kelınderdı jaqtyrmaidy. Ol «kelmei jatyp qazanymdy bileiın degen eken» dep jamanǧa balaidy.
Pyşaqta da aitarlyqtai söz jatyr. Pyşaqtyŋ jüzı ötkır, qauıptı zat bolǧandyqtan, jaŋa qūdalardyŋ arasyna salqyndyq salmasyn, jas kelınnıŋ tılı ötkır bolmasyn dep, jaŋa qūdalar pyşaq alǧandy ūnatpaidy. Pyşaq äkelgen künnıŋ özınde «satyp alu» yrymyn jasaidy. Bılmeseŋder, bır auyz sūraŋdar. Aitudan bızder jalyqpaimyz» dedı qūdaǧiymyz. Osyndaǧylardyŋ bärı aŋtarylyp qaldyq. Äpkem de bır sözge kelmesten, qatardaǧy qazan pen pyşaqty şetke alyp qoidy. Aqyl aityp, jönımenen jol körseter ene men tılalǧyş kelınge qarap, qyzyǧyp-aq qaldyq.
...Qyzymdy oqyttym. Diplom da äperdım, jalaqysy jaqsy jūmysqa da ornalastyrdym. Küieu balam da osal emes. Bıldei prokuror. Maǧan būdan artyq baqyt bar ma, - dep jezdekem bırde maqtanyp, bırde marqaiyp otyrdy. Tūmardyŋ kölık aidaitynyna da 2-3 jyl bolyp qaldy. Söz arasynda kölıktı de auystyrǧanyn estıp qaldyq. Mūnyŋ bärıne qūtty bolsyn aityp, tıleulestıgımızdı bıldırıp otyrmyz. Bıraq, jezdemnıŋ anasy mūnyŋ eşbırın ūnatyp otyrǧan joq. Jasyratyny joq, jezdemnıŋ anasyna qarap naǧyz aq jaulyqty, saliqaly anany köremın. Basyndaǧy oramaly, köp söilemeitın sabyrlylyǧy, bata bergendegı şyn nietı kädımgıdei taŋdai qaqtyratyn. Qyzdyŋ jasauymen tanysyp bolǧasyn, as jep, dastarhanǧa bata qaiyratyn kezde ǧana qūdaǧiymyz söz aldy. Kelgenderge alǧysyn bıldırıp, nemeresınıŋ baqytty boluyn bızben bırge tıledı.
...Sabyrjan balam, İnabat kelınım! Nemerem Tūmarǧa senderdıŋ joldaryŋdy bersın! Baǧy aşylyp, ösıp-önsın. Mäuelı aǧaştai jaiqalsyn! Menıŋ qyzym naiman elınıŋ aituly kelını, aq jaulyqty anasy, aq samaily äjesı bolsyn! dep dausy dırıldei, közıne jas aldy. Jezdem anasynyŋ iyǧynan qūşaqtap, quanyştyŋ köz jasy ekenın aityp özı de jasyn syǧyp aldy. Ūlynyŋ maŋdaiynan süigen qūdaǧi artyq demeseŋ öz oiymdy qosaiyn dep ūlynyŋ jauabyn kütpei söz bastady: «Baqyttyŋ – düniemen ölşenbeitının balaǧa üiret. Oqyttyŋ, diplom äperdıŋ, jūmysqa ornalastyrdyŋ. Endı qūtty ornyna qondyryp, ata-analyq paryzdaryŋdy ötep jatsyŋdar. Jastar eŋbektensın, maŋdai terın tögıp dünie tapsyn. Sonda joq pen bardyŋ qadırıne jetedı. İä, jasauǧa ne qossaŋ da artyq etpeidı. Bıraq, bügıngı jastarǧa bärın jasap berıp, qatty qatelesıp jürmız. Qazaqta qyzdyŋ jasauyna mındettı türde jükaiaq bergen. Onyŋ üstıne qūraq körpe, körpeşe, jastyq syndy jük jinalady. Äjelerımız ūzatylatyn qyzynyŋ «baǧy aşylyp, basy qūralsyn, tabysy eselenıp, berekesı artsyn» degen yrymmen bärıne qūraq tıkken. Al sender sandyqtyŋ ornyn jük jinaityn «kupe» esıktı şkafqa, qūraq körpenı sintepon körpelerge aiyrbastadyŋdar. Jasauǧa berıletın ärbır zattyŋ öz salmaǧy men mänı bolady. Al qazan men pyşaqty jasauǧa qospaidy. foto: priceguard.ru Öitkenı qazaq halqy qazanda yrys pen bereke bar dep sengen. Üiımnıŋ yrysy, bosaǧamnyŋ berekesı, otbasymnyŋ nesıbesı qazanda bolady dep, özgelerge bermegen. Sol sekıldı ūzatylatyn qyzǧa da qazan bermeidı. Kei elder jasauyna qazan alyp kelgen kelınderdı jaqtyrmaidy. Ol «kelmei jatyp qazanymdy bileiın degen eken» dep jamanǧa balaidy.
Pyşaqta da aitarlyqtai söz jatyr. Pyşaqtyŋ jüzı ötkır, qauıptı zat bolǧandyqtan, jaŋa qūdalardyŋ arasyna salqyndyq salmasyn, jas kelınnıŋ tılı ötkır bolmasyn dep, jaŋa qūdalar pyşaq alǧandy ūnatpaidy. Pyşaq äkelgen künnıŋ özınde «satyp alu» yrymyn jasaidy. Bılmeseŋder, bır auyz sūraŋdar. Aitudan bızder jalyqpaimyz» dedı qūdaǧiymyz. Osyndaǧylardyŋ bärı aŋtarylyp qaldyq. Äpkem de bır sözge kelmesten, qatardaǧy qazan pen pyşaqty şetke alyp qoidy. Aqyl aityp, jönımenen jol körseter ene men tılalǧyş kelınge qarap, qyzyǧyp-aq qaldyq.
Jazyp alǧan - Asyl Arman "Adyrna" ūlttyq portaly
